Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]

Τρεις νεκροί, ζημιές ύψους 8 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά κυρίως ένα  τεράστιο συμβολικό πλήγμα στην εικόνα της  Μόσχας οκτώ μήνες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, θα μπορούσε να είναι ο απολογισμός της έκρηξης τα ξημερώματα, στη γέφυρα Κερτς στην Κριμαία. Το πρακτορείο RIA Novosti μετέδωσε ότι από την έκρηξη στη γέφυρα της Κριμαίας σκοτώθηκαν τρεις άνθρωποι, όπως ανακοίνωσε η αρμόδια Εξεταστική Επιτροπή μετά τις πρώτες προκαταρκτικές έρευνες.

«Πιθανώς πρόκειται για τους επιβάτες ενός αυτοκινήτου που ήταν δίπλα στο ανατιναχθέν φορτηγό», αναφέρει το ρωσικό πρακτορείο. «Από τη θάλασσα ανασύρθηκαν οι σοροί δύο ανδρών και μιας γυναίκας, έχουν διαπιστωθεί οι ταυτότητές τους», προσθέτει. 

Οι Ρώσοι κάνουν λόγο για παγιδευμένο αυτοκίνητο, αλλά υπάρχουν διαφορετικές υποθέσεις για την αιτία της έκρηξης. Ο επικεφαλής της Συνέλευσης της Κριμαίας, Βλαντιμίρ Κονσταντίνοφ, έσπευσε να καταγγείλει το περιστατικό ως επίθεση «Ουκρανών βανδάλων».

Οι ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις είχαν σχεδιάσει επιθέσεις στη γέφυρα του Κερτς στο παρελθόν, χωρίς επιτυχία, εν μέρει λόγω της  αντιαεροπορικής άμυνας που προστατεύει την υποδομή. Σημαντικοί αναλυτές μέσων ενημέρωσης στην περιοχή, όπως η Nexta ή η Bellingcat, τόνισαν πάντως ότι η αιτία της έκρηξης  θα μπορούσε να είναι διαφορετική, επειδή η γέφυρα διαθέτει τεχνολογικά συστήματα ασφαλείας στις εισόδους της, που ανιχνεύουν την παρουσία εκρηκτικών στα οχήματα.

Στη Μόσχα, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν διέταξε την έναρξη κυβερνητικής έρευνας για τον εντοπισμό των αιτίων της έκρηξης
Τα Ουκρανικά μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι πίσω από την έκρηξη στη γέφυρα του Κερτς, είναι οι μυστικές υπηρεσίες του Κιέβου. «Η επίθεση στη γέφυρα της Κριμαίας είναι επιχείρηση των ουκρανικών υπηρεσιών πληροφοριών (Sbu)», μεταδίδει το ουκρανικό πρακτορείο UNIAN, επικαλούμενο ανώνυμη πηγή στην αστυνομία.

Από την Sbu, προς το παρόν δεν υπάρχει πάντως κανένα επίσημο σχόλιο. Ο γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου για την Ασφάλεια και την Άμυνα της Ουκρανίας, Ολέκσι Ντανίλοφ, έκανε μάλιστα ένα σαρκαστικό tweet για την επίθεση στη γέφυρα, υπονοώντας ότι η έκρηξη ήταν «δώρο» για τα χθεσινά 70α γενέθλια του προέδρου Πούτιν. Ο Ντανίλοφ δημοσίευσε στο Twitter δίπλα στις εικόνες της καιόμενης γέφυρας  τη φωτογραφία της …Μέριλιν Μονρόε τραγουδώντας το «Happy Birthday Mr. President».

Στόχος της Ουκρανίας

Ο Μιχάιλο Ποντόλιακ, σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι, σε συνέντευξή του στις 22 Σεπτεμβρίου είχε μάλιστα πει ότι «η γέφυρα Κερτς στην Κριμαία είναι στόχος γιατί δεν είναι νόμιμη υποδομή».

Στην ερώτηση «γιατί θέλετε την κατεδάφιση της γέφυρας Κερτς στην Κριμαία, ο Ποντόλιακ απάντησε: «Επειδή είναι παράνομη κατασκευή. Το ερώτημα είναι: πώς πρέπει να κατεδαφιστεί; Αλλά δεν πρέπει να στρέφουμε την προσοχή μας μόνο στη γέφυρα. Υπάρχουν πολλά πράγματα να κάνουμε, για παράδειγμα για την επιστροφή των στρατιωτικών βάσεων στην Κριμαία. Στη Χερσώνα αυξάνονται οι ομάδες σαμποτάζ».

Η αντίδραση της Μόσχας

Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, σε ανάρτησή της στο Telegram γράφει ότι «η αντίδραση του καθεστώτος του Κιέβου στην καταστροφή πολιτικών υποδομών μαρτυρεί τον τρομοκρατικό χαρακτήρα του». Σε «τρομοκρατική επίθεση» είχαν αποδώσει νωρίτερα την έκρηξη και Ρώσοι αξιωματούχοι στην Κριμαία.

Σύμφωνα με το Tass, η Ένωση Ρώσων Ασφαλιστών εκτίμησε τις ζημιές μετά την στη γέφυρα της έως και 500 εκατομμύρια ρούβλια (περίπου 8 εκατομμύρια ευρώ), αλλά δεν έχει πληροφορίες για τα ασφαλιστικά συμβόλαια της ισχύουσας υποδομής της γέφυρας.

Σε κάθε περίπτωση όμως, η ζημιά που προκλήθηκε από την έκρηξη στη γέφυρα της Κριμαίας είναι «ένα μεγάλο πλεονέκτημα για  τους Ουκρανούς», καθώς περιπλέκει την προμήθεια τροφίμων, καυσίμων και όπλων στην κατεχόμενη χερσόνησο και στην περιοχή Χερσώνα για τους Ρώσους, όπως  δήλωσε ο σύμβουλος του υπουργού Εσωτερικών της Ουκρανίας, Βαντίμ Ντενισένκο.

«Λογιστικά, η κατάσταση για τις προμήθειες, από τρόφιμα μέχρι καύσιμα και όπλα, στην Κριμαία και την περιοχή της Χερσώνας, γίνεται όλο και πιο δύσκολη για τους Ρώσους», είπε ο Ντενισένκο και πρόσθεσε: «επομένως, από αυτή την άποψη, αυτό είναι προφανώς ένα μεγάλο πλεονέκτημα για όλους μας».

Σύμφωνα με τον Ουκρανό αξιωματούχο, η προσπάθεια των Ρώσων να δημιουργήσουν μια πλωτή γέφυρα για να αντιμετωπίσουν την καταστροφή «μπορεί να λύσει εν μέρει το πρόβλημα των προμηθειών», αλλά «θα ήταν σχεδόν μη ρεαλιστικό» να ελπίζουν ότι θα αποκαταστήσουν τη συγκοινωνία  σε μια μέρα».

Ζωτικός σύνδεσμος

Η γέφυρα Κερτς  αντιπροσωπεύει έναν ζωτικό σύνδεσμο μεταξύ της Ρωσίας και της χερσονήσου της Κριμαίας. Η γέφυρα κατασκευάστηκε με εντολή του Βλαντιμίρ Πούτιν μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία και εγκαινιάστηκε το 2018. Είναι η μεγαλύτερη στη Ρωσία και την Ευρώπη, μήκους σχεδόν 19 χιλιομέτρων και διασχίζει το στενό του Κερτς, τον αρχαίο Κιμμέριο Βόσπορο για τους Έλληνες, συνδέοντας τη Μαύρη Θάλασσα νε την Αζοφική.

Από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και μέχρι την κατασκευή της γέφυρας, οι συνδέσεις μεταξύ των δύο πλευρών του στενού γίνονταν ακτοπλοϊκώς. Μετά τη ρωσική εισβολή, η γέφυρα του Κερτς  αποτελεί θεμελιώδη σύνδεσμο για τη μεταφορά στρατιωτικού εξοπλισμού στους Ρώσους στρατιώτες που πολεμούν στην Ουκρανία, ειδικά στο νότο, και για τη μεταφορά στρατευμάτων.

Ειδικά τώρα, που οι Ουκρανοί ανακτούν σταδιακά τις περιοχές βόρεια της χερσονήσου που κατέκτησαν τον Μάρτιο οι Ρώσοι.
Δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών αναφέρουν ότι στο  Κίεβο σκεφτόταν εδώ και μήνες να την βομβαρδίσουν. Το θέμα, ωστόσο, είναι ταμπού: ο Πούτιν θα μπορούσε να το θεωρήσει ως το casus belli που θα νομιμοποιήσει τη χρήση «κάθε μέσου» (συμπεριλαμβανομένων των τακτικών πυρηνικών όπλων).

Το σίγουρο είναι ότι η έκρηξη στη γέφυρα  επαναφέρει το θέμα της Κριμαίας στο επίκεντρο του πολέμου. Τους τελευταίους δύο μήνες, μια σειρά από εκρήξεις έπληξαν πολλά σημεία στη χερσόνησο, όπως τη ναυτική βάση Σακί.