Όταν η βασίλισσα Βικτώρια γιόρτασε το διαμαντένιο ιωβηλαίο της το 1897, σηματοδότησε την υπεροχή της βρετανικής ισχύος στην παγκόσμια σκηνή. Από τότε, μέχρι τον πλατινένιο ιωβηλαίο της Ελισάβετ, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι.

Η βασιλεία στην Βρετανία, έπαψε να σηματοδοτεί την ισχύ μιας αυτοκρατορίας. Ο θεσμός παλεύει με τα «φαντάσματά» της όπως αναλύει παρακάτω ο αρθρογράφος της  Washington Post, Ishaan Tharoor.

Έξι δεκαετίες από τότε που ανέβηκε στο θρόνο Βικτώρια, παρ΄ότι μισοτυφλή και  ανήμπορη, βρισκόταν στην κορυφή μιας αυτοκρατορίας που κρατούσε το ένα τέταρτο του πλανήτη κάτω από την επικυριαρχία του βρετανικού στέμματος.

Στις πανηγυρικές τελετές του 1897, συμμετείχε ένας πολυφυλετικός στρατός 25.000 στρατιωτών από - μεταξύ άλλων- την Ινδία, το Νατάλ στη Νότια Αφρική τα μακρινά νησιά Τρινιντάντ και  την Μάλτα  που κατασκήνωσε στο Hyde Park πριν από την ιωβηλαία παρέλαση  Συντάγματα Σιχ με το χαρακτηριστικό τουρμπάνι τους παρέλασαν  σε πομπή μαζί με τις άμαξες των Ινδών πριγκίπων και τις αντιπροσωπείες 11 πρωθυπουργών της αποικίας.

"Κανείς, πιστεύω, δεν  χειροκροτήθηκε όσο εγώ" έγραψε η Victoria στο ημερολόγιό της. «Οι επευφημίες ήταν εκκωφαντικές και κάθε πρόσωπο φαινόταν πραγματικά χαρούμενο. Συγκινήθηκα πολύ και χάρηκα».

Ο συγγραφέας Μαρκ Τουέιν,στις φαντασμαγορικές τελετές εντόπισε τότε τον «σχεδόν σπλαχνικό δεσμό μεταξύ της μοναρχίας και των  χωρών που γονάτιζαν στην θέα της.. Όλος ο σκοπός του ιωβηλαίου ήταν ο καθρέφτης της αυτοκρατορικής υπεροχής»

«Ήταν κατανοητό ότι στο πρόσωπο της Βικτώριας το κοινό έβλεπε την ίδια την Αγγλική Αυτοκρατορία», έγραψε ο Τουέιν.

Και μετά ήρθε η Ελισάβετ...

Αντίθετα, οι εορτασμοί για την 70χρονη βασιλεία της Ελισάβετ δεν μπορούν να κρύψουν την  εξαιρετικά υποβαθμισμένη θέση της Βρετανίας.

Ο ήλιος της Βρετανικής αυτοκρατορίας έχει δύσει εδώ και καιρό. Με εξαίρεση καποια «απομεινάρια» διάσπαρτα στους ωκεανούς, τα δεκάδες ανεξάρτητα κράτη που ανήκουν στην Κοινοπολιτεία είναι, αδιαφορούν, στην καλύτερη περίπτωση, για τους δεσμούς τους με το βρετανικό στέμμα. 

Την ίδα στιγμή στο εσωτερικό, η πολιτική που απορρέει από το Brexit έχει αυξήσει την πιθανότητα διάσπασης ακόμη και του ίδιου του Ηνωμένου Βασιλείου.

Οι Ελισάβετ και οι συγγενείς της πρωταγωνιστούν στη σφαίρα του κιτς και του κουτσομπολιού. Για τους φαν, είναι  αντικείμενα περιέργειας και ακόμη και οίκτου. Αν και δίνουν κύρος σε έγκριτες τηλεοπτικές εκπομπές, τις περισσότερες φορές, γίνονται πρωτοσέλιδα των ταμπλόιντ, για  τις ίντριγκες, τις κατηγορίες για σεξουαλικά εγκλήματα του πρίγκιπα Άντριου και τις εσωτερικές οικογενειακές διαμάχες του Οίκου του Ουίνδσορ .

Λίγοι είναι οι Βρετανοί που συνδέουντον βασιλικό Οίκο με οράματα μεγαλείου και γεωπολιτικής ισχύος. Οι εορτασμοί των επετείων περισσότερο είναι ένας τρόπος για τους κουμπωμένους Βρετανούς να απελευθερωθούν, και να βιώσουν χαλαρά το πατριωτισμό του Union Jack (η εθνική σημαία όλων των βρετανικών υπερπόντιων εδαφών)  καθώς ξεπερνούν τον πόνο της πανδημίας και την ατελείωτη διαμάχη για το Brexit.

 Στις επτά δεκαετίες από τότε που η Ελισάβετ ανέβηκε στον θρόνο, πολλοί  της καταλογίζουν ότι δεν έχει ακόμη  επίγνωση των παραπτωμάτων της αυτοκρατορίας για την οποία παραμένει το τελετουργικό πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένης της βίαιης εξέγερσης του Στρατού της Κενυατικής Γης και Ελευθερίας (γνωστοί και ως Μάου Μάου)

«Μέχρι σήμερα, ποτέ δεν έχει παραδεχτεί δημοσίως, πόσο μάλλον να ζητήσουνσυγγνώμη, για την καταπίεση, τα βασανιστήρια,  και τους εκτοπισμούς στην αποικία της Κένυας πριν και μετά την ένταξή της στον θρόνο», δήλωσε ο Πάτρικ Γκαθάρα,  Κενυάτης πολιτικός σχολιαστής  στο Associated Press .

Η Τζαμαϊκανή ακαδημαϊκός Rosalea Hamilton, δήλωσε, επίση στπ AP:  «Όταν σκέφτομαι τη βασίλισσα, σκέφτομαι μια γλυκιά ηλικιωμένη κυρία. Αλλά ο πλούτος  της οικογένειάς της, χτίστηκε στις πλάτες των προγόνων μας».

Νωρίτερα φέτος, το ταξίδι στην Κεντρική Αμερική και την Καραϊβική του πρίγκιπα Γουίλιαμ και της Κέιτ, του Δούκα και της Δούκισσας του Κέμπριτζ, σημαδεύτηκε από διαμαρτυρίες και περιφρόνηση. 

Στην Τζαμάικα, μια επιστολή απευθυνόμενη στο ζευγάρι και υπογεγραμμένη από δεκάδες εξέχοντες ηγέτες και διανοούμενους ζητούσε τηνεπίσημη συγγνώμη από τη Βρετανία, καθώς και αποζημιώσεις για τα χρόνια της σκλαβιάς και της αποικιακής εκμετάλλευσης στην περιοχή.

«Δεν βλέπουμε κανένα λόγο να γιορτάσουμε τα 70 χρόνια από την άνοδο της γιαγιάς σας στον βρετανικό θρόνο γιατί η ηγεσία της, αυτής  και των προκατόχων της έχουν πρωταγωνιστήσει στην μεγαλύτερη τραγωδία για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ιστορία της ανθρωπότητας», έγραφε η επιστολή .

Τα τελευταία βασιλικά ιωβηλαία;

Χάρη στην αποικιακή ιστορία της Βρετανίας, η Ελισάβετ παραμένει ακόμη αρχηγός κράτους 14 χωρών εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου. Αλλά όχι για πολύ. Η Τζαμάικα και πέντε άλλες χώρες της Καραϊβικής σχεδιάζουν να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Μπαρμπάντος και να διακόψουν τους δεσμούς τους με τη βρετανική μοναρχία . 

 Ο νεοεκλεγείς κεντροαριστερός πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζ τίμησε τη βασίλισσα σε δηλώσεις που εκφώνησε την Πέμπτη, λέγοντας ότι οι Αυστραλοί συνεχίζουν να την βλέπουν «με σεβασμό και στοργή». Αλλά πρόσθεσε ότι η σχέση της χώρας του με τη Βρετανία «δεν είναι πλέον αυτή που ήταν στην αυγή της βασιλείας [της Ελισάβετ]».

«Όχι πια γονείς και παιδιά. Είμαστε ίσοι» διεμήνυσε ο Αλμπανέζ.

Η προχωρημένη ηλικία της Ελισάβετ και η επιδείνωση της υγείας της υποδηλώνουν ότι το ιωβηλαίο μπορεί να είναι μια από τις τελευταίες ευκαιρίες της  να γιορτάσει τη μακρόχρονη βασιλεία της.

 Δεδομένης της αντιδημοφιλίας του άμεσου διαδόχου της και των ενδείξεων αυξανόμενου αντιμοναρχισμού μεταξύ των νεαρών Βρετανών , μπορεί επίσης να είναι ένα από τα τελευταία βασιλικά ιωβηλαία της χώρας της.

naftemporiki.gr