Όταν ο Μάο Τσε Τουνγκ επισκέφθηκε τον  Ιωσήφ Στάλιν τον χειμώνα του 1949,  ο Κινέζος ηγέτης, αντιμετωπίστηκε περίπου ως ικέτης. Ο Στάλιν, προτού τον δει τον αφησε να περιμένει για μέρες στην  ντάτσα του, 27 χιλιόμετρα έξω από τη Μόσχα, όπου  ταπεινωμένος, ο Μάο δεν έτυχε καν της δέουσας φιλοξενίας. Τίποτε δεν ήταν αντάξιο ενός ηγέτη. Από την ποιότητα του ψαριού μέχρι το στρώμα που κοιμόταν

Ακολούθησαν οι πιέσεις του Στάλιν, που επέβαλε στην Κίνα την αγορά βαρέων ρωσικών όπλων με δάνειο για το οποίο το Πεκίνο θα έπρεπε να πληρώσει τόκους.

Επτά δεκαετίες αργότερα, η Κίνα παίρνει το αίμα της πίσω, όπως γράφει το Politico Λίγο πριν εισβάλει στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ταξίδεψε στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Πεκίνο για να διακηρύξει τη φιλία «χωρίς όρια» με τον Κινέζο Σι Τζινπίνγκ, ωστόσο δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ποιος έχει πλέον το πάνω χέρι σε αυτό το δίδυμο.

Η οικονομία  των 18 τρισεκατομμυρίων δολαρίων της Κίνας είναι 10 φορές ισχυρότερη από της Ρωσίας. Το Πεκίνο αυτήν τη φορά θα παίξει καλά τα χαρτιά του στους όρους που θα θέσει για οικονομική βοήθεια.

Καθώς η Ρωσία είναι αντιμέτωπη με τις κυρώσεις και το επικείμενο εμπάργκο πετρελαίου από την Ευρώπη, η Κίνα είναι ο προφανής ευεργέτης του Πούτιν.

Αλλά, ακόμη κι αν ο Σι συμμερίζεται την εχθρότητα του Πούτιν για τη Δύση και το ΝΑΤΟ,  αυτό δεν σημαίνει ότι έχει σκοπό να  γίνει φιλάνθρωπος.

Το κυρίαρχο στρατηγικό μέλημα του Σι είναι η ευημερία και η ασφάλεια της Κίνας και όχι η σωτηρία της Ρωσίας. Το Πεκίνο αγοράζει μεν το πετρέλαιο που εκτρέπεται από την Ευρώπη, αλλά μόνο λόγω των εκπτώσεων που αναγκάζεται να κάνει η Ρωσία.

Επίσης, θα βοηθήσει, μόνο στο βαθμό που δεν θα υποστεί κυρώσεις και δεν θα θέσει σε κίνδυνο να εξοβελιστεί απο τις πλούσιες αγορές των ΗΠΑ και τις Ευρώπης.

Η ώρα της «εκδίκησης»

Η Κίνα είναι χώρα με εμμονή στο μεγαλείο της που δεν θέλει να  αφηνει τις ταπεινώσεις αναπάντητες. Η εποχή που η Σοβιετική Ένωση ήταν ιδεολογικά —και οικονομικά— ανώτερη από την κομμουνιστική Κίνα έχει παρέλθει προ πολλού. 

Η Huawei Technologies κατασκευάζει τα δίκτυα 5G της Ρωσίας, ενώ η Ρωσία  συνεργάζεται με την Κίνα σε ένα μεγάλο εύρος προϊόντων, από ανταλλακτικά αεροσκαφών έως ανταλλαγές νομισμάτων. 

Το γεγονός ότι εκτός από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, συμμετέχουν στις κυρώσεις και οι τρεις μεγάλες ασιατικές οικονομίες,  η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Σιγκαπούρη, απογυμνώνει περαιτέρω την Μόσχα απο προϊόντα τεχνολογίας, που έχει ανάγκη.

Κρίσιμο ωστόσο ζήτημα είναι η ενέργεια.

Δεδομένου ότι η Κίνα εισάγει περισσότερα από 10 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σίγουρα υπάρχει περιθώριο αγοράς περισσότερων, ειδικά όταν η οικονομία της επανεκκινήσει και τα μέτρα καραντίνας σταδιακά καταργηθούν σε βασικές πόλεις όπως η Σαγκάη.

Ωστόσο, θεωρείται απίθανο να αρχίσει να αγοράζει όλο το πλεονάζον πετρέλαιο της Ρωσίας, καθώς δεν έχει καμία διάθεση να βρεθεί εξαρτημένη από την άσπονδη φίλη της.

Ομοίως, η Κίνα έχει το πάνω χέρι και για το φυσικό αέριο. Λίγο πριν εισβάλει στην Ουκρανία, ο Πούτιν υπέγραψε συμφωνία με τον Σι να αυξήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου στα 48 δισεκατομμύρια κυβικά ετησίως στο μέλλον, από τα «ταπεινά» 4,1 δισεκατομμύρια κυβικά  το 2020.

Η Ρωσία σχεδιάζει μάλιστα έναν νέο αγωγό, τον Power of Siberia 2, που θα έκανε πιο εύκολη την μεταφορά του αερίου.

Αυτό που είναι άγνωστο σε είναι αν η Κίνα είναι έτοιμη να τηρήσει την συμφωνία. Η Ρωσία, αν μη τι άλλο θα  προσφέρει πολύ ελκυστικούς όρους  κυρίως λόγω της απελπισίας της.  Θα δελεαστεί όμως το Πεκίνο; Η θα το σκεφτεί διπλα να επεκτείνει την εξάρτηση  από τη Ρωσία αυτή τη στιγμή; 

Μια άνιση σχέση

Η ΕΣΣΔ και η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας είχαν δύσκολες σχέσεις για δεκαετίες, παρά την υποτιθέμενη ιδεολογική τους εγγύτητα.

«Στη δεκαετία του 1950, το γεγονός ότι η Κίνα ήταν ο αδύναμος κρίκος ήταν απολύτως αποδεκτό, επειδή υπήρχε η άποψη στο Πεκίνο ότι η Μόσχα, ως δύναμη του status quo έστρεφε όλη την προσοχή της στις σχέσεις της με τη Δύση,  λέει  ο Τζόζεφ Τοριγκιάν, συγγραφέας του βιβλίου «Κύρος.Χειραγώγηση και εξαναγκασμός », για τον Στάλιν και τον Μάο. 

«Μεταξύ Μάο και Στάλιν, ο δεύτερος ήταν δάσκαλος, ο τιτάνας του κομμουνιστικού κινήματος. Όταν πέθανε ο Στάλιν, ο Μάο περιφρονούσε τον Χρουστσόφ, ως κάποιον που δεν καταλάβαινε τον κομμουνισμό.. Όταν ο Ντενγκ Σιαόπινγκ συνάντησε τον Γκορμπατσόφ, έλεγε ότι ο Σοβιετικός ήγέτης ήταν ηλίθιος», αναφέρει ο Τοριγκιάν.

Ενώ ο Σι και ο Πούτιν μοιράζονται καλύτερες προσωπικές σχέσεις από τους προκατόχους τους, έχουν πολύ διαφορετικές εκτιμήσεις για το μέλλον του ρόλου των χωρών τους στον κόσμο.

Ο Σι επικεντρώνεται πλήρως στην εξασφάλιση της προεδρίας για τρίτη φορά, με  την υπόσχεση να κάνει την Κίνα,  μια αγορά βαθιά συνδεδεμένη με τη Δύση, κσι την Νο 1 οικονομία στον κόσμο, αφήνοντας πίσω τις ΗΠΑ. Πιθανές κυρώσεις θα κατέστρεφαν αυτήν την προοπτική. 

Ο Πούτιν, εν τω μεταξύ, βρίσκεται σε δυσμενή θέση. Θα ήταν ευτυχής αν έπαιρνε τα περισσότερα δυνατά από την Κίνα, δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης.

«Μια Ρωσία αποδυναμωμένη από τον πόλεμο και τις κυρώσεις ταιριάζει στα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Κίνας», δήλωσε ο Μπόμπο Λο, πρώην αναπληρωτής επικεφαλής της αυστραλιανής αποστολής στη Μόσχα, ο οποίος τώρα εργάζεται στο Ινστιτούτο Lowy. «Η απομόνωση της Ρωσίας θα την ωθήσει περαιτέρω στη θέση του κατώτερου εταίρου στη σχέση, ενώ θα αυξήσει την οικονομική και στρατηγική της εξάρτηση από την Κίνα».

«Αλλά το να είσαι στο τσεπάκι της Κίνας δεν είναι τόσο ανησυχητικό..Εάν η Κίνα παρέχει τους απαραίτητους πόρους - και ταυτόχρονα δεν παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της Ρωσίας - αυτό είναι ένα τίμημα που ο Πούτιν είναι πρόθυμος  να πληρώσει προκειμένου να κατατροπώσει τις ΗΠΑ» καταλήγει ο Λο.

naftemporiki.gr