Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προχωρά και αυτό είναι που έχει πρωτίστως σημασία. Αυτό επισημαίνουν σε όλους τους τόνους αξιωματούχοι της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας την ώρα που η Άγκυρα πανηγυρίζει ότι πήρε αυτό που ήθελε και η Αθήνα σχολιάζει πως η άρση του τουρκικού βέτο βάζει τέλος σε ωφελιμιστικές συμπεριφορές. Στην πραγματικότητα σε έναν συμβιβασμό, όπως είναι αυτός που επετεύχθη ανάμεσα σε Τουρκία - Σουηδία - Φινλανδία, δεν μπορεί ποτέ να υπάρχει ένας θριαμβευτής. Όλοι κάτι δίνουν. Το ΝΑΤΟ όμως ήταν πρόθυμο να χαρίσει στον Ερντογάν τη δυνατότητα να πουλήσει μία «νίκη» στο εσωτερικό της χώρας του, σε μία εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο για το πολιτικό του μέλλον, αφού σε διαφορετική περίπτωση κινδύνευε να χρίσει νικητή... τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η συμφωνία που επετεύχθη το βράδυ της Τρίτης στη Μαδρίτη ανοίγει τον δρόμο στην ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών και κατά συνέπεια για μία ιστορική επέκταση του ΝΑΤΟ στην «αυλή» της Ρωσίας. Στους μήνες που θα ακολουθήσουν τα 30 μέλη της Συμμαχίας θα πρέπει να επικυρώσουν την ένταξη των νέων μελών και σε αυτό το διάστημα ενδεχομένως να μην λείψουν νέες αντιπαραθέσεις και τουρκικά τερτίπια για την ερμηνεία του μνημονίου που υπεγράφη. Για παράδειγμα η Φινλανδία δια στόματος του προέδρου της έσπευσε να επισημάνει ότι δεν απαιτείται καμία αλλαγή στη νομοθεσία της ως αποτέλεσμα των όσων αναφέρονται στο μνημόνιο και δεν έχει καμία πρόθεση να τροποποιήσει τις διαδικασίες της που αφορούν την έκδοση προσώπων σε άλλες χώρες. Η τουρκική πλευρά μάλλον διαφωνεί, αν κρίνουμε και από τα όσα γράφονται στον τουρκικό Τύπο σήμερα.
Παρόλα αυτά με την τουρκική άρση του βέτο περιορίζεται ο κίνδυνος των σεναρίων διχασμού και διάλυσης του ΝΑΤΟ που θα ήθελε να δει η Μόσχα να φουντώνουν. «Ο Πούτιν πήγε σε πόλεμο με στόχο να ωθήσει προς τα πίσω το ΝΑΤΟ. Τώρα παίρνει περισσότερο ΝΑΤΟ» σχολιάζει ο Economist. Αλλά το βρετανικό περιοδικό έχει ένα σχόλιο και για τον Τούρκο πρόεδρο. «Ως νεαρός ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν έπαιζε ημι-επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Ως πρόεδρος της Τουρκίας δεν έχει ενδοιασμούς στο να διαπράττει επαγγελματικά φάουλ για να πετύχει τους σκοπούς τους στη διεθνή σκηνή. Η κίνησή να απειλήσει να μπλοκάρει την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας είχε αποτέλεσμα και στη Μαδρίτη πήρε το "έπαθλό" του». Η συμφωνία όμως έιναι έτσι γραμμένη, «ώστε να μπορεί να πουληθεί εύκολα όχι μόνο στην Άγκυρα, αλλά και σε Στοκχόλμη και Ελσίνκι ταυτόχρονα. Και αυτό είναι ένα επίτευγμα» σχολιάζει το think tank EDAM στην Κωνσταντινούπολη. Ο Ερντογάν θα πρέπει τώρα να "παίξει" λιγότερο επιθετικά, πάντως, αν δεν θέλει να επανέλθουν στο προσκήνιο τα ερωτήματα για το εάν τελικά η Τουρκία ανήκει στο ΝΑΤΟ.
Οι Αμερικανοί από την πλευρά τους εκφράζουν την ικανοποίησή τους. Είναι άλλωστε προφανές ότι ο συμβιβασμός ήρθε με πίεση από τον Τζο Μπάιντεν. Υποστηρίζουν δε ότι οι ίδιοι δεν υποσχέθηκαν τίποτα στην Τουρκία για να πει το «ναι». «Δεν υπήρξαν αμερικανικές παραχωρήσεις, ούτε η Τουρκία συνέδεσε την υπόθεση με το επίμονο αίτημά της για αγορά F-16» δήλωσε στο Bloomberg αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης. Το αν όντως ισχύει αυτό, θα το δείξει ο χρόνος. Μία πρώτη γεύση θα λάβουμε ήδη από σήμερα μετά τη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Τούρκο ομόλογό του.
