Την Κυριακή 2 Οκτωβρίου θα διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές στην Βουλγαρία, για τέταρτη φορά σε 18 μήνες, με τα προγνωστικά να προμηνύουν ένα ακόμη κατακερματισμένο Κοινοβούλιο και ένα δύσκολο σταυρόλεξο για τον σχηματισμό κυβέρνησης, σε ένα σκηνικό που έχει ανατραπεί λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Από την άνοιξη του 2021, η βαλκανική χώρα γνωρίζει μια πολιτική αστάθεια που δεν έχει προηγούμενο από το τέλος του κομμουνισμού.

Σε ένα σενάριο που μοιάζει με déjà-vu, οι πρωταγωνιστές της ψηφοφορίας είναι ίδιοι, όμως τα χαρτιά έχουν ξαναμοιραστεί.

Ο πρώην πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ, που έχασε την εξουσία έπειτα από δέκα χρόνια παραμονής στον θώκο, μπορεί να επανέλθει δυναμικά, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις που δημοσιοποιήθηκαν σήμερα και οι οποίες πιστώνουν το συντηρητικό κόμμα του Gerb με ποσοστό άνω του 25% στην πρόθεση ψήφου, από 22,7% στις τελευταίες εκλογές που διεξήχθησαν τον Νοέμβριο.

Το σύνθημά του: «είμαστε πιο ισχυροί από το χάος».

Αυτός ο γιγαντόσωμος 63χρονος άνδρας είδε την υποστήριξη στο κόμμα του να μειώνεται το 2020 λόγω των μαζικών διαδηλώσεων κατά της ενδημικής διαφθοράς. Όμως έπειτα από μια διαδρομή στην πολιτική έρημο, να τος πάλι εν μέσω ανησυχιών ενός πληθυσμού που βρίσκεται αντιμέτωπος με την εκτίναξη των τιμών.

Οργώνει τη βουλγαρική ύπαιθρο, καταγγέλλοντας «την απειρία» του φιλελεύθερου αντιπάλου του Κίριλ Πέτκοφ, ο οποίος κυβέρνησε μόλις επτά μήνες προτού ανατραπεί από μια πρόταση δυσπιστίας τον Ιούνιο.

Αφού εξελέγη με την υπόσχεση να ξεριζώσει τη διαφθορά, ο 42χρονος πρώην επιχειρηματίας, με σπουδές στο Χάρβαρντ, σχημάτισε έναν ετερόκλητο τετρακομματικό συνασπισμό.

Όμως τον πρόλαβε η σύγκρουση στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση, που κυριάρχησαν στη δημόσια συζήτηση κατά την προεκλογική εκστρατεία, υπό το βλέμμα του προέδρου Ρούμεν Ράντεφ με τις φερόμενες φιλορωσικές συμπάθειες.

Σε αυτή τη χώρα του πρώην κομμουνιστικού συνασπισμού με τους ισχυρούς ιστορικούς, οικονομικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τη Μόσχα, η ρωσική επίθεση διχάζει βαθιά την κοινωνία.

Πολλοί πολίτες εκτιμούν πως το Κρεμλίνο δεν είναι υπεύθυνο για την παρούσα κατάσταση και είναι έτοιμοι να ψηφίσουν το φιλορωσικό υπερεθνικιστικό κόμμα Vazrajdane ("Αναγέννηση"), το οποίο μπορεί να εισέλθει στο Κοινοβούλιο -- οι δημοσκοπήσεις του δίνουν 11% έως 14% των ψήφων. Οι σοσιαλιστές, που πρόσκεινται επίσης στη Μόσχα, συγκεντρώνουν από την πλευρά τους σχεδόν το 10%.

«Η Βουλγαρία είναι διχασμένη ανάμεσα από τη μία πλευρά στη νοσταλγία για την ΕΣΣΔ και από την άλλη την ΕΕ και τον εκσυγχρονισμό», υπογραμμίζει ο πολιτειολόγος Γκεόργκι Κιριάκοφ.

Σε αυτές τις συνθήκες, η άρνηση της κυβέρνησης Πέτκοφ να πληρώσει σε ρούβλια τον κολοσσό Gazprom, η απέλαση δεκάδων διπλωματών, η μάχη κατά «των ρωσικών δικτύων επιρροής» δεν άρεσαν καθόλου, ενώ, αντίθετα, ο Μπορίσοφ κατάφερνε πάντοτε να ελίσσεται ανάμεσα σε διαφορετικά συμφέροντα.

Σε μια συνέντευξη στο AFP, ο Πέτκοφ υπεραμύνθηκε του απολογισμού της κυβέρνησής του. «Το κράτος δικαίου άρχισε να επανέρχεται στη Βουλγαρία», λέει, κάνοντας λόγο για ένα «θεμελιώδες πρώτο βήμα» προς την «κανονικότητα».

Και παρά τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν το κόμμα του Συνεχίζουμε την Αλλαγή (PP) να χάνει εννέα ποσοστιαίες μονάδες (οι δημοσκοπήσεις του δίνουν ένα ποσοστό γύρω στο 16,5% από 25,7% στις τελευταίες πρόωρες εκλογές), ευελπιστεί πως οι εκλογείς θα κάνουν εκ νέου την επιλογή «μιας νέας ευρωπαϊκής, προοδευτικής, διαφανούς Βουλγαρίας» και όχι εκείνη μιας οπισθοδρόμησης.

Γνωρίζοντας την απελπισία των Βούλγαρων που αντιμετωπίζουν πληθωρισμό που πλησιάζει το 20%, ο συνεταίρος του Άσεν Βασίλεφ, επικεφαλής του υπουργείου Οικονομικών, βλέπει στη μάχη κατά της διαφθοράς το φάρμακο για όλα τα δεινά.

«Πώς θα αυξήσουμε τα εισοδήματα των ανθρώπων; Πρέπει να βρούμε χρήματα από κάπου», λέει. Η λύση: ανακατεύθυνση των δημόσιων χρημάτων που χρησιμοποιήθηκαν αδικαιολόγητα για τις συντάξεις, την υγεία και την εκπαίδευση.

Έτσι, όταν κανείς ρωτά τους δύο άνδρες αν είναι έτοιμοι να συμμαχήσουν με τον Μπόικο Μπορίσοφ, με τις επονείδιστες πρακτικές, η απάντησή τους είναι: «Όχι με θαυμαστικό!».

Όμως χωρίς έναν συμβιβασμό ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες πολιτικές δυνάμεις της χώρας, οι πιθανότητες να σχηματιστεί κυβέρνηση είναι πολύ ισχνές, υποστηρίζουν οι αναλυτές.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις καμία από αυτές δεν θα έχει απόλυτη πλειοψηφία.

Το κόμμα της τουρκικής μειονότητας MRF αναμένεται να έρθει τρίτο με ποσοστό 12% έως 13% των ψήφων.

Το Gerb δηλώνει από την πλευρά του «ανοικτό σε όλους» προκειμένου να «διασφαλιστεί η σταθερότητα» σε αυτή την ταραχώδη περίοδο, περιλαμβανομένου του σχηματισμού μιας κυβέρνησης μειοψηφίας ή αποτελούμενης από ειδικούς.

Για τον αναλυτή Γκεόργκι Κιριάκοφ, «η συμπεριφορά του Vazrajdane θα είναι κρίσιμης σημασίας».

Οι συνεχόμενες πολιτικές κρίσεις επισπεύδουν την έξοδο των νέων σε μία χώρα η οποία έχει χάσει ήδη το ένα δέκατο του πληθυσμού της μέσα σε μία δεκαετία.

Ο πληθυσμός ανέρχεται μόλις σε 6,52 εκατομμύρια έναντι σχεδόν 9 εκατομμυρίων το 1989, κατά την πτώση του κομμουνισμού.

Πηγή: ΑΜΠΕ, AFP, Reuters