Το πλέγμα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής ξετύλιξε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας εγκαινιάζοντας τον θεσμό «Ημέρες ΕΚΠΑ», με θέμα: «Η Ελλάδα στη δίνη των Διεθνών Εξελίξεων», που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ειδικότερα, ο Νίκος Δένδιας προέταξε ως πυξίδα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στην πορεία της στο διεθνές στερέωμα τις αρχές και τις αξίες που διαχρονικά τη διέπουν: τον σεβασμό στην εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία όλων των κρατών, τον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο.
Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών στηλίτευσε την προσπάθεια δυνάμεων του αναθεωρητισμού, καταπατώντας τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου.
Σκιαγραφώντας το ομιχλώδες διεθνές πλαίσιο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, είπε πως η χώρα μας αντιμετωπίζει τη βασική πρόκληση του εξ ανατολών γείτονά μας, της Τουρκίας. Μάλιστα, διέκρινε ότι αυτό που συνιστά μια διαφορετική πραγματικότητα με άλλες περιόδους είναι η διαρκής και μακροχρόνια όξυνση. «Καμία κρίση δεν είχε αυτή την τεράστια χρονική διάρκεια που προσεγγίζουμε ήδη, αν δεν υπερβαίνουμε ήδη 3 χρόνια» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ειδική αναφορά έκανε στον χάρτη Μπαχτσελί, λέγοντας πως η πρόσφατη γραφική, αλλά όχι γι' αυτό λιγότερο επικίνδυνη, αμφισβήτηση του μισού Αιγαίου και της Κρήτης αποτελεί την τελευταία ψηφίδα μιας σειράς εξωφρενικών ισχυρισμών.
Επίσης, αναφερόμενος στις μετρήσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, διαπίστωσε ότι η κλιμάκωση της ρητορικής εμπεδώνει έναν ανθελληνισμό στην τουρκική κοινωνία. «Αν βλέπατε μια μέτρηση της τουρκικής κοινωνίας εδώ και τέσσερα χρόνια, η Ελλάδα δεν θα κατατασσόταν στις απειλές, όπως ο Τούρκος πολίτης προσελάμβανε την πραγματικότητα. Σήμερα κατατάσσεται, και αρκετά ψηλά, στον δείκτη» σημείωσε. Τείνει να δημιουργηθεί, όπως προσέθεσε, ένα ρεύμα και δυνάμει πλειοψηφικό ρεύμα ανθελληνισμού μέσα στην τουρκική κοινωνία.
Στον αντίποδα, ο Νίκος Δένδιας αντέταξε πως η Ελλάδα αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, χτίζει ή ενισχύει τις γέφυρες συνεργασίας, χωρίς να πέσει στην παγίδα να ασκήσει μια αποκλειστικά τουρκο-κεντρική πολιτική, αντιδρώντας σε ό,τι ο γείτων κάνει, ισχυρίζεται ή εφευρίσκει. Όπως αποτύπωσε τον ευρύτερο στόχο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, είπε πως είναι η εμπέδωση της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας στην ευρύτερη γειτονιά μας, αλλά και πέρα απ' αυτήν.
Σε αυτό το πλαίσιο, επανέλαβε την παρομοίωση της εξωτερικής πολιτικής με τους παλιούς κύκλους του σήματος της Ολυμπιακής Αεροπορίας, έξι αλληλοτεμνόμενους κύκλους. «Στον πρώτο, ενδυναμώνουμε τις διμερείς μας σχέσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Σχέσεις που είχαν σχετικά παραμεληθεί. Το διμερές επίπεδο είναι εξίσου σημαντικό και απαραίτητο και επίσης χρειάζεται η διμερής εξήγηση για να βρεθεί η απαραίτητη κατανόηση των θέσεων μας και στις χώρες που μετέχουν στην ΕΕ. Βεβαίως, οι σχέσεις αυτές με ορισμένες και ιδιαίτερα με την πιο ισχυρή στρατιωτικά χώρα-μέλος της ΕΕ, τη Γαλλία, έχει αποκτήσει στρατηγικό χαρακτήρα και έχει περιβληθεί και τη γνωστή αμυντική συμφωνία» ανέφερε.
Απόλυτη προτεραιότητα οι σχέσεις με τις ΗΠΑ
Δεύτερον, προέταξε τις σχέσεις με τις ΗΠΑ. «Έχουμε αναγάγει την ενίσχυση των σχέσεων μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια απόλυτη προτεραιότητα. Η ελληνική κοινωνία διακρίνει τους καρπούς, είτε όσον αφορά τη στήριξη των θέσεων μας επί ζητημάτων θεμελιώδους σημασίας, και από την εκτελεστική εξουσία στις ΗΠΑ, ανεξαρτήτως κόμματος, και από τη νομοθετική εξουσία, ανεξαρτήτως κόμματος». Εξίσου, υπογράμμισε πως «δεν υπάρχει μέτρο σύγκρισης των σχέσεων με τις ΗΠΑ σε σχέση με το παρελθόν, όταν, από την πλευρά της υπερδύναμης, η τήρηση ισορροπιών ήταν το βασικό της μέλημα». Υπενθύμισε την αγωνιώδη προσπάθεια της χώρας μας να διατηρηθεί η αναλογία 7:10 τα πρώτα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και προέτρεψε για τη σύγκριση με τη σημερινή εποχή, «κατά την οποία η Ελλάδα έχει πρόσβαση σε οποιαδήποτε σύστημα των ΗΠΑ, και το F35, η δε Τουρκία προσπαθεί να πετύχει την αναβάθμιση των παλαιών F16».
Ο τρίτος κύκλος αφορά μια ζώνη ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, του Κόλπου και της Βορείου Αφρικής. Ειδική αναφορά έκανε στις σχέσεις με την Αίγυπτο, «τις πιο στενές σχέσεις που είχαμε αναπτύξει ποτέ» επισήμανε και στάθηκε ακόμα στις σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, το Ομάν κα τις περισσότερες χώρες της περιοχής. Συγχρόνως, τόνισε, «είμαστε πλέον παρόντες στις εξελίξεις στη Λιβύη, αλλά και στη Συρία» και ανέδειξε τα πολυμερή σχήματα περιφερειακής συνεργασίας μαζί με την Κύπρο, διακρίνοντας ως κορυφαίο το σχήμα συνεργασίας 3+1 μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ με τις ΗΠΑ. «Σε όλα προτάσσουμε την ειρηνική επίλυση των διαφορών στην βάση του Διεθνούς Δικαίου» διαμήνυσε.
Ο τέταρτος κύκλος παρομοιάζεται με τα Βαλκάνια, ιδίως τα Δυτικά Βαλκάνια. «Μονόδρομος για την επίτευξη της σταθεροποίησης της περιοχής είναι η ευρωπαϊκή τους προοπτική» κατέστησε σαφές και συμπλήρωσε πως η Ελλάδα καταβάλει κάθε προσπάθεια, σε πολιτικό και σε τεχνικό επίπεδο, για να το επιτύχει αυτό.
Ο πέμπτος κύκλος αντιστοιχεί στις σχέσεις της χώρας μας με ανερχόμενες δυνάμεις που έχουν παρόμοιες ή συμπαθείς τοποθετήσεις με την Ελλάδα, όπως με την Ιαπωνία και την Ινδία, αλλά και το Βιετνάμ, την Αυστραλία και την Ινδονησία. Ανακοίνωσε πως οι τρεις τελευταίες χώρες βρίσκονται στο πρόγραμμά των επισκέψεων του τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο.
Τέλος, ο έκτος κύκλος αναφέρεται στην Αφρική, την ήπειρο με τη μεγαλύτερη οικονομική και πληθυσμιακή ανάπτυξη στον πλανήτη, όπως είπε. Θύμισε ότι τους τελευταίους επτά μήνες έχει επισκεφτεί επτά χώρες της Υποσαχάριας Αφρικής και ότι αν δεν είχε μεσολαβήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, θα είχε κλείσει τον κύκλο των 14 χωρών-στόχων του.
Τρεις εκστρατείες στο πλαίσιο του ΟΗΕ
Πέραν αυτών, σημείωσε ότι η Ελλάδα διεξάγει τρεις εκστρατείες στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Η πρώτη αφορά την εκλογή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την περίοδο 2024-2025. «Έχουμε ήδη 106 γραπτές στηρίξεις», είπε και θεώρησε την εκλογή σχεδόν βεβαία. Η δεύτερη εκστρατεία είναι για το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εκφράζοντας την αισιοδοξία του γι' αυτήν την υποψηφιότητα. Τρίτη είναι η εκστρατεία για την εκλογή της Ελλάδας στην Προεδρία της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το 2035.
Στο σημείο αυτό, σταχυολόγησε πως κύριο στοιχείο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής είναι να αναδείξει το Διεθνές Δίκαιο, την καλή γειτονία, τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα ως κύριο στοιχείο της παρουσίας μιας σύγχρονης χώρας στο διεθνές γίγνεσθαι.
Περαιτέρω, έκανε εκτενή αναφορά στις διεθνείς προκλήσεις που τίθενται λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αναφερόμενος στην απειλή της επισιτιστικής κρίσης, «που έρχεται να προστεθεί στην ενεργειακή, η οποία ήδη απειλεί τις οικονομίες και τις κοινωνίες». Κατά τον Νίκο Δένδια, η επισιτιστική κρίση και η κρίση στην εξαγωγή των λιπασμάτων μπορούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες για τις κοινωνίες, να προκαλέσουν κοινωνικές εκρήξεις, μεταναστευτικές ροές.
Αναφερθείς στη χθεσινή του επίσκεψη στην Οδησσό, ο υπουργός Εξωτερικών επισήμανε πως συναντήθηκε με μέλη της ελληνικής κοινότητας εκεί αλλά και Έλληνες της Μαριούπολης που έχουν καταφύγει στην Οδησσό για να αποφύγουν τις τραγικές συνέπειες της ρωσικής εισβολής.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την αυριανή επίσκεψή του στη Χάγη, προκειμένου να συμμετάσχει σε ειδική εκδήλωση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες για τα εγκλήματα πολέμου κατά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τόνισε ότι το ανθρωπιστικό δίκαιο είναι στοιχείο της διαρκούς πολιτικής μας κατεύθυνσης.
