Του Ναμίκ Ταν
Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης
Ο John D. Rockefeller ήταν ένας από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες όλων των εποχών. Έζησε σχεδόν έναν αιώνα. Ήταν 98 ετών όταν έφυγε από τη ζωή. Ίδρυσε την εταιρεία πετρελαίου Standard Oil και διετέλεσε πρόεδρός της για 29 χρόνια.
Ο Αμερικανός μεγιστάνας ήταν αφοσιωμένος αναγνώστης των New York Times. Ωστόσο, τα άσχημα νέα στην εφημερίδα ήταν καταθλιπτικά και πάντα τους παραπονιόταν. Η περίοδος ήταν τα δύσκολα χρόνια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και τα επακόλουθά του. Η παγκόσμια οικονομία κινούνταν γρήγορα προς τη «Μεγάλη Ύφεση».
Επιπλέον, οι κορυφαίοι υπάλληλοι του Ροκφέλερ λέγεται ότι σκέφτηκαν μια έξυπνη ιδέα. Θα σάρωναν τις καθημερινές εφημερίδες, ειδικά τους New York Times, και θα συγκέντρωναν τα καλά νέα που θα εντόπιζαν και θα έβγαζαν μια νέα τετρασέλιδη εφημερίδα που θα παρουσιαζόταν στον Rockefeller. Θα ονομαζόταν «Η Εφημερίδα των Καλών Νέων». Πράγματι, λέγεται ότι το έκαναν και ότι ο Τζον Ντ. Ροκφέλερ πέθανε ευτυχισμένος, διαβάζοντας το φύλλο των καλών ειδήσεων για το υπόλοιπο της ζωής του.
Ο νόμος, ο οποίος ψηφίστηκε στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα, ένας «νόμος λογοκρισίας», μου θύμισε αυτή την ιστορία του Ροκφέλερ.
Τα νέα που πρέπει να βλέπει ο κόσμος στην Τουρκία
Τώρα στην Τουρκία θα πρέπει να δημοσιεύονται μόνο συγκεκριμένα νέα, όπως: «Η Τουρκία θα αφήσει το στίγμα της στον 21ο αιώνα», «Η Τουρκία θα ηγηθεί της καθιέρωσης της νέας παγκόσμιας αρχιτεκτονικής ασφάλειας», το περίεργο οικονομικό πρόγραμμα που εφαρμόζεται πρέπει να παρουσιάζεται ως παράδειγμα, δηλαδή ότι «λαμβάνεται ως παράδειγμα από τις δυτικές χώρες που ζηλεύουν την Τουρκία». Ή άλλες ειδήσεις όπως «Η Τουρκία στην αμυντική βιομηχανία πραγματοποίησε την εγχώρια και εθνική επανάσταση», «Ο πληθωρισμός τσακίστηκε για να μην επιστρέψει ποτέ», «Η μάστιγα της τρομοκρατίας τελείωσε». Αυτά θα είναι τα πρωτοσέλιδα στις τουρκικές εφημερίδες. Και όποιος τα αμφισβητεί όλα αυτά, θα θεωρείται ότι κάνει «παραπληροφόρηση», όσοι τα αμφισβητούν όλα αυτά, θα τιμωρούνται.
Φαίνεται ότι το μήνυμα της «Μεγάλης και Ισχυρής Τουρκίας» χρησιμοποιείται όχι μόνο για κατανάλωση της εγχώριας κοινής γνώμης, αλλά και για την ανανέωση της εικόνας στη διεθνή σκηνή. Εννοείται ότι με τη δημιουργία αυτής της σουρεαλιστικής αντίληψης υπολογίζεται ότι οι εκλογές που θα γίνουν του χρόνου θα είναι νικηφόρες.
Ο μεγαλύτερος υποστηρικτής αυτού του σχεδίου είναι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Πούτιν, που υπάρχουν σοβαρές υποψίες ότι παρενέβη στις εκλογές σε πολλές δυτικές χώρες, επιχειρεί να «χρησιμοποιήσει» την Τουρκία αυτή τη φορά για να βγει από το λάκκο που έπεσε λόγω των προσωπικών του φιλοδοξιών.
Παράδειγμα, τα νέα για τη Ρωσία
Φαίνεται ότι η Τουρκία, η οποία ακολουθεί μια ισορροπημένη πολιτική για την εκτόνωση της παγκόσμιας έντασης που έχει προκύψει λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, αναγκάστηκε πρόσφατα να υποκύψει στην πονηριά της Ρωσίας λόγω της βαθιάς οικονομικής κρίσης στην οποία βρίσκεται. Στην πραγματικότητα, είμαστε μάρτυρες ότι οι Τούρκοι λήπτες αποφάσεων τείνουν να αγνοούν εντελώς τη ρωσική κατοχή της Ουκρανίας. Η Ρωσία, παίρνοντας θάρρος από αυτό, κάνει ό,τι μπορεί για να χρησιμοποιήσει την Τουρκία ως ένα είδος «δούρειου ίππου» ενώπιον της Δύσης, η οποία βρίσκεται ήδη σε μια εύθραυστη αλληλεγγύη.
Στο πλαίσιο αυτό, η Τουρκία, ενώ θα έπρεπε να αντιμετωπίσει με σκεπτικισμό, λόγω των μακροπρόθεσμων συμφερόντων της, την πρόταση του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να «Μετατρέψει την Τουρκία σε ενεργειακό κέντρο», απάντησε με μεγάλη προθυμία και απερίφραστα θετικά, λέγοντας το μεγάλο «ναι», αγνοώντας τους συμμάχους της. Επιπλέον, παρουσιάζει στο εσωτερικό και στο εξωτερικό ως πλεονέκτημα της κυβέρνησης Ερντογάν τη συνεργασία της με τη Ρωσία με στόχο να «εγκαταστήσει τη νέα παγκόσμια τάξη μαζί».
Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, ο Πούτιν προσπαθεί να παρασύρει την Τουρκία σε μια μεγάλη παγίδα και να την φέρει σε δύσκολη θέση.
Ο Ερντογάν δεν μπορεί να πει «όχι» στον Πούτιν
Δεν νομίζω ότι οι ΗΠΑ και η ΕΕ, που κατά κάποιο τρόπο ανέχτηκαν τις προσπάθειες της Τουρκίας να παρακάμψει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, θα δεχτούν τυφλά αυτόν τον «παράταιρο γάμο». Ειδικά, δεν νομίζω ότι είναι πολύ πιθανό οι δυτικές χώρες, που απαιτούν θυσίες από τους πολίτες τους την παραμονή ενός δύσκολου χειμώνα, να ανεχθούν ένας σύμμαχος στην ίδια συμμαχία να αποκτήσει τόσο στενή σχέση με τον Πούτιν. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι με την πάροδο του χρόνου υπάρχει ακόμη και ο κίνδυνος αυτό να προκαλέσει ορισμένες κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Συνοψίζοντας, δεν θα ήταν λάθος να πούμε ότι ο Πούτιν λίγο μένει να πετάξει τη φωτιά στην Τουρκία.
Στην πραγματικότητα, το αρχικό σχέδιο των δυτικών συμμάχων ήταν να μεταφέρουν αυτήν την επιχείρηση «κέντρου ενέργειας και οργάνωσης διανομής» στην Τουρκία. Νομίζω ότι αυτό έγινε με το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν, του Ιράν, του Κατάρ και του Ισραήλ. Φαίνεται ότι ο Πούτιν προσπαθεί να υπονομεύσει αυτό το ενδεχόμενο με τις τελευταίες του δηλώσεις.
Το λυπηρό είναι ότι ο Πούτιν παίζει αυτό το παιχνίδι συναλλασσόμενος και συνδιαλεγόμενος κατά τις συναντήσεις του με τον Τούρκο ομόλογό του. Εν ολίγοις, αν και ο Πούτιν φαίνεται να κάνει χάρη στην Τουρκία με αυτήν την κίνηση, είναι προφανές ότι ο κύριος στόχος του είναι να αποδυναμώσει τη δυτική συμμαχία μέσω της σχέσης που αναπτύσσει με την Τουρκία.
Στην Τουρκία, η οποία βρίσκεται προεκλογική περίοδο και είναι σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δεν μπορεί να πει όχι σ’ αυτές τις κινήσεις του Πούτιν.
Όσο η Δύση μένει αδιάφορη
Έτσι, γίνεται ανεκτή η προσθήκη ενός νέου κύκλου στη μετατόπιση της εξωτερικής πολιτικής. Φυσικά, θα ήταν σωστό να σημειωθεί ότι σε αυτό έπαιξε ρόλο και η αδιαφορία των δυτικών συμμάχων, ιδιαίτερα των Ηνωμένων Πολιτειών, προς την Τουρκία και η απροθυμία τους να επαναφέρουν τις σχέσεις τους στα επίπεδα τυο παρελθόντος.
Ωστόσο, η Τουρκία βρίσκεται στην πιο ευαίσθητη γεωγραφία του κόσμου από γεωπολιτικής άποψης. Υπάρχει μια σειρά από παλιά και νέα προβλήματα γύρω μας που είναι πολύ δύσκολο να λυθούν. Η διαχείρισή τους με τη μέγιστη προσοχή είναι ζωτικής σημασίας για την Τουρκία.
Αυτές τις μέρες που ο βόρειος γείτονάς μας, η Ρωσία, μπαίνει σε μια μεγάλη περιπέτεια και ο ανταγωνισμός Ανατολής-Δύσης εντείνεται σοβαρά, γινόμαστε μάρτυρες μιας Τουρκίας που ενεργεί σαν «ελέφαντας σε μαγαζί με γυάλινα σκεύη» ενώ θα πρέπει να δώσει μεγαλύτερη προσοχή στην ισορροπία, την ψυχραιμία, τη συνέπεια και τη συνοχή της εξωτερικής της πολιτικής.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, μπήκαμε στην άσκοπη διαδικασία πρώτα να τσακωθούμε με τους συμμάχους και τους γείτονές μας και μετά να κάνουμε ειρήνη με όλους. Η αίσθηση της εμπιστοσύνης προς εμάς έχει εξαφανιστεί εντελώς. Έχουμε πάψει να είμαστε μια προβλέψιμη χώρα. Έχει καταστεί αδύνατο να διαβάσει και να κατανοήσει κανείς την εξωτερική μας πολιτική.
Όνειρα και πραγματικότητες
Επιδιώξαμε να βρούμε λύσεις σε όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, με μοναδικό στόχο να αποφέρουν κέρδη στην εσωτερική πολιτική. Στο πλαίσιο αυτό, δεν διστάσαμε να κάψουμε ένα πάπλωμα για να γλυτώσουμε από τους ψύλλους.
Σηκωθήκαμε και βρυχηθήκαμε, αλλά αποτέλεσμα είδαμε. Φωνάξαμε, ξαναφωνάξαμε, αλλά κανείς δεν άκουσε τη φωνή μας.
Έχουμε αναλάβει δουλειές πολύ πέρα από τις κρατικές μας δυνατότητες. Αποκλείσαμε εντελώς την θεσμική και συλλογική άποψη, δεν σεβαστήκαμε τη στρατηγική άποψη.
Αποσυνδεθήκαμε από την πραγματικότητα. Σκεφτήκαμε ότι αν μπλοκάρονταν οι ειδήσεις που δεν μας εξυπηρετούν, οι συνθήκες θα βελτιωνόντουσαν και θα μπορούσαμε να λύσουμε τα προβλήματα με βάση τις αντιλήψεις που δημιουργήσαμε.
Εξαιτίας όλων αυτών, βιώνουμε μια άνευ προηγουμένου μετατόπιση στην εξωτερική πολιτική. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ, σε καμία περίοδο της ζωής της Τουρκικής Δημοκρατίας. Καθώς οι πολιτικές που στοχεύουν στο πώς θα περάσουμε τη μέρα συνεχίζονται, πρέπει να δούμε την πιθανότητα η Τουρκία για όλα αυτά να κληθεί να πληρώσει πολύ μεγαλύτερο κόστος στο μέλλον και πρέπει να βάλουμε τους εαυτούς μας σε τάξη το συντομότερο δυνατό.
Εξουσία, αντιπολίτευση και ειδήσεις
Θα ήταν άδικο να πούμε ότι μόνο η κυβέρνηση είναι υπεύθυνη για τη μετατόπιση της εξωτερικής μας πολιτικής στην οποία βρισκόμαστε σήμερα.
Δυστυχώς, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που δεν έχουν καμία συνέπεια στην εσωτερική ή εξωτερική πολιτική τους, είναι τουλάχιστον εξίσου υπεύθυνα με την κυβέρνηση για την εμβάθυνση της απόγνωσης στην Τουρκία κάθε μέρα που περνά. Η αντιπολίτευση μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να γράψει μια νέα μελλοντική ιστορία για την Τουρκία και να δημιουργήσει εναλλακτικές πολιτικές.
Αντίθετα, φαίνεται ότι η αντιπολίτευση το τελευταίο διάστημα τείνει να επικεντρώνεται μόνο στα ζητήματα που θεωρούνται θετικά για την ίδια και όχι στα πραγματικά προβλήματα της χώρας. Ως εκ τούτου, οι Τούρκοι ψηφοφόροι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ξεκινήσουν τη μέρα τους διαβάζοντας την «εφημερίδα καλών ειδήσεων» που ετοίμασε η κυβέρνηση και έμμεσα συνεισέφερε η αντιπολίτευση.
*Ο Ναμίκ Ταν είναι πρέσβης ε.τ.
Πηγή: YetkinReport
