Την αττική μαρμάρινη λήκυθο που επεστράφη στην Ελλάδα από την Ελβετία και εκτίθεται πλέον στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, παρουσίασε σήμερα ο υπουργός Πολιτισμού, Μιχάλης Λιάπης.
Η διαδικασία επαναπατρισμού της αττικής μαρμάρινης ληκύθου του 4ου αι. π.Χ., με ανάγλυφη παράσταση δύο γυναικείων μορφών που εικονίζονται σε σκηνή δεξίωσης, ολοκληρώθηκε την Πέμπτη 17 Απριλίου 2008.
Η λήκυθος παρουσιάσθηκε κατά το περασμένο έτος (2007) σε Διεθνή Έκθεση Αρχαιοπωλών στο Μάαστριχτ της Ολλανδίας όπου δημοπρατείτο από Ελβετό αρχαιοπώλη. Το υπουργείο Πολιτισμού έλαβε σχετική φωτογραφική τεκμηρίωση των προς δημοπράτηση αρχαιοτήτων, από τις διωκτικές αρχές, προκειμένου οι αρμόδιες υπηρεσίες να συγκεντρώσουν στοιχεία τεκμηρίωσης προέλευσης για όσες αρχαιότητες έκρινε ότι θα μπορούσαν να προέρχονται από την ελληνική επικράτεια.
Βάσει στοιχείων που βρίσκονταν στη διάθεση του αρμοδίου 2ου Τμήματος Αρχαιοκαπηλίας της Δ/νσης Ασφάλειας Αττικής και του ΥΠΠΟ, η λήκυθος ταυτίστηκε με έργο που αποτελούσε προϊόν παράνομης διακίνησης και εξαγωγής από την ελληνική επικράτεια. Συγκεκριμένα, οι διωκτικές αρχές είχαν κατασχέσει από ιδιώτες- υπόπτους για αρχαιοκαπηλική δράση φωτογραφίες που απεικόνιζαν μία μαρμάρινη αττική λήκυθο. Το φωτογραφικό υλικό από τη δημοπρασία του Μάαστριχτ μελετήθηκε από επιτροπή αρχαιολόγων του ΥΠΠΟ και η συγκεκριμένη δημοπρατούμενη λήκυθος θεωρήθηκε προϊόν παράνομης διακίνησης και εξαγωγής από την ελληνική επικράτεια, καθώς είναι γνωστό ότι τέτοιου είδους μαρμάρινα επιτύμβια αγγεία επιχωριάζουν στην Αττική.
Στη συνέχεια στάθηκε δυνατός ο συσχετισμός της με το κατασχεθέν από το 2ο Τμήμα Αρχαιοκαπηλίας φωτογραφικό υλικό, μετά τον οποίο οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού (Γενική Δ/νση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς/Δ/νση Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων), δια του ορισθέντος για τη συγκεκριμένη υπόθεση πληρεξουσίου δικηγόρου του, ενεργοποίησαν τη διαδικασία διασφάλισης, διεκδίκησης και επαναπατρισμού της στην Ελλάδα. Όσον αφορά στην εξακρίβωση του τόπου και του χρόνου τέλεσης των παρανόμων πράξεων λαθρανασκαφής, διακίνησης και εξαγωγής της ληκύθου έχει παραγγελθεί από τις αρμόδιες δικαστικές αρχές κύρια ανάκριση σε Τακτικό Ανακριτή.
Μετά από μια σειρά διαβουλεύσεων, ο Ελβετός αρχαιοπώλης αποφάσισε να παραδώσει τη λήκυθο στο ελληνικό Δημόσιο, εξωδίκως, ανεπιφύλακτα και άνευ όρων.
Το έργο παραδόθηκε σε εκπρόσωπο της ελληνικής πρεσβείας στη Βέρνη και στη συνέχεια συσκευάσθηκε παρουσία εκπροσώπου-αρχαιολόγου του Υπουργείου Πολιτισμού (από τη Συλλογή Γλυπτών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου) στην Ελεύθερη Τελωνειακή Ζώνη της Βασιλείας και μεταφέρθηκε στην Ελλάδα.
Προσπάθεια επιστροφής και άλλων αρχαιοτήτων
Όπως είπε ο υπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, γίνεται προσπάθεια να επιστρέψουν και άλλες αρχαιότητες που έχουν εξαχθεί παράνομα, ωστόσο όπως σημείωσε, η δυσκολία έγκειται στην ταυτοποίηση αυτών των αρχαιοτήτων. «Τις εντοπίζουμε και με όλους τους τρόπους κυρίως νομικούς τρόπους, επιζητούμε τον επαναπατρισμό τους. Γίνεται μία σοβαρή και συστηματική προσπάθεια. Μία προσπάθεια που την κάνουμε με διεθνείς συμβάσεις και συμφωνίες. Όπου βρεθώ με ξένους ομολόγους μου θέτω ως πρώτη προτεραιότητα την πάταξη της αρχαιοκαπηλίας και την επιστροφή των αρχαιοτήτων», δήλωσε ο κ. Λιάπης.
Ερωτηθείς εξάλλου για το νέο νόμο για την αρχαιοκαπηλία, ο υπουργός παρατήρησε ότι ο νόμος δεν είναι πανάκεια. «Βάζουμε μία βάση και όποτε βρεθώ σε διάλογο με ομολόγους μου σε όλο τον κόσμο όλοι θεωρούν ότι είναι ένα βήμα προς τα εμπρός. Είναι μία οικουμενική πολιτική. Δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Αφορά όλες εκείνες τις χώρες που έχουν πολιτιστικά αγαθά. Και βρίσκω ευήκοα ώτα, όταν θέτω τέτοια θέματα. Σιγά-σιγά επιστρέφουν στον τόπο μας και μπορεί με αυτή την πολιτική να φθάσουμε και στο μείζον εθνικό θέμα που είναι η επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα», τόνισε.
