Ο χρόνος τελειώνει για τον Τζον ΜακΚέιν. Βρίσκεται πίσω στις δημοσκοπήσεις και η διαφορά του από τον Ομπάμα μεγαλώνει. Το επιτελείο του αποφάσισε να εγκαταλείψει τη μάχη στο Μίσιγκαν. Με αυτά τα δεδομένα, το ντιμπέιτ (το τρίτο και τελευταίο θα γίνει στις 15 Οκτωβρίου) αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία.
Οπως επισημαίνει ο Κλάιβ Κρουκ στους «FT», ο ΜακΚέιν βρίσκεται σε μια περίεργη θέση. Μπήκε στη μάχη ως ένας έμπειρος και γνωστός υποψήφιος, με πολλά χρόνια πίσω του στη Γερουσία. Αντίπαλός του ήταν ένας άπειρος γερουσιαστής, έγχρωμος, με περίεργο όνομα. Ο ΜακΚέιν ήταν η ασφαλής επιλογή και ο Ομπάμα έπρεπε να αποδείξει τα πάντα. Κι όμως, τέσσερις εβδομάδες πριν από τις εκλογές, η κατάσταση φαίνεται να έχει αντιστραφεί.
Ο Ομπάμα κάνει «προεδρικές» εμφανίσεις και αποπέμπει κύρος. Συμπεριφέρεται σαν το μεγάλο φαβορί. Ο αντίπαλός του, αντίθετα, προσπαθεί να προσελκύσει την προσοχή με διάφορες φιλόδοξες κινήσεις. Η πιο φιλόδοξη απ' όλες ήταν η επιλογή της Σάρα Πέιλιν για την αντιπροεδρία (αντίθετα, η επιλογή του Τζο Μπάιντεν από τον Ομπάμα προκάλεσε βαθειά χασμουρητά). Απ' ό,τι φαίνεται, όμως, η επιλογή αυτή εξάντλησε τη δυναμική της.
Είναι αλήθεια ότι αρχικά η Πέιλιν ενθουσίασε τη συντηρητική βάση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και τράβηξε το ενδιαφέρον πολλών ανεξάρτητων με την ομιλία της στο συνέδριο του Σεν Πολ. Οι Δημοκρατικοί αντιμετώπισαν την ίδια και τους ομοϊδεάτες της με περιφρόνηση. Αλλά ο ΜακΚέιν πέρασε μπροστά στις δημοσκοπήσεις.
Η κατάσταση άρχισε να αλλάζει με τις συνεντεύξεις της υποψήφιας στην τηλεόραση. Οι Δημοκρατικοί αναθάρρησαν. Οι Ρεπουμπλικανοί κρύφτηκαν. Υστερα ήρθε το ντιμπέιτ μεταξύ των υποψηφίων για την αντιπροεδρία, όπου η μισή Αμερική περίμενε να δει την Πέιλιν να ξεσπά σε δάκρυα σε απευθείας μετάδοση. Η κυβερνήτις της Αλάσκας πραγματοποίησε, αντίθετα, μια άνετη εμφάνιση. Αλλά ήταν αργά για να διορθώσει το κακό. Η γυναίκα αυτή εξακολουθεί να επιδρά θετικά στην εκστρατεία του ΜακΚέιν, λόγω της απήχησής της στη βάση του κόμματος, αλλά η ικανότητά της να προσελκύει ανεξάρτητους ψηφοφόρους έχει μειωθεί σημαντικά. Ο ΜακΚέιν επέστρεψε έτσι εκεί απ' όπου είχε ξεκινήσει.
Η επόμενη τολμηρή κίνηση του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου ήταν η προσπάθειά του να πείσει το Κονγκρέσο να ψηφίσει το σχέδιο σωτηρίας. Για τον σκοπό αυτό ανέστειλε την εκστρατεία του και έσπευσε στην Ουάσινγκτον. Αλλά η παρέμβασή του υπήρξε αναποτελεσματική: μια ομάδα Ρεπουμπλικανών καταψήφισε το σχέδιο.
Ο Ομπάμα στάθηκε, αντίθετα, πάνω απ' όλα αυτά. Είχε δικό του σχέδιο; Οχι. Ασκησε επιρροή που αποδείχθηκε αποφασιστική στο να περάσει τελικά το σχέδιο; Οχι. Επαινέθηκε όμως επειδή πήρε θέση από την αρχή (αντίθετα με τον αντίπαλό του που αμφιταλαντευόταν) και στάθηκε στην άκρη, την ώρα που ο ΜακΚέιν μπλεκόταν στα πόδια των αρμοδίων.
Το γεγονός ότι η Αμερική έχει έναν πρόεδρο με πρωτοφανώς χαμηλά ποσοστά δημοτικότητας εξηγεί αυτή την αντιστροφή των ρόλων. Ο ΜακΚέιν είναι υποχρεωμένος να έχει απέναντί του όχι μόνο τον Ομπάμα, αλλά και τον Μπους. Ως «αντάρτης», θα μπορούσε να ανταποκριθεί σε αυτόν το ρόλο. Είναι δύσκολο όμως να είσαι ταυτόχρονα αντάρτης και ασφαλής επιλογή.
Το πρόβλημα του ΜακΚέιν δεν είναι τόσο η επαναλαμβανόμενη κατηγορία του Ομπάμα ότι είναι ένας «ΜακΣέιμ» (μία από τα ίδια), όσο ότι το διπλό μέτωπο που έχει απέναντί του τον κάνει να φαίνεται μια άγνωστη, και άρα επικίνδυνη, επιλογή.
Η επιδεινούμενη οικονομική κρίση ενίσχυσε αυτή την εντύπωση. Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών, που εξαρχής δεν ήταν ιδιαίτερα πειστικός σε οικονομικά ζητήματα, είναι αναγκασμένος τώρα να εξηγήσει γιατί τάχθηκε στο παρελθόν υπέρ της απελευθέρωσης της αγοράς και άλλων αμφίβολων δογμάτων.
Με άλλα λόγια, η συγκυρία είναι αρνητική για τον ΜακΚέιν, εναντίον του οποίου δρα και το ταμπεραμέντο του. Ο ζήλος του για μεταρρυθμίσεις είναι θετικός. Το πάθος του να κερδίζει δύσκολους πολέμους, αξιοθαύμαστο. Η τόλμη του στην επιλογή των συνεργατών του, ενθαρρυντική. Αλλά όλα αυτά μαζί αρχίζουν να κουράζουν τους ψηφοφόρους. Το εκλογικό σώμα μπορεί να μη γνωρίζει τον Ομπάμα. Μοιάζει όμως έτοιμο να τον εμπιστευτεί.
Πηγή: Financial Times, ΑΠΕ-ΜΠΕ
