Της Ιωάννας Βαρδαλαχάκη
[email protected]

Την πρώτη τους επίσκεψη στο Κίεβο, μετά τη ρωσική εισβολή, πραγματοποιούν σήμερα ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι. Οι τρεις ηγέτες της ΕΕ πήραν το νυχτερινό τρένο από την Πολωνία, με τους ίδιους να επιχειρούν επισκεφθούν το Κίεβο σε μια προσπάθεια να ξεπεράσουν την κριτική εντός της Ουκρανίας σχετικά με τις ενέργειές τους ως προς τον πόλεμο.

Το ταξίδι έρχεται μια ημέρα προτού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιήσει τη σύστασή της σχετικά με το καθεστώς της Ουκρανίας ως υποψήφιας χώρας για ένταξη για την ΕΕ.

Σύμφωνα με το Reuters, οι τρεις ηγέτες:

• θα συζητήσουν την υποψηφιότητα της Ουκρανίας στην ΕΕ με τον πρόεδρο της χώρας Βολοντίμιρ Ζελένσκι
• γνωρίζουν ότι η Ουκρανία χρειάζεται ένα ισχυρό συμβολισμό ενόψει της συνόδου κορυφής της ΕΕ στις 23-24 Ιουνίου
• πρέπει να εξισορροπήσουν τις φυσικές φιλοδοξίες της Ουκρανίας για ένταξη στην ΕΕ με τις προσδοκίες όλων των υπαρχόντων υποψηφίων χωρών θέλουν να διασφαλίσουν ότι η ΕΕ δεν θα αποσταθεροποιηθεί ή δεν θα διασπαστεί

«Είναι μια σημαντική στιγμή. Είναι ένα μήνυμα ενότητας που στέλνουμε στους Ουκρανούς» ανέφερε ο Μακρόν κατά την άφιξή του στο Κίεβο.

Πέρα από το μήνυμα ενότητας, η επίσκεψη των τριών Ευρωπαίων ηγετών θεωρείται «πιεστική» στο Κίεβο για να προχωρήσει σε κάποιου είδους συμβιβασμό με τη Μόσχα.  Η βρετανική διαδικτυακή πλατφόρμα Open Democracy εκτιμά ότι η Δύση έχει κουραστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Μετά από περισσότερους από τρεις μήνες συνεχών ειδήσεων για κατεστραμμένες ουκρανικές πόλεις, βασανισμένους αμάχους και σφοδρές συγκρούσεις με κάθε είδους μη πυρηνικά όπλα, η παγκόσμια κοινότητα αντιμετωπίζει μια «κούραση λόγω Ουκρανίας». Οι εκκλήσεις για την εξεύρεση κάποιας συμβιβαστικής λύσης στον πόλεμο γίνονται όλο και πιο δυνατές, χωρίς αυτό να σημαίνει άφεση αμαρτιών για τη ρωσική εισβολή. Αυτή τη λύση μέσω διαπραγματεύσεων θέλουν να επαναφέρουν στην ημερήσια διάταξη Σολτς, Μακρόν και Ντράγκι, στις επαφές τους στο Κίεβο. 

Μία μέρα πριν την επίσκεψη των τριών Ευρωπαίων, ωστόσο, ο αντιπρόεδρος του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας και πρώην πρόεδρος της χώρας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ διερωτήθηκε: «Απλά μια ερώτηση. Ποιος είπε ότι σε δύο χρόνια η Ουκρανία θα υπάρχει καν στον παγκόσμιο χάρτη;»

«Αν ο ρωσικός ιμπεριαλισμός είχε πρόσωπο, θα ήταν ο Μεντβέντεφ», του απάντησε ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Μιχάιλο Ποντόλιακ, ο οποίος περιέγραψε τον στενό σύμμαχο του Βλαντίμιρ Πούτιν ως ένα μικρόσωμο άντρα με τεράστιες ανασφάλειες που βλέπει τον μόνο τρόπο για να επιβληθεί στο να σκορπίζει δηλητήριο προς την Ουκρανία ή να απειλεί τον κόσμο.

«Η Ουκρανία ήταν, είναι και θα είναι στο χάρτη. Το ερώτημα είναι πού θα ήταν ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ σε δύο χρόνια», διερωτήθηκε από την πλευρά του ο Ποντόλιακ.

Ο Μεντβέντεφ έχει εκφράσει ένθερμα την υποστήριξή του σε αυτό που η Ρωσία αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία, η οποία έχει μπει πλέον στον τέταρτο μήνα της. Ο τρόπος που εκφράζεται έχει συνήθως ενδιαφέρον καθώς επιλέγει ιδιαίτερες διατυπώσεις που κάνουν εντύπωση. Νωρίτερα αυτό το μήνα, για παράδειγμα, προειδοποίησε τις δυτικές χώρες ότι δεν πρέπει να περιμένουν τους «τέσσερις καβαλάρηδες της Αποκάλυψης», αλλά αντίθετα να προσπαθήσουν να βρουν μια διπλωματική λύση για την αντιμετώπιση της Ρωσίας.

Χρησιμοποιεί επίσης αρκετά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ασκήσει κριτική στη Ουκρανία και τους ξένους συμμάχους της, οι οποίοι έχουν στείλει όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων για να βοηθήσουν τη χώρα να αντιμετωπίσει τους εισβολείς.

Η δήλωση του Μεντβέντεφ θεωρείται επίσης ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο επιθυμούν να οδηγήσουν την κατάσταση στην Ουκρανία οι Ρώσοι αξιωματούχοι στο ανώτερο επίπεδο. Κυρίως όμως είναι συνεπής με τον τρόπο που «βλέπει» ο Ρώσος ηγέτης την Ουκρανία, της οποίας αρνείται την εδαφική ακεραιότητα και εθνική κυριαρχία. Ούτε καν το όνομά της χρησιμοποιεί στις δημόσιες τοποθετήσεις του.

Η τελευταία τοποθέτηση του Πούτιν είναι ακριβώς σε αυτό το πνεύμα, ταυτίζοντας τον εαυτό του με τον Μεγάλο Πέτρο. Η μεγαλομανία του Πούτιν θα ήταν απλά ένα στοιχείο της προσωπικότητάς του, αν οι δηλώσεις της περασμένης εβδομάδας δεν δημιουργούσαν την υποψία ότι στόχος της Μόσχας είναι η αποκατάσταση της Ρωσίας ως αυτοκρατορικής δύναμης.

Υπενθυμίζεται ότι ο Πούτιν συνέκρινε την πολιτική του στην Ουκρανία με εκείνη του Μεγάλου Πέτρου, όταν ο τσάρος πολεμούσε τη Σουηδία και εισέβαλε στα εδάφη της, καθώς και στη Φινλανδία, ένα μέρος της Εσθονίας και τη Λετονία.

Ο Ρώσος πρόεδρος υποστήριξε ότι ο Πέτρος δεν πήρε τίποτα από τους Σουηδούς, αν και απέκτησε εδάφη κατά μήκος των ακτών της Βαλτικής και μεγάλο μέρος της Καρελίας, αλλά απλώς «επέστρεψε» στη Ρωσία εδάφη που ήταν δικά της. Μάλιστα πρόσθεσε αυτάρεσκα: «προφανώς, είναι επίσης γραφτό μας να επιστρέψουμε» αυτό που είναι της Ρωσίας.

Σύμφωνα πάντως με τον καθηγητή Μαρκ Γκαλεότι, οι δηλώσεις αυτές δεν πρέπει να προκαλούν ανησυχία καθώς ο Πούτιν «ως στρατηγός των τρολ» απολαμβάνει να χρησιμοποιεί την πιο εξωφρενική ρητορική του τόσο για να παραπλανήσει όσο και για να εκφοβίσει. Παίζει δηλαδή και πάλι και πάλι το χαρτί του «mad man».

Από την άλλη, για κάποιους αναλυτές ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται στην πιο επικίνδυνη φάση του ως «πόλεμος φθοράς».

Παράλληλα, το Κρεμλίνο και ο Ρώσος πρόεδρος έχουν διαμηνύσει την πρόθεσή τους να προσαρτήσουν τις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας. Στη Χερσώνα, τη Μελιτόπολη και τη Μαριούπολη, Ρώσοι αξιωματούχοι άρχισαν να εκδίδουν ρωσικά διαβατήρια. Επιπλέον, η Μόσχα προετοιμάζει «δημοψηφίσματα» προκειμένου να εφαρμόσει ένα επίχρισμα πολιτικής νομιμότητας στη διαδικασία.