Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]

«Τα άνθη της καταστροφής», μια μουσική παράσταση αφιερωμένη στους Μικρασιάτες, σε σκηνοθεσία Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη, κάνει πρεμιέρα την Παρασκευή 24 Ιουνίου στην κεντρική πλατεία της Αγίας Παρασκευής, με είσοδο ελεύθερη για το κοινό.

Θα ακολουθήσει περιοδεία με προγραμματισμένες στάσεις στο Λαύριο, την Παλαιά Φώκαια, τις Φυλακές Ωρωπού, τη Θεσσαλονίκη, τον δήμο Λυκόβρυσης-Πεύκης, τον δήμο Νέας Φιλαδέλφειας  - Νέας Χαλκηδόνας ενώ θα προστεθούν και άλλα σημεία σε Αθήνα, Πειραιά, Βόλο, αλλά και στην Ήπειρο και την Πελοπόννησο. Σε όλες τις στάσεις της περιοδείας,  η είσοδος είναι ελεύθερη.

Στην παράσταση, ο λόγος εξιστορεί και ζωντανεύει τις «μνήμες» των Μικρασιατών ενώ τα τραγούδια και η μουσική αποτελούν το όχημα που μεταφέρει ατόφια την αίσθηση της ιστορίας της Μικράς Ασίας· καθώς μπορεί οι Μικρασιάτες να έχασαν τα πάντα στην καταστροφή, αλλά τα τραγούδια τους κατάφεραν να τα «φέρουνε» μαζί τους.

Στην ενορχήστρωση και τη διεύθυνση ορχήστρας  συναντούμε τον Θοδωρή Λεμπέση. Ήταν χαρά μας, η συνομιλία μαζί του.

«“Τα άνθη της καταστροφής” είναι μία μουσική παράσταση ανάμεσα στον λόγο και τη μουσική με συντελεστές έναν λαϊκό τραγουδιστή, τον Γιάννη Διονυσίου, και δύο ηθοποιούς, τη Δανάη Λουκάκη και τον Σόλωνα Τσούνη.

Στην Ελλάδα τιμούμε,  τα 100 χρόνια από την καταστροφή της Σμύρνης, της Μικράς Ασίας. Η ιδέα μου ήταν να δημιουργήσουμε μία μουσική παράσταση που να περιγράφει έναν λαό, μία πόλη πριν τα οδυνηρά γεγονότα, μέσα στην οδύνη και τον ξεριζωμό και, τέλος, τη μετάβαση στην Ελλάδα, αυτών των ξεριζωμένων ανθρώπων.

Η Ευγενία Μαραγκού έγραψε το κείμενο και περιγράφει από την πιο ευοίωνη περίοδο της Σμύρνης μέχρι την καταστροφή, συνδέοντας τις μουσικές με τον λόγο και κυρίως βρίσκοντας και ανακαλύπτοντας την ιστορία όλων αυτών των τραγουδιών. Έτσι, δύο άνθρωποι μάς περιγράφουν τη ζωή τους, συνδυάζουμε τη μουσική με το κείμενο και  συνδέουμε αυτές τις δύο μορφές των τεχνών σε ένα ενιαίο και αδιαίρετο έργο».

«Σμύρνη· μία πόλη πρωτεύουσα του κόσμου, μία πόλη που επηρεάστηκε από την αισθητική του πολιτισμού από πολλές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις αλλά και που επηρέασε αυτές.

Ανακαλύπτουμε σπουδαίες μουσικές που αντέχουν στον χρόνο και κρύβουν μικρές και μεγάλες ιστορίες. Ο συνδυασμός όλων των μουσικών ιδιωμάτων και χαρακτηριστικών μέσα σε μία νέα μουσική πρόταση ήχων και οργάνων με τη μοναδική φωνή του Γιάννη Διονυσίου και την υποκριτική ικανότητα της Δανάη Λουκάκη και του Σόλωνα Τσούνη, μας δίνει την ευκαιρία να παρουσιάσουμε αλλά και να παρακολουθήσει ο κόσμος ήχους, μουσικές αλλά και μία δυνατή ιστορία δύο ανθρώπων. Αυτός ο συνδυασμός από μόνος του με τη μεγάλη και δυνατή ιστορία νομίζω ότι έχει το ενδιαφέρον του για να το παρακολουθήσουμε, να ανακαλύψουμε, να γνωρίσουμε και τελικά να αισθανθούμε με τα σημερινά μάτια μας τα γεγονότα και την αισθητική του πολιτισμού εκείνης της εποχής».

Για μια ακόμη φορά, συνδυάζετε τη μουσική με τον λόγο. Σε τι ποσοστά υπάρχουν η αφήγηση και οι μελωδίες στην παράσταση και πώς εξυπηρετεί η καθεμία τον συνολικό σκοπό;

«Ο συνδυασμός του λόγου και της μουσικής είναι μία φόρμα που ασχολούμαι πολλά χρόνια, είτε μέσα από τη σύνθεση σε ολοκληρωμένα έργα, είτε ως ενορχηστρωτής -στην προκειμένη περίπτωση της συγκεκριμένης παράστασης.

Η μουσική είναι η αφορμή για να υπάρχει ο λόγος ο οποίος συνδυάζεται και, τελικά, δημιουργεί το ενιαίο, μέσα από την ιστορία που θα σας παρουσιάσουμε. Το ένα χρειάζεται το άλλο και τα δύο μαζί δημιουργούν ένα κολάζ ιστοριών και σπουδαίων τραγουδιών».

«Η ευκαιρία που μου δίνεται μέσα από τη φετινή μουσική παράσταση να προσεγγίσω και να ενορχηστρώσω σπουδαία τραγούδια, είναι μία ευκαιρία να ανακαλύψω αυτά καθαυτά τα  τραγούδια αλλά και να τα προσεγγίσω με τον ανάλογο σεβασμό σε έναν συνδυασμό κλασικών οργάνων και παραδοσιακών αντίστοιχα.

Όπως σας ανέφερα και στην αρχή της συνέντευξής μας, έχουμε έναν πλούσιο κόσμο πολλών ηχοχρωμάτων και μελωδιών. Αυτό μου έδωσε την δυνατότητα να “κινηθώ” μουσικά σε ήχους κλασικούς,  συνδυάζοντας και τα παραδοσιακά όργανα».

Από τις δουλειές σας φαίνεται ότι σας απασχολεί πολύ το θέμα της μνήμης. Πώς την διαχειρίζεστε σε δημιουργικό αλλά και σε προσωπικό επίπεδο;

«Η μνήμη, για μένα, είναι ό,τι η ρίζα για ένα δέντρο. Όσο πιο υγιής και δυνατή είναι τόσο πιο υγιές είναι το δέντρο, καρποφόρο και όμορφο.

Νομίζω ότι έτσι θα πρέπει και εμείς να λειτουργούμε. Η μνήμη μας είναι η ρίζα μας, η ρίζα μας είναι η ελπίδα για το μέλλον, η δυνατότητα να υπάρχουμε, να εμπνεόμαστε από το παρελθόν και τις μνήμες μας και, τελικά, να δημιουργούμε.

Καλλιτεχνικά νομίζω όλα τα μεγάλα γεγονότα υπήρξαν πηγή έμπνευσης για πάρα πολλούς καλλιτέχνες – δημιουργούς.

Η αλήθεια είναι ότι για μένα τα μεγάλα γεγονότα θέλω να είναι η ευκαιρία για μία νέα δουλειά μου, πηγή έμπνευσης μιας νέας καλλιτεχνικής πρότασης. Προσπαθώ, όμως, να την παρουσιάσω, με πολύ σεβασμό και πολλή προσοχή».

Οι Μικρασιάτες έχασαν τα πάντα στην καταστροφή, αλλά τα τραγούδια τους κατάφεραν να τα «φέρουνε» μαζί τους. Η μουσική έχει τη δύναμη να επουλώνει  τραύματα –όπως, αυτό, του ξεριζωμού; 

«Η μουσική έχει τη δύναμη να συντροφεύει να γαληνεύει, μπορεί αν όχι να επουλώνει, να καταπραΰνει την ψυχή των ανθρώπων σε γεγονότα όπως ο ξεριζωμός.

Και πάλι ανατρέχοντας στην ιστορία των τεχνών, όλοι έχουμε ακούσει και γνωρίσει σπουδαία μοιρολόγια, τραγούδια του θρήνου, γνωστές μελωδίες που περιγράφουν με τον πιο ανάγλυφο τρόπο τραγωδίες ανθρώπων ή τραγωδίες ενός ολόκληρου έθνους.

Η μουσική μάς ταξιδεύει στους αιώνες. Οι άνθρωποι επικοινώνησαν μέσα από τις μουσικές, ανταλλάξαν και εξέλιξαν καλλιτεχνικές τάσεις και ιδέες από τις αλλεπάλληλες επιδράσεις των λαών και των ανθρώπων.

Πολλούς αιώνες τώρα, αυτό το βρίσκουμε συνέχεια μπροστά μας και αποδεικνύει τη δύναμη της μουσικής αλλά και τη δύναμη των γραμμάτων. Κι αυτό γίνεται ακόμα πιο δυνατό όταν συνυπάρχουν και παρουσιάζονται ως ένα».

Στη δική σας περίπτωση, η μουσική έχει αποδειχθεί λυτρωτική σε περιόδους δύσκολες και ζοφερές;

«Έχω ένα παιδί, που είναι το πιο συγκλονιστικό γεγονός της ζωής μου. Η μουσική, μου έδωσε τη δυνατότητα να γνωρίσω, να ανακαλύψω, να γίνω καλύτερος ως άνθρωπος, να σκεφτώ τον εαυτό μου αλλά για τους ανθρώπους γύρω μου και, τελικά, στις όμορφες και στις λιγότερο όμορφες στιγμές να λειτουργεί υποστηρικτικά στη ζωή μου.

Νομίζω ότι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη, από ένα μέσο που μπορεί να μας συγκρατεί αλλά και συγχρόνως να μας απογειώνει. Αυτή είναι η μουσική για εμένα· ένα ταξίδι “ανακάλυψης και γνώσης” , αλλά και ένα “απάνεμο λιμάνι” ηρεμίας και γαλήνης». 

Ετοιμάζετε κάτι ακόμη γι’ αυτό το καλοκαίρι; Και αν ναι, θέλετε να μας πείτε τι;

«Νιώθω εξαιρετικά τυχερός που, ακόμα και σε μία δύσκολη περίοδο λόγω της πανδημίας, ήμουν αρκετά δημιουργικός και πλέον αυτό το καλοκαίρι νομίζω ότι είναι ακόμα περισσότερο δημιουργικό, δίνοντάς μου ακόμα περισσότερες ευκαιρίες και τη δυνατότητα να παρουσιάσω νέες προτάσεις. Έτσι, για φέτος, ετοιμάζω και θα παρουσιάσουμε μια όπερα για παιδιά μέσα από το πρόγραμμα  “Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός”, θα κάνουμε μία μικρή περιοδεία με τη “Σονάτα του σεληνόφωτος” και την ηθοποιό Όλια Λαζαρίδου αλλά και συνοδεία ορχήστρα δωματίου, επίσης ένα αφιέρωμα σε ένα πολύ μεγάλο γεγονός που παρουσιάζεται στην Τρίπολη με αφορμή τον εορτασμό της Άλωσης της Τριπολιτσάς συνδυάζοντάς το με την καταστροφή της Σμύρνης.

Για όλα αυτά θέλω πραγματικά να ευχαριστήσω πολλούς σημαντικούς συνεργάτες, καλλιτέχνες συνοδοιπόρους που εργαζόμαστε πολλούς μήνες πριν αλλά και να εξάρω τον ρόλο των φορέων, που υποστηρίζουν καλλιτεχνικά γεγονότα, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να εκφραζόμαστε και να δημιουργούμε».

Ταυτότητα παράστασης

Ερμηνευτής: Γιάννης Διονυσίου

Ηθοποιοί: Δανάη Λουκάκη, Σόλων Τσούνη

Κείμενα: Ευγενία Μαραγκού

Επιστημονική συνεργάτιδα: Πηνελόπη Δεληγιάννη

Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα

Σκηνικά – Κοστούμια: Γιώργος Λιντζέρης

Σκηνοθεσία: Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη

Ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας: Θοδωρής Λεμπέσης

Συνοδεύει ορχήστρα κλασικών και παραδοσιακών – λαϊκών μουσικών

Φωτογραφία: Γιώργος Σπανός

Artwork: Utopia Creative Cooperative

Παραγωγή: SYRIX PRODUCTIONS, Melodica ART PRODUCTIONS

Διεύθυνση παραγωγής: Άννα Σιταρένιου

Διάρκεια παράστασης: 80’

Είσοδος: Σε όλες τις στάσεις της περιοδείας η είσοδος είναι δωρεάν.

Προγραμματισμένες στάσεις περιοδείας

• 24 Ιουνίου πρεμιέρα στο δήμο Αγίας Παρασκευής στην κεντρική πλατεία
• 23 Ιουλίου στο δήμο Λαυρίου με τη συμμετοχή της Ανδρικής χορωδίας Λαυρίου, στο Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου.
• 24 Ιουλίου στο δήμος Σαρωνικού με τη συμμετοχή της Ανδρικής χορωδίας Λαυρίου, στο θεατράκι της Παλαιάς Φώκαιας.
• 28 Ιουλίου στο δήμο Ωρωπού, στις Φυλακές Ωρωπού
• 7 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, στη Βίλα Αλλατίνη
• 9 Σεπτεμβρίου στο δήμο Λυκόβρυσης-Πεύκης, στο  Άλσος Βαρβαρέσου
•  18 Σεπτεμβρίου στο δήμο Νέας Φιλαδέλφειας  - Νέας Χαλκηδόνας

Θα προστεθούν και άλλες στάσεις στην Αθήνα, τον Πειραιά, το Βόλο, αλλά και στην Ήπειρο και την Πελοπόννησο.