Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Μετά την απόφαση της ΕΚΤ να αυξήσει κατά 75 μονάδες βάσης τα επιτόκια για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, η μπάλα περνάει από τα χέρια των τραπεζιτών στα χέρια των πολιτικών. Γιατί, στην πραγματικότητα, αυτό που συνεχίζουμε να αποκαλούμε πληθωρισμό δεν οφείλεται στους μισθούς (που άλλωστε δεν αυξάνονται). Όπως δεν αυξάνεται η ζήτηση και άρα είναι πολύ λιγότερο το χρήμα που κυκλοφορεί.
Αντιθέτως, αντιμετωπίζουμε ένα πολύ διαφορετικό φαινόμενο: Μια τεράστια αύξηση στις τιμές συγκεκριμένων πρώτων υλών, όπως ορυκτά, ενέργεια, τρόφιμα αλλά και στα μικροτσίπ έως τις σπάνιες γαίες, τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα. Με λίγα λόγια: Οι επιπτώσεις του πληθωρισμού είναι από την έλλειψη προσφοράς και όχι από την υπερβάλλουσα ζήτηση.
Ακόμα και ένα παιδί μπορεί να το καταλάβει αυτό. Αρκεί να μην «δηλητηριαστεί» γνωστικά από τον μονεταριστικό νεοφιλελεύθερο βομβαρδισμό των ορμώμενων από τον Μίλτον Φρίντμαν ειδικών.
Το ερώτημα είναι απλό: Θα είναι σε θέση η Ε.Ε. μέχρι τον Οκτώβριο να συμφωνήσει σε μηχανισμούς περιορισμού της ακριβής ενέργειας που χρεώνεται στους καταναλωτές;
Θα μπορέσει η Ευρώπη να περάσει το τεστ; Δυστυχώς, τα μηνύματα από τη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας των 27 δεν είναι θετικά. Ουδεμία συμφωνία στη θέσπιση πλαφόν στην χονδρεμπορική τιμή του φυσικού αερίου.
Το πλαίσιο στο οποίο διεξάγονται οι συζητήσεις είναι αυτό που περιγράφει ο Βέλγος πρωθυπουργός, Ντε Κρου: «Λίγες ακόμη βδομάδες έτσι, και η ευρωπαϊκή οικονομία θα σταματήσει εντελώς». Οπως προειδοποιεί ο Βέλγος πρωθυπουργός, ο κίνδυνος «είναι η αποβιομηχάνιση και σοβαρές κοινωνικές αναταραχές».
Το πρόβλημα πιθανώς βρίσκεται στην απάντηση της Μόσχας στην εισαγωγή ανώτατου ορίου τιμών, επειδή ο Μεντβέντεφ είπε την περασμένη εβδομάδα ότι η επιβολή ανώτατου ορίου στο ρωσικό φυσικό αέριο θα είχε ως αποτέλεσμα τον τερματισμό των προμηθειών. Γενικότερα, άλλοι προμηθευτές ενδέχεται να αρνηθούν να παραδώσουν φυσικό αέριο σε τιμές χαμηλότερες από τις τιμές της αγοράς. Ως εκ τούτου, η ουσία της συζήτησης είναι πόσο μπορεί να επηρεάσει η επιβολή ενός πλαφόν τη διαθεσιμότητα φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Η έκρηξη όμως στην τιμή του φυσικού αερίου τον Σεπτέμβριο προκλήθηκε από τις φρενήρεις γερμανικές αγορές αερίου. Γιατί, ο προϋπολογισμός του Βερολίνου αντέχει, τουλάχιστον για ένα ορισμένο διάστημα, να επιδοτεί μέρος της τιμής. Με αυτόν τον τρόπ, η Γερμανία ευνόησε τη διαθεσιμότητα έναντι της τιμής, έχοντας τη δυνατότητα να καλύψει τα προβλήματα με δημόσιο χρήμα.
Για να επιστρέψουμε όμως στις δηλώσεις του Βέλγου πρωθυπουργού για τον κίνδυνο «σοβαρών κοινωνικών αναταραχών», φαίνεται ότι και εδώ οι επιπτώσεις θα είναι διαφορετικές στις διάφορες χώρες μέλη: όποιος μπορεί να αποφύγει αυτές τις αναταραχές, επειδή έχει πρόσβαση σε επαρκείς προμήθειες με ελεγχόμενο κόστος ή επιδοτούμενο από το κράτος, θα κάνει τα πάντα για να απελευθερωθεί από ευρωπαϊκές λύσεις που αντίθετα κινδυνεύουν να παράγουν κοινωνικές εκρήξεις. Η «ενότητα της Ευρώπης» είναι αναλώσιμη σε αυτό το πλαίσιο και αυτό εξηγεί τις δυσκολίες στην εξεύρεση κοινής απάντησης. Εναπόκειται στους ηγέτες της Ε.Ε., οι οποίοι θα συναντηθούν στις 6 και 7 Οκτωβρίου στην Πράγα στην ανεπίσημη σύνοδο κορυφής και στη συνέχεια στις 20 και 21 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, να δώσουν την τελική απάντηση. Αλλά κρατήστε για καλό και για κακό μικρό καλάθι…
