Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Τι λένε τα κομπιούτερς και οι αριθμοί; Με βάση τα στοιχεία της τελευταίας Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών που αφορά το 2020, οι αγορές ειδών διατροφής και μη οινοπνευματωδών ποτών αποτελούν το 35,9% των συνολικών μηνιαίων δαπανών για τα φτωχότερα νοικοκυριά, όταν για τα πιο ευκατάστατα νοικοκυριά το αντίστοιχο ποσοστό είναι 22,2%.
Το 2015 τα φρούτα ήταν μάλλον είδος πολυτελείας, καθώς η μέση οικογένεια μείωσε κατά 8,3% σε σύγκριση με το 2008 τις ποσότητες που αγόραζε, ενώ τα λαχανικά τη γλίτωσαν με μείωση 1,9%. Χόρταινε με ζυμαρικά (+16,7), αυγά (+15,4%), ρύζι και γιαούρτια (+14,4%).
Στην προεκλογική εκστρατεία του ΠΑΣΟΚ το 1981, η Μπουμπουλίνα στο χαρτονόμισμα των 1.000 δραχμών κρατάει το «καλάθι της νοικοκυράς», ξέχειλο με φρούτα και ζαρζαβατικά.
Το 1988 η συμμετοχή των τροφίμων στο καλάθι πέφτει κάτω από το 30%, ενώ το 2008 στο 16,4%. Ευημερία προ τρικυμίας. Ευημερία, διότι όσο λιγότερο χώρο στο αποκαλούμενο τότε «καλάθι της νοικοκυράς» καταλαμβάνει η διατροφή, τόσο αυξάνεται το διαθέσιμο εισόδημα για διαρκή αγαθά, ψυχαγωγία κ.λπ.
Ταξιδεύοντας στον χρόνο, φτάνουμε στην πρώτη ΕΟΠ, έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών, που διενεργήθηκε από τη στατιστική υπηρεσία το 1957/1958 μόνο στις αστικές περιοχές και δημοσιεύτηκε το 1961. Το πρώτο καλάθι είχε κάτι. Θερμίδες.
Πριν από 65 χρόνια, οι Έλληνες των πόλεων από το λαδόψωμο προσλάμβαναν σχεδόν τις μισές ημερήσιες θερμίδες (804 από το ψωμί και 484 από το ελαιόλαδο). Ο μέσος όρος ήταν 2.903 θερμίδες, 2.435 για τα φτωχότερα στρώματα και 3.371 για τα άνω δώματα.
Το καλάθι γενικώς μας βγάζει το λάδι. Το «καλάθι του νοικοκυριού», με τα 50 προϊόντα από 30 κατηγορίες, δεν είναι κακό σαν νοητική κατασκευή, τώρα που μείναμε χωρίς σκευή. Το θέμα είναι αν και πώς θα λειτουργεί. Με παραίνεση και ευχή για μικρότερες ανατιμήσεις σε όσο το δυνατόν πιο αραιά διαστήματα;
