Επιστολή αναγνωστών
Στην εφημερίδα «Η Ναυτεμπορική» 8 Μαρτίου 2008, με ενδιαφέρον διαβάσαμε το άρθρο σας: «Νέα έρευνα αποσυνδέει τη χρήση κινητών με τον καρκίνο» http://www.naftemporiki.gr/news/static/08/03/08/1486322.htm .
Συγκεκριμένα, για την πληρέστερη ενημέρωση των αναγνωστών σας επιτρέψτε μας να αναφέρουμε τα εξής: H μελέτη της Δανίας 2006 ήταν σχεδιασμένη κατά τέτοιο τρόπο που είχε πολύ μικρή πιθανότητα να βρεθεί βλάβη μεταξύ κινητού και καρκίνου. Αυτή η μελέτη ήταν συνέχεια της μελέτης του Johansen 2001 η οποία είχε ως κριτήριο συμμετοχής στη μελέτη το εάν κάποιος κάποτε «ever» χρησιμοποίησε κινητό τηλέφωνο κατά τη διάρκεια 1982-1995. Αυτά τα στοιχεία είχαν δοθεί στους ερευνητές από δύο τηλεφωνικές εταιρείες(Sonofon και TeleDamarkMobil) στη Δανία, οι οποίες είχαν μερικώς χρηματοδοτήσει αυτή τη μελέτη.
Η ομάδα των συνδρομητών(διακόσιες χιλιάδες και πεντακόσιοι επτά χρήστες) που είχαν κινητό μέσω της εταιρείας που εργάζονταν(corporate customers) είναι αυτοί που πιθανόν χρησιμοποιούσαν το κινητό για αρκετό χρόνο κάθε ημέρα. Δυστυχώς αυτοί είχαν αποκλειστεί από την μελέτη.
Ο Hardell και άλλοι έστειλαν επιστολή στο περιοδικό που δημοσίευσε αυτή τη μελέτη για τα προβλήματα που είχε, αλλά δυστυχώς δε δημοσιεύτηκαν. Ένας από τους συγγραφείς της μελέτης ήταν και μέλος του Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού.
Οι Ευρωπαϊκές επιδημιολογικές μελέτες INTΕRPHONE σχετικά με το εάν τα κινητά προκαλούν βλάβες παρουσιάζουν τα εξής χαρακτηριστικά:
Α) Κριτήριο συμμετοχής στο δείγμα της μελέτης είναι η χρήση κινητού τουλάχιστο μια φορά την εβδομάδα για έξη μήνες(δηλαδή σαν να θέλαμε να δούμε εάν το κάπνισμα κάνει κακό, μελετώντας αυτούς που καπνίζουν 1 τσιγάρο μια φορά την εβδομάδα για 6 μήνες). Β) Μεγάλη συμμετοχή των μελετητών από την ICNIRP(Ιnternational Commission on Non-Ionizing Radiation Protection ). Αυτή η επιτροπή διαμόρφωσε τα σημερινά όρια έκθεσης το 1997, τα οποία δυστυχώς δεν προστατεύουν τη δημόσια υγεία από τους μη θερμικούς μηχανισμούς, δηλαδή και χωρίς αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος έχουμε κυτταρικές βλάβες. Γ) Συνήθως η χρηματοδότηση αυτών των μελετών και από τη βιομηχανία τηλεπικοινωνιών.
Η Ιαπωνική μελέτη λοιπόν ανήκει και αυτή στην Ιnterphone. Μάλιστα ένας από τους συγγραφείς είναι στην κύρια επιτροπή της ICNIRP και άλλος ένας είναι σύμβουλος επιτροπής Φυσικής στην ICNIRP. Bλέπουμε λοιπόν ότι αυτές οι μελέτες δεν είναι ανεξάρτητες.
Και αυτή η μελέτη χρησιμοποιεί το κριτήριο συμμετοχής στο δείγμα, δηλαδή τη χρήση κινητού τουλάχιστο μια φορά την εβδομάδα για έξη μήνες.
Η διάρκεια έκθεσης στην ακτινοβολία των κινητών που αναφέρει αυτή η μελέτη είναι μικρή. Μάλιστα μόνο σε 2 περιπτώσεις καρκίνου(γλοιώματα), η χρήση κινητού ήταν περισσότερο από 10 χρόνια. Σε αυτή την περίπτωση είναι βασικά αδύνατον να βρεθεί η βλάβη του κινητού στον εγκέφαλο. Ο Hardell 2007 ανέφερε στην μελέτη του την αύξηση του παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη κακοήθους όγκου στον εγκέφαλο και καλοήθους στο ακουστικό νεύρο, μετά από 10 ή περισσότερα χρόνια χρήσης κινητού, ιδιαίτερα στην πλευρά του εγκεφάλου που έγινε η χρήση.
Ένα άλλο πρόβλημα της μελέτης είναι ότι δεν είχε συμπεριλάβει μικρές ηλικίες οι οποίες είναι ποιο ευάλωτες στην ακτινοβολία. Η ηλικία που κάλυψε ήταν 30-69.
Συμπερασματικά, βλέπουμε ότι ο σχεδιασμός μελετών έχει μεγάλη σημασία στην ανίχνευση ή όχι βλάβης μεταξύ κινητού και εγκεφάλου, με συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία.
Λουκάς Χ.Μαργαρίτης, Ph.D.
Καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας & Ραδιοβιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών,
Στυλιανός A Ζηνέλης, M.D.
Αντιπρόεδρος Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρίας Κεφαλονιάς και Ιθάκης.
