Από την έντυπη έκδοση

Της Νικόλ Λειβαδάρη
[email protected]

Κατά τη μία εκδοχή είναι το «παράθυρο» για μια λιγότερο δύσκαμπτη και πιο γρήγορη στις αποφάσεις της Ευρωπαϊκή Ένωση, κατά μία άλλη δεν είναι παρά η κερκόπορτα που θα οδηγήσει στον οριστικό πνιγμό κάθε δυνατότητας αντίστασης των μικρότερων και πιο αδύναμων χωρών έναντι των μεγάλων και ισχυρών. Το βέβαιο είναι πως η συζήτηση περί περιορισμού ή και πλήρους κατάργησης του δικαιώματος του βέτο παίρνει νέα δυναμική μέσα πια και από το ίδιο το Ευρωκοινοβούλιο, ήτοι τον δημοκρατικό πυρήνα των θεσμών της Ε.Ε.

Με ένα ψήφισμα, που, προσώρας, περνά μάλλον «λάθρα» από τα ευρωπαϊκά πρωτοσέλιδα, η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου βάζει ντε φάκτο την επανεξέταση του βέτο στη θεσμική ατζέντα της Ε.Ε. Η αφορμή είναι το επίμονο βέτο της Ουγγαρίας στη νέα παγκόσμια φορολογική συμφωνία - ήτοι στην επιβολή του παγκόσμιου ελάχιστου φορολογικού συντελεστή για τις πολυεθνικές.

Με το μήνυμα «Φτάνει πια με τα βέτο: Η Ουγγαρία μπλοκάρει την παγκόσμια φορολογική συμφωνία», οι ευρωβουλευτές επικρίνουν «την κατάχρηση της αρνησικυρίας για φορολογικά θέματα» και, κυρίως, κάνουν ένα βήμα παραπάνω: Δηλώνουν ότι, μακροπρόθεσμα έστω, «τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εξετάσουν τα οφέλη της μετάβασης στη λήψη αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία».

Η όλη συζήτηση περί περιορισμού ή κατάργησης της αρχής της ομοφωνίας είχε πάρει πολιτική φωτιά μετά την εισβολή στην Ουκρανία και την καθυστέρηση στην επιβολή των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Μόσχας λόγω της αντίστασης, και πάλι, της Ουγγαρίας. Είχε δε ως «σημαιοφόρους» τους δύο εκφραστές του νέου, «μετά Μέρκελ», ευρωπαϊκού άξονα: τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι και τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Η ιδέα, όπως τουλάχιστον την είχε παρουσιάσει ο Ντράγκι στο Ευρωκοινοβούλιο, ήταν να καταργηθεί το βέτο σε ορισμένους κρίσιμους τομείς, όπως η υγεία, οι φόροι, η άμυνα και η ευρωπαϊκή διεύρυνση στο πλαίσιο ενός «νέου ρεαλιστικού φεντεραλισμού». Απέναντι στην πρόταση αυτή έχουν ταχθεί 13, μικρότερες κυρίως, χώρες της Ε.Ε., ενώ ο όλος θόρυβος συνοδεύτηκε και από έντονο προβληματισμό για το τι μπορεί να συνεπάγεται μια απώλεια του βέτο σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας και για χώρες σαν την Ελλάδα και την Κύπρο, με ειδική γεωπολιτική ευαλωτότητα.

Η απάντηση εκκρεμεί, το debate όμως περί του «τέλους του βέτο» μάλλον παίρνει νέα δυναμική μετά το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου…