Η 23η Ιουνίου 2022 είναι μια ιστορική ημέρα για την Πρέσπα, καθώς σήμερα ξεκίνησε για πρώτη φορά τις εργασίες της στο Κέντρο Πληροφόρησης στο χωριό Πύλη, η επιτροπή διαχείρισης του Πάρκου Πρεσπών και η Ομάδα Εργασίας για τη διαχείριση υδάτων των λιμναίων οικοσυστημάτων.
Το κτίριο ενός παλιού μαρμαράδικου, που στο πλαίσιο των μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας της λίμνης ανακατασκευάστηκε και διαμορφώθηκε ως χώρος συνεδρίων και πληροφόρησης για την αειφορία, την χλωρίδα και την σπάνια πανίδα της Πρέσπας, φιλοξενεί τις εργασίες της επιτροπής στην οποία συμμετέχουν, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ), των υπουργείων Περιβάλλοντος των τριών κρατών που μοιράζονται τη λεκάνη της Πρέσπας, οι δήμαρχοι των τριών δήμων, εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων που διαχειρίζονται τις προστατευόμενες περιοχές εντός του διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών, καθώς και διεθνείς παρατηρητές.
Όλοι οι συμμετέχοντες αναγνώρισαν ότι η λεκάνη της Πρέσπας είναι ένα σπάνιο οικοσύστημα, που η ομορφιά του δεν γνωρίζει σύνορα, και ότι η προστασία του χρειάζεται συνεχή παρακολούθηση και εποπτεία από μηχανισμούς και συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, που θα ισχύουν και θα είναι κοινά για όλους. Για παράδειγμα αναφέρθηκε, ότι στα ζητήματα που σχετίζονται με την αλιεία και την ισορροπία των λιμναίων οικοσυστημάτων, οι κανόνες απαγόρευσης της αλιείας για την περίοδο αναπαραγωγής των ψαριών θα πρέπει να είναι κοινοί για όλες τις κρατικές οντότητες που σχετίζονται με τις δύο λίμνες.
Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ, Κωσταντίνος Δημόπουλος, που είναι και ο προεδρεύων της συνάντησης, τόνισε ότι τα τρία μέρη που μοιράζονται την λίμνη, θα πρέπει «να εφαρμόζουν ολοκληρωμένα συστήματα αειφορίας στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας, της κτηνοτροφίας και του τουρισμού, που αποτελούν κοινές ενασχολήσεις και στις τρεις πλευρές της λίμνης». Διαπίστωσε ότι «η στάθμη των υδάτων συνεχώς υποβαθμίζεται, με επιπτώσεις στην χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής» ανέφερε ότι «η χρήση των λιπασμάτων δημιουργεί θέμα στα νερά της λίμνης» και τόνισε ότι χρειάζεται η ενεργοποίηση των διασυνοριακών οργάνων για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος.
Ως καλή πρακτική από την πλευρά της Ελλάδας, ανέφερε την περίπτωση των αργυροπελεκάνων, όπου με ενέργειες της Πολιτείας και των περιβαλλοντικών οργανώσεων, σε διάρκεια χρόνου «κατορθώσαμε να ανασύρουμε από την εξαφάνιση ένα σπάνιο είδος πουλιού, τον αργυροπελεκανο της Πρέσπας» που σήμερα αριθμεί μια από τις σημαντικότερες αποικίες σε όλο τον κόσμο. Τέλος, ανέφερε ότι τα συμβαλλόμενα μέρη που στηρίζουν την λειτουργία του διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών, «εκφράζουν την ρητή δέσμευσή τους για είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, των άλλων μερών».
Από την πλευρά της, η Αντριάνα Πέτρι, εκπρόσωπος του υπουργείου Περιβάλλοντος της Αλβανίας (NAPA) διαπίστωσε ότι σήμερα η λεκάνη της Πρέσπας «είναι μια περιοχή πιο πλούσια σε χλωρίδα και περισσότερο καθαρή απ' ό,τι στο παρελθόν». Έδωσε πολύ μεγάλη σημασία στις μελέτες που πρέπει να γίνουν για τις υδάτινες πηγές του πάρκου και την ορθολογική χρήση του νερού από τους κατοίκους, ενώ αναφέρθηκε στο μέρος της λίμνης Μικρής Πρέσπας που ανήκει στην αλβανική πλευρά όπου έχει σχεδόν στεγνώσει εξ αιτίας της παρεκτροπής ενός μικρού ποταμού. Ακόμη, μίλησε για την ανάγκη ανάπτυξης ενός «δικτύου συνεργασίας στο πλαίσιο ενός 'πρότζεκτ Σένγκεν'' που θα λειτουργεί στην Πρέσπα» με στόχο την προώθηση των αξιών της βιοποικιλότητας, επιδιώκοντας την ευημερία των σημερινών κα μελλοντικών κατοίκων της Πρέσπας».
Ο Βλάτκο Πέτκο, από το υπουργείο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, ανέφερε ότι «η φύση δεν γνωρίζει σύνορα και ότι οι χώρες πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους». Σημείωσε ότι γίνονται προσπάθειες από πλευρας υπουργείου να στηριχθούν οι προσπάθειες του δήμου Ρέσεν και εξέφρασε την πεποίθηση του, ότι «με την λειτουργία της διασυνοριακής επιτροπής, πολλά πράγματα που αφορούν την διαχείριση των οικοσυστημάτων της περιοχής θα αντιμετωπιστούν με την Πράσινη Νίβλο που επιτάσσει η Ευρωπαϊκή Ένωση».
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος της ΕΕ, Τζούλιαν Βασάλο, που εδρεύει στην Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, τόνισε ότι «η συμμόρφωση όλων των εμπλεκόμενων μερών στην διαχείριση των υδάτων, είναι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά» ενώ ανέφερε ότι «η Πράσινη Συμφωνία και η Οδηγία για τα νερά, είναι ο άξονας που όλες οι πλευρές πρέπει να κινηθούν». Τέλος εξέφρασε την πεποίθηση ότι «η διάνοιξη της διασυνοριακής διάβασης στον Λαιμό, θα συμβάλει θετικά στην αναβάθμιση όσων ζητημάτων συζητούμε σήμερα».
Ο Πάλι Κολέφσκι, δήμαρχος του Πούστετσ (Αλβανία) αναφέρθηκε στο θέμα της διαχείρισης των αστικών λυμάτων των χωριών που βρίσκονται στην Μεγάλη Πρέσπα, μίλησε για την δημιουργία βιολογικού καθαρισμού στο πλαίσιο ενίσχυσης από τα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας, ενώ με τον ομόλογό του Παναγιώτη Πασχαλίδη από το δήμο Πρεσπών, έθεσαν από κοινού το θέμα της διάνοιξης μιας νέας διασυνοριακής διάβασης στην περιοχή του Βροντερού. «Με την νέα αυτή διάβαση, ο επισκέπτης της Πρέσπας θα κινείται σε τρεις χώρες χωρίς να βγαίνει από τα λιμναία οικοσυστήματα της περιοχής μας» τόνισε ο κ. Πασχαλίδης. Ο τελευταίος, αναφερόμενος στα ασκηταριά των Πρεσπών, έθεσε ως προτεραιότητα «την συντήρηση και ανάδειξη των επτά ασκηταριών που βρίσκονται στην αλβανική πλευρά της λίμνης, και στις όχθες που γειτνιάζουν με τον δήμο Ρέσεν, όπου θα μπορούσε ο επισκέπτης να τα απολαμβάνει ως ένα ενιαίο σύνολο».
Οι επικεφαλής των εθνικών αντιπροσωπειών ενέκριναν τον κανονισμό λειτουργίας της επιτροπής την δημιουργία διεθνούς γραμματείας που θα υποστηρίζει το έργο τους και συμφώνησαν ότι όλες οι αποφάσεις, οι ενέργειες του διασυνοριακού πάρκου, θα πρέπει να ακολουθούν την συνθήκη Ραμσάρ και τις συμβάσεις της ΕΕ για το κλίμα, το περιβάλλον και την διαχείριση των νερών.
Τέλος, τα μέλη των εθνικών αντιπροσωπειών, αποφάσισαν ότι η επόμενη συνεδρίαση της επιτροπής με την συμμετοχή των υπουργών Περιβάλλοντος των τριών χωρών, θα πραγματοποιηθεί την άνοιξη του 2023 στο δήμο Ρέσεν της Βόρειας Μακεδονίας.
