Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Αυτή και αν ήταν επιβράβευση! Το χρηματιστήριο του Μιλάνου υποδέχτηκε με άνοδο το αποτέλεσμα των εκλογών και το νέο κεφάλαιο που ξεκινά στην Ιταλία, μετά τη νίκη της Τζόρτζια Μελόνι. Η ηγέτης της άκρας δεξιάς δεν τρόμαξε δηλαδή τις αγορές. Αλλωστε, είχαν προεξοφλήσει την επικράτησή της τρικομματικής συμμαχίας της δεξιάς, με επικεφαλής την Μελόνι.
Η υποψήφια νέα πρωθυπουργός της Ιταλίας είχε άλλωστε διευκρινίσει τις προθέσεις της αρχές Σεπτεμβρίου στο οικονομικό φόρουμ Ambrosetti, στις όχθες της λίμνης Κόμο- στο λεγόμενο και «Ιταλικό Νταβός». Όπως σημειώνει η Le Monde, «οι σημαντικότεροι Ιταλοί επιχειρηματίες που μετείχαν στο φόρουμ, άκουσαν την Μελόνι -χωρίς καμία εχθρότητα, αλλά μάλλον με θέρμη- να αναλύει το οικονομικό της πρόγραμμα. Δίχως να την φοβηθούν ως κληρονόμο του μεταφασιστικού κινήματος των Fratelli d` Italia, του οποίου ηγείται.«Η Μελόνι κατάφερε να μιλήσει σε όλους», λέει η Ιταλίδα δημοσιογράφος Άννα Μποναλούμε, που παρακολούθησε την ομιλία της Μελόνι στο φόρουμ.
«Οικονομικός πατριωτισμός»
Όσον αφορά την οικονομία, η νικήτρια των εκλογών υπερασπίζεται καταρχήν ένα μείγμα οικονομικού πατριωτισμού και προστατευτισμού. Έτσι, κάλεσε τον Μάριο Ντράγκι να μην πουλήσει την αεροπορική εταιρεία ITA Airways (πρώην Alitalia), η οποία έχει καταστραφεί, στην Air France-KLM πριν από τις εκλογές για να εξετάσει μια πιθανή εθνικοποίηση μόλις ξεκινήσει. Μια στάση που θυμίζει εκείνη του Σίλβιο Μπερλουσκόνι όταν ηγήθηκε της χώρας το 2008.
Η πορεία της 45χρονης Τζόρτζια Μελόνι προς την εξουσία βασίστηκε σε δύο κλειδιά: Πρώτα πρόβαλε την αντιμεταναστευτική και συντηρητική ρητορική, που είχε στόχο να κερδίσει τη στήριξη των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων. Από την άλλη πλευρά, για να μην τρομάξει τον επιχειρηματικό κόσμο, έκανε πιο μετριοπαθές το πρόγραμμά της για την οικονομία και την ΕΕ. «Η Μελόνι έκανε μια θεαματική στροφή για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς ιστορικά, είχε πάντα έναν πολύ αντιευρωπαϊκό λόγο. Σε αυτή την προεκλογική εκστρατεία έδειξε ένα νέο πρόσωπο», εξηγεί η Αννα Μποναλούμε. Θυμίζει μάλιστα ότι το 2015, η Μελόνι είχε χαρακτηρίσει την ΕΕ ως «επιτροπή από επιχειρηματίες, λομπίστες και τοκογλύφους».
Η Μελόνι ξέρει ότι ο οικονομικός ερασιτεχνισμός τρομάζει τους ψηφοφόρους και μπερδεύει τις επιχειρήσεις. Σήμερα, η υποψήφια πρωθυπουργός της Ιταλίας, έχει αμβλύνει τις απόψεις της: «Υπάρχει πλέον,ένα άπειρο εύρος πιθανών θέσεων ανάμεσα στην απόφαση για αποχώρηση από την ΕΕ και της ολοκληρωτικής υποταγής στα γαλλικά και γερμανικά συμφέροντα», τονίζει η Μελόνι.
Το σκιάχτρο του Italexit
Γνωρίζοντας ότι ένα Italexit δεν είναι αποδεκτό από την επιχειρηματική κοινότητα, η Μελόνι αποκλείει κάθε σκέψη εξόδου της Ιταλίας από την ΕΕ. Κρατά βέβαια σαφείς αποστάσεις από την «ευρωφιλία» του Εμμανουέλ Μακρόν ή του Μάριο Ντράγκι. Εχει επίσης δηλώσει πώς θα επαναδιαπραγματευτεί τους όρους του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης που χρηματοδοτείται από την Ευρώπη ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ωστόσο, στις Βρυξέλλες δεν επικρατεί πανικός. Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν άλλωστε ότι με ένα εξωτερικό χρέος 150% του ΑΕΠ, το πρόβλημα το έχει η Ιταλία. «Η Μελόνι δεν είναι Ντράγκι αλλά δεν είναι ούτε Σαλβίνι», λέει ο Αλεξάντρ Μπαραντέζ, επικεφαλής ανάλυσης αγοράς στην IG France. «Στο οικονομικό της πρόγραμμα τίποτα δεν με σοκάρει πραγματικά. Οι επενδυτές δεν δείχνουν ιδιαίτερα ανήσυχοι,το ιταλικό πολιτικό τοπίο δεν πρέπει να αναστατωθεί», εξηγεί.
Τα όποια προβλήματα προκύψουν στην ιταλική οικονομία, «θα οφείλονται περισσότερο στην αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, παρά από κάποιον εγγενή, Ιταλικό κίνδυνο», τονίζει και η Μανταλένα Μαρτίνι, επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz Trade, υπεύθυνη για την Ιταλία.
Όχι στα δημοσιονομικά ελλείμματα
Η Μελόνι δηλώνει μάλιστα «εχθρική» σε κάθε διεύρυνση στο έλλειμμα του προϋπολογισμού, τονίζοντας ότι «η χώρα είναι ήδη υπερβολικά χρεωμένη». Η υποψήφια πρωθυπουργός δεσμεύεται έτσι να μην χρηματοδοτήσει με νέο χρέος την αντιμετώπιση του υψηλού πληθωρισμού (8,4%). Στο θέμα αυτό όμως η Μελόνι θα συναντήσει αντιδράσεις από τους εταίρους της, με πρώτον τον Σαλβίνι,που ζητά –μεταξύ άλλων-την ματαίωση της αύξησης στην ηλικία συνταξιοδότησης από τα 64 στα 67 και πρόσθετο δανεισμό 30 δισ. ευρώ για τη στήριξη των τιμολογίων ενέργειας.«Στη δημοσιονομική πολιτική, αυτό που υπόσχεται η Μελόνι είναι η σταθερότητα, περισσότερο μάλιστα από όλα τα κόμματα», λέει η καθηγήτρια οικονομικών Βερόνικα ντε Ρομάνις, από το Πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης. Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι η υποψήφια πρωθυπουργός αναμένεται να διατηρήσει στο υπουργείο Οικονομικών τον σημερινό υπουργό Ντανιέλε Φράνκο, που είναι και στενός συνεργάτης του Μάριο Ντράγκι.
Τι θα κάνει για την ακριβή ενέργεια
Στην εκρηκτική χρονιά που έρχεται πάντως για όλη την Ευρώπη λόγω της ενεργειακής κρίσης, η Μελόνι θα χρειαστεί να βγάλει πολλούς άσους από το μανίκι της για να μην κλείσουν επιχειρήσεις και να μην παγώσουν τα νοικοκυριά. Στο πρόγραμμά της, λέει ότι στόχος είναι «να διατεθούν περισσότεροι πόροι για τον ενεργειακό εφοδιασμό, την απελευθέρωση της Ιταλίας και της Ευρώπης από την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο και την προστασία του πληθυσμού και του παραγωγικού ιστού από το δελτίο και τις αυξήσεις των τιμών».
Σε αυτό το φλέγον ζήτημα, η Μελόνι ζητά τον περιορισμό των τιμών του φυσικού αερίου στην ΕΕ και τη συνέχιση της διαφοροποίησης των προμηθειών που ξεκίνησε από τον Μάριο Ντράγκι. Η Ιταλία εξαρτάται περισσότερο από οποιονδήποτε στην Ευρώπη από το ρωσικό αέριο για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία της. Όπως η Γερμανία, η ιταλική βιομηχανία, η οποία υπήρξε η κινητήρια δύναμη πίσω από την ανάκαμψη, κινδυνεύει να φρενάρει επικίνδυνα. «Το Ιταλικό ΑΕΠ εξακολουθεί να εξαρτάται σχεδόν κατά 20% από τη βιομηχανία. Με την έλλειψη ρωσικού φυσικού αερίου και την έκρηξη της τιμής της ενέργειας, θα πρέπει να υπάρξει επιβράδυνση της βιομηχανίας και της οικονομικής κατάστασης γενικότερα», λέει ο Αλεξαντρ Μπαραντέζ. «Η βιομηχανία που ήταν η δύναμή της Ιταλίας, μπορεί να γίνει η αδυναμία της τους επόμενους μήνες», λέει ο Γάλλος αναλυτής.
