Συνέντευξη στον Άκη Καπράνο
Η Ελληνική «Bαλίτσα με εικόνες και ήχους» (https://www.mediasuitcase.gr) επιλέχθηκε στους οκτώ φιναλίστ των Ευρωπαϊκών βραβείων MEDΕA AWARDS (με έδρα τις Βρυξέλλες) (https://media-and-learning.eu/event/medea-awards-ceremony-2-june/) στα οποία βραβεύονται οι καλύτερες προτάσεις οπτικοακουστικών μέσων για την εκπαίδευση και την μάθηση. Δεδομένου ότι ο διαγωνισμός αυτός δέχεται μια μεγάλη πληθώρα αιτήσεων όχι μόνο από Ευρώπη αλλά και από την Αμερική και την Αυστραλία αυτή η επιλογή είναι μια μεγάλη επιτυχία για την Ελλάδα. Έτσι μου φάνηκε λογικό να βρω και να μιλήσω με την Μαρία Λεωνίδα, τη διευθύντρια και εμπνεύστρια αυτής της ιστορίας, βραβευμένη σκηνοθέτιδα ντοκιμαντέρ η ίδια, και με μεγάλη εμπειρία στη διδασκαλία κινηματογράφου και των οπτικοακουστικων τεχνών.
Να ξεκινήσουμε με μια περίληψη αυτού που έχετε στήσει; Τι είναι αυτή η πλατφόρμα;
Η Βαλίτσα με Εικόνες και Ήχους είναι αποτέλεσμα μίας 15ετούς πορείας στο χώρο της κινηματογραφικής παιδείας. Συγκεκριμένα, η προεργασία για την πλατφόρμα έγινε με μία βραβευμένη, δια ζώσης σειρά εργαστηρίων για ενήλικες, διάρκειας 34 ωρών με χρηματοδότηση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια του ΥΠΠΟ, το 2020 προχωρήσαμε στην ψηφιακή εκδοχή.
Κάπου εκεί την ανακάλυψα κι εγώ. Υπήρχε όμως και μια γενικότερη αναγνώριση. Ναι! Η Βαλίτσα με εικόνες και ήχους online ήταν πριν ενα μήνα ανάμεσα στους 8 φιναλίστ για τα Medea Awards του βελγικού οργανισμού Medea & Learning που επιβραβεύουν πρακτικές και δράσεις ανα τον κόσμο που έχουν να κάνουν με την εκπαίδευση στα Μέσα. Στην λίστα των φιναλίστ ανάμεσα τους ήταν και τέσσερα πανεπιστήμια από την Ευρώπη. Πιστεύω πως η πλατφόρμα μας δίνει τις πρώτες βασικές γνώσεις σε όποιον/α θα ήθελε να ασχοληθεί περισσότερο με τη φωτογραφία ή τη σκηνοθεσία. Επίσης, αφορά εκπαιδευτικούς που θέλουν να συντονίσουν δράσεις με την τάξη τους ή να οργανώσουν μαζί μας ένα υβριδικό εργαστήριο.
Το σινεμά είναι πλέον μια γλώσσα που εξελίσσεται ασταμάτητα. Ποιες σημερινές ανάγκες καλύπτει αυτή η πλατφόρμα;
Καλύπτει ανάγκες που αυξάνονται λόγω του ότι η ψηφιακή εικόνα έχει μπει για τα καλά στη ζωή και... στην τσέπη του καθένα μας με τα κινητά τηλέφωνα. Όλοι είμαστε πια δυνάμει φωτογράφοι, είτε τραβάμε φωτογραφίες και βίντεο για απόλαυση, για διασκέδαση και κοινωνικές επαφές (social media) είτε για επαγγελματικούς λόγους. Η δημιουργία βίντεο είναι πια μέσα στη ζωή μας. Από την άλλη, πολλοί θέλουν να πειραματιστούν με ένα μικρό τους όνειρο για σκηνοθεσία. Τώρα αυτό είναι εφικτό με την πρόσβαση που έχουμε όλοι σε κινητά και προσιτές εφαρμογές, αλλά συχνά δεν γνωρίζουμε πώς να το κάνουμε. Έτσι, η Βαλίτσα απαντά στο ερώτημα: από πού να ξεκινήσει κανείς; Προσφέρει λοιπόν με ευχάριστο και διαδραστικό τρόπο όλα τα απλά αλλά κορυφαία ζητήματα της γλώσσας του Κινηματογράφου και τα μυστικά της. Πώς καδράρει ένας φωτογράφος; Γιατί; Τι αφήνει έξω από το κάδρο του και πότε;
Σε τι διαφέρει αυτό το κινηματογραφικό σεμινάριο από όλα τα άλλα που αυτή την στιγμή πραγματοποιούνται από διάφορους φορείς; Η πρόκληση για εμάς ήταν η εξής: πώς θα μπορούσαμε να μετατρέψουμε την πολύχρονη εμπειρία μας από δια ζώσης εργαστήρια και να τη μεταφέρουμε σε ένα ψηφιακό περιβάλλον; Έτσι, μετά από έρευνα και πολλαπλές δοκιμές, δημιουργήσαμε πρωτότυπες ασκήσεις ώστε η εμπειρία του χρήστη να παραμένει ενδιαφέρουσα και διασκεδαστική, χαρίζοντάς του την αυτοπεποίθηση για να προχωρήσει. Παράλληλα, στόχος μας ήταν να παράσχουμε και μια ποικιλία από συνδέσμους και χρήσιμα υλικά, που ο χρήστης θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να συμβουλεύεται. Γι’ αυτό εξάλλου και έχουμε εντάξει και πρωτότυπο υλικό από τις σημειώσεις Ελλήνων σκηνοθετών. Ο χρήστης μπορεί, λοιπόν, να συνειδητοποιήσει πώς χτίζεται μια ταινία από τη σύλληψή της μέχρι την ολοκλήρωσή της.
Κάθε πλατφόρμα πάντως προσπαθεί να προβάλει έναν χαρακτήρα, ακριβώς επειδή, εκ φύσεως, είναι απρόσωπες.
Γι αυτό, στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε κάτι που θα έχει αμεσότητα, που να παραπέμπει σε μια δια ζώσης εμπειρία. Η πρωτοτυπία της Βαλίτσας είναι ότι διαθέτει καθοδήγηση από επαγγελματίες του κινηματογράφου και της ψηφιακής εικόνας. Οι Μέντορες παρακολουθούν τις ασκήσεις του χρήστη, σχολιάζουν, διορθώνουν, εμπνέουν και βοηθούν την εκπαιδευτική διαδικασία. H επικοινωνία με την ομάδα υποστήριξης γίνεται μέσω email. Ο χρήστης μπορεί να ολοκληρώσει το σεμινάριο μόνος του, με ηρεμία, μέσα σε ένα χρόνο, και μάλιστα, από όπου κι αν βρίσκεται. Με τον τρόπο αυτό, και άτομα που ζουν σε επαρχιακές πόλεις έχουν τη δυνατότητα να εκπαιδευτούν στα ψηφιακά μέσα.
Προκύπτει και ταινία στο τέλος;
Ναι, καθώς ο χρήστης που έχει ολοκληρώσει όλα τα κεφάλαια και τις ασκήσεις μπορεί να στείλει ένα προσχέδιο σεναρίου ή ένα rough cut ταινίας ή μια μικρού μήκους 10’ και να συζητήσει διαδικτυακά με ένα επαγγελματία από την ομάδα του Καρπού για να τον συμβουλέψει περαιτέρω για το έργο του. Εσείς είστε σκηνοθέτης. Ετοιμάζετε κάτι αυτόν τον καιρό;
Κατά τη διάρκεια της περσινής καραντίνας γύρισα ένα ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους. «Το Στοίχημα» (2021) είναι ντοκιμαντέρ το οποίο πραγματεύεται με χιούμορ αλλά και ρεαλισμό τη ζωή των μαθητών και των καθηγητών στο 1ο Γυμνάσιο Αυλώνα κατά τη διάρκεια της δύσκολης εποχής του Covid19.
Πως προέκυψε η ιδέα; Η ιδέα γεννήθηκε το 2017 και αφορούσε την παρακολούθηση της απλής καθημερινής ζωής σε ένα σχολείο. Αρχικά ήθελα να διαπιστώσω πώς το σχολείο μπορεί να μετατραπεί σε πεδίο δημιουργικής ανάπτυξης για τους εφήβους και κατά πόσο οι άκαμπτες δομές του ελληνικού σχολείου μπορούν (ή και όχι) να αλλάξουν. Φυσικά, η πανδημία έθεσε και άλλους παράγοντες στο προσκήνιο, έφερε την εξ αποστάσεως εκπαίδευση με όλα της τα καλά και κακά, μία νέα αντίληψη για τον χρόνο αλλά και την αλλαγή στις σχέσεις μεταξύ μαθητών και καθηγητών εξαιτίας της απόστασης. Η ταινία ακολούθησε με αγωνία όλη την πορεία της περσινής πανδημίας όπου τα σχολεία έκλειναν και άνοιγαν χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει το παραμικρό. Προβλήθηκε στο Διαγωνιστικό Τμήμα του φεστιβάλ Ντοκιμανερ Θεσσαλονίκης το Μάρτιο και στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας στην Αθήνα σε μία ειδική προβολή. Αναμένουμε από το Φθινόπωρο να την δούμε σε αίθουσα.
