Κόσοβο, Κούβα, Ιράν, Ιαπωνία. Οι τέσσερις αυτές περιοχές μπορεί να εξελιχθούν με τελείως διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με το πώς θα συμπεριφερθεί η Ρωσία. Είναι η πρώτη φορά, από τότε που κατέρρευσε η Σοβιετική Ενωση, που ο ρωσικός παράγοντας στην εξίσωση έχει τόσο μεγάλη σημασία.
Στην Κούβα, γράφει ο Αλεξάντρ Αντλέρ στη «Figaro», τα συνήθη σημεία αναφοράς έχουν ανατραπεί. Από την εποχή του Γκορμπατσόφ, οι ρωσόφιλοι είναι εκείνοι στους κόλπους του κουβανικού κράτους που επιθυμούν βαθιές μεταρρυθμίσεις και προσέγγιση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο στρατηγός Οτσόα και ο σύμμαχός του Αμπράντες, πρώην αρχηγός της κουβανικής KGB, είχαν κατηγορηθεί από τον Φιντέλ Κάστρο ότι είχαν σχηματίσει στην Αβάνα μια τάση φιλική προς την περεστρόικα. Το πλήρωσαν με τη ζωή τους ένα χρόνο πριν πέσει το τείχος του Βερολίνου. Και ο σημερινός ηγέτης της Κούβας, ο Ραούλ Κάστρο, κομμουνιστής πριν από τον αδελφό του, πατέρας μιας ψυχαναλύτριας που έχει πελάτες ομοφυλόφιλους και θύματα του AIDS, συμφωνούσε με τις απόψεις τους. Ο εκδημοκρατισμός της Κούβας, και η συμφιλίωσή της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα εξαρτηθούν έτσι από τη στάση που θα κρατήσει η Μόσχα.
Σε λίγες ημέρες θα γίνουν στο Ιράν βουλευτικές εκλογές. Η συμμαχία υπό τον Ραφσαντζανί έχει πολλές πιθανότητες να επικρατήσει επί του Αχμαντινεζάντ και του μέντορά του, του αγιατολάχ Γιαζντί. Οι μεταρρυθμίσεις στη χώρα αυτή είναι αναπόφευκτες. Μόνο ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και τη Μόσχα μπορεί να τις καθυστερήσει. Το 1941, ο Τσώρτσιλ και ο Στάλιν είχαν δράσει από κοινού στο Ιράν για να απαλλαγούν από τους φιλοχιτλερικούς. Γιατί ο Πούτιν, ο Μεντβέντεφ, ο Μπους και ο επόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών να μην κάνουν το ίδιο για να απομακρύνουν τον Αχμαντινεζάντ;
Το ανεξάρτητο Κόσοβο έχει μια περιφερειακή διάσταση σε σχέση με τα δύο προαναφερθέντα προβλήματα. Αλλά η στάση των Σέρβων, που αποτελούν πλειοψηφία στην περιοχή της Μιτροβίτσα, δεν έχει ακόμη καθοριστεί. Ούτε εκείνη των Σέρβων της Βοσνίας, που θα μπορούσαν να πάρουν παράδειγμα από το Κόσοβο και να αποσχιστούν κι αυτοί. Η αντίδραση αυτή θα ήταν δίκαιη, αλλά πρέπει να αποτραπεί. Είναι αναμφισβήτητο ότι η βοήθεια των Βρυξελλών προς τους μεταρρυθμιστές του προέδρου Τάντιτς συνέβαλε αποφασιστικά στην επανεκλογή του. Η δυναμική αυτή, όμως, πρέπει να συνεχιστεί. Και για τον λόγο αυτό οι Βρυξέλλες πρέπει να καλέσουν το συντομότερο τη Σερβία να υποβάλει τον φάκελο ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί να συμβάλει και η Ρωσία, με την υπογραφή ενός συμφώνου ενεργειακής αλληλεγγύης ανάμεσα στους Ευρωπαίους, τους Ρώσους και τους Ουκρανούς.
Μένει μια περιοχή που δεν έχει συζητηθεί πολύ: η Ιαπωνία. Από τότε που η εργατική κυβέρνηση της Αυστραλίας αποσύρθηκε από το αμερικανικής έμπνευσης σχέδιο για μια συμμαχία με την Ινδία και την Ιαπωνία, ώστε να ανακοπεί η κινεζική ισχύς, το στρατηγικό μέλλον του Τόκιο αποτελεί ένα μεγάλο ερωτηματικό. Μια προσέγγιση, στο ενεργειακό επίπεδο και πάλι, ανάμεσα στη Ρωσία και την Ιαπωνία θα ήταν ίσως ο καλύτερος τρόπος να αποτοξινωθούν οι δύο αυτές χώρες από την εξάρτησή τους από την Κίνα. Μια τέτοια εξάρτηση θα είχε αρνητικές επιπτώσεις τόσο στη Σιβηρία, όσο και στους κόλπους του ιαπωνικού καπιταλισμού που ακολουθεί το δρόμο της «ταϊβανοποίησης».
Ο Ντόναλντ Μακλίν, ένας βρετανός κατάσκοπος εξόριστος στη Μόσχα, είχε πείσει τον Γιούρι Αντρόποφ, ο οποίος φοβόταν από τότε τη δύναμη της Κίνας, ότι μια θεαματική προσέγγιση της Μόσχας και του Τόκιο θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα στην Ασία. Μόνο οι Δυτικοί μπορούν να επιτρέψουν αυτή τη συμμαχία. Αλλά αυτός ο γρήγορος γύρος σε τέσσερα θερμά σημεία του πλανήτη δείχνει πόσο χρήσιμη μπορεί να αποβεί μια Ρωσία που είναι ταυτόχρονα φίλη και σύμμαχος.
Πηγή: Le Figaro, ΑΠΕ-ΜΠΕ
