Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου θα μπορούσε να είναι: Όσο μαρτυρούν τα λόγια του. Το σημερινό του διάγγελμα με το οποίο κήρυξε μερική επιστράτευση και προειδοποίησε τη Δύση πως «δεν μπλοφάρει» όταν λέει πως θα χρησιμοποιήσει κάθε όπλο που έχει στη διάθεσή του, αποκαλύπτει ότι ο Ρώσος πρόεδρος, έχοντας δει το αρχικό του σχέδιο στην Ουκρανία να ανατρέπεται πλήρως και έχοντας εκ νέου αιφνιδιαστεί από την αντεπίθεση των δυνάμεων του Κιέβου, παλεύει να βρει διέξοδο.
«Η μερική επιστράτευση και η προσάρτηση εδαφών συνιστούν παραδοχή της αποτυχίας του» σχολίασε ο υπουργός Άμυνας της Βρετανίας, Μπεν Γουάλας. «Καμία απειλή και καμία προπαγάνδα δεν μπορεί να το κρύψει». Η WSJ σημείωνε πως το γεγονός ότι επέλεξε μερική και όχι πλήρη επιστράτευση συνιστά και παραδοχή του φόβου του ότι η στήριξη της ρωσικής κοινής γνώμης στην εισβολή θα αρχίσει κάποια στιγμή αναπόφευκτα να φθίνει. Ήδη η ρωσική αντιπολίτευση κάλεσε τους Ρώσους να βγουν στους δρόμους. Πιο δηκτικός ο Guardian σχολιάζει πως ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου εξακολουθεί να ζει σε παράλληλη πραγματικότητα.
Στις 20 Σεπτεμβρίου η Δούμα ψήφισε την τροποποίηση του ποινικού κώδικα της χώρας προκειμένου να αυστηροποιήσει τις ποινές σε στρατιώτες που καταθέτουν τα όπλα ή δεν υπακούν στις εντολές. Για όσους εγκαταλείπουν τις μονάδες τους σε περίοδο επιστράτευσης ο πέλεκυς είναι βαρύς. Η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία ήρθε λίγες ώρες πριν ανακοινωθεί η μερική επιστράτευση, ενώ συνέπεσε με τις αποφάσεις για δημοψηφίσματα ανεξαρτησίας στο Ντονμπάς, τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια. Λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν έρθει οι συναντήσεις με Σι και Μόντι στις οποίες ο Πούτιν είδε τους δύο μεγαλύτερους συμμάχους του να τηρούν αποστάσεις, εκφράζοντας «ανησυχία» και σχολιάζοντας πως δεν «είμαστε σε εποχή πολέμου».
Ο Economist σχολίαζε πως τα δημοψηφίσματα δεν έχουν ιδιαίτερη πρακτική αξία. Στη Ζαπορίζια η Ρωσία δεν ελέγχει καν την πρωτεύουσα της επαρχίας. Την ίδια ώρα στο Χάρκοβο βλέπει τα στρατεύματά της εμφανώς αποδυναμωμένα, ενώ τα πράγματα είναι δύσκολα και στο Ντονέτσκ μετά την απώλειες του Ιζιούμ. Στόχος των δημοψηφισμάτων είναι να ανακόψει την ουκρανική αντεπίθεση στο Ντονμπάς και να λύσει τα χέρια του Πούτιν για κινήσεις που θα μπορεί να πλασάρει στη ρωσική κοινή γνώμη ως επιτυχία. Το μοντέλο είναι βεβαίως η Κριμαία, που προσαρτήθηκε το 2014.
Η Κριμαία σήμερα χρησιμοποιείται και με άλλο τρόπο από τη ρωσική πλευρά. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ έχει προειδοποιήσει πως η όποια προσπάθεια των Ουκρανών να ανακτήσουν τον έλεγχο της Κριμαίας θα σημαίνει «κήρυξη πολέμου κατά της Ρωσίας». Αν αυτό συμβεί τότε «Η Ημέρα της Κρίσεως θα έρθει ταχύτατα και με τον πιο σκληρό τρόπο».
Πούτιν και Μεντβέντεφ ουσιαστικά προειδοποιούν για χρήση πυρηνικών όπλων. Ίσως γιατί γνωρίζουν πως ούτε η επιστράτευση ούτε νέες προσαρτήσεις περιοχών λύνουν τα προβλήματά τους. Απλώς παρατείνουν έναν πόλεμο, που τον Φεβρουάριο πίστευαν ότι θα είναι μία «ειδική επιχείρηση λίγων ημερών» και εξελίσσεται σε μία απολύτως καταστροφική δύναμη για όλους - τελικά και για τους ίδιους.
