Σε λίγες μέρες τελειώνουν τα μαθήματα στα Λύκεια και ξεκινούν οι προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις. Τα θέματα στις προαγωγικές εξετάσεις της Α και Β Λυκείου θα επιλεγούν κατά 50% με ηλεκτρονική κλήρωση από την Τράπεζα Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας (ΤΘΔΔ).
Την τελευταία στιγμή, την 30η Απριλίου, είχαμε μία αλλαγή στον τρόπο της ηλεκτρονικής κλήρωσης. Μέχρι τώρα γνωρίζαμε ότι στην ηλεκτρονική κλήρωση κληρωνόταν ένα 2ο θέμα και ένα 4ο θέμα ή μία ενότητα θεμάτων. Με την αλλαγή που επήλθε θα κληρώνονται τρία θέματα αντί για ένα και οι καθηγητές θα επιλέγουν ένα από τα τρία που κληρώθηκαν. Καλύπτουν έτσι το 50% των θεμάτων, που επιλέγεται από την ΤΘΔΔ. Το άλλο 50% των θεμάτων το επιλέγουν οι καθηγητές που διδάσκουν το μάθημα, όπως επιθυμούν.
Το ερώτημα είναι γιατί έγινε αυτή η αλλαγή, κυριολεκτικά στο παραπέντε. Η Τράπεζα Θεμάτων είναι μια πολύ καλή ιδέα, που πρότεινε ο ΟΟΣΑ προ δεκαετίας, που σκοπό έχει να μπορεί να έχει μία σχετικά αντικειμενική αξιολόγηση των μαθητών με πολύ μικρό κόστος. Η ιδέα είναι πολύ καλή, λοιπόν.
Η εκτέλεση της ιδέας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Για να μην έχουμε αδικίες θα πρέπει τα θέματα που περιλαμβάνει η Τράπεζα Θεμάτων να είναι παρόμοιας δυσκολίας. Βάσει του νόμου πρόκειται για Τράπεζα Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας, που σημαίνει ότι το 2ο θέμα πρέπει να είναι ευκολότερο από το 4ο θέμα. Όλα τα 2α θέματα μεταξύ τους πρέπει να έχουν την ίδια δυσκολία, όπως και όλα τα 4α θέματα πρέπει μεταξύ τους να έχουν την ίδια δυσκολία. Διαφορετικά θα έχουμε κάποια σχολεία να έχουν πιο εύκολα θέματα, κάποια άλλα πιο δύσκολα, με αποτέλεσμα να έχουμε αδικίες. Πόσο μάλλον αν θελήσουν κάποια στιγμή να προσμετρώνται οι βαθμοί της Α και Β Λυκείου για την εισαγωγή στα ΑΕΙ. Προς το παρόν δεν μετράνε οι βαθμοί της Α και Β Λυκείου, αλλά έχει δηλώσει η Υπουργός Παιδείας ότι θα πρέπει να μετράνε. Ο ίδιος βαθμός δυσκολίας είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει η Τράπεζα Θεμάτων και θέλει πολύ δουλειά για να επιλυθεί. Αν δεν επιλυθεί, όμως, το όλο εγχείρημα τινάζεται στον αέρα.
Υπήρξε ο απαραίτητος χρόνος ώστε να μελετηθεί ο βαθμός δυσκολίας των θεμάτων και να πετύχουν την απαραίτητη ισοδυναμία; Η απάντηση είναι όχι. Μόλις στις 10/11/2021 καθορίστηκαν τα εξεταζόμενα μαθήματα και η διδακτέα και εξεταστέα ύλη στη Β Τάξη ΕΠΑΛ. Στην Α Λυκείου αυτό έγινε στις 22/9, ενώ στο Γενικό Λύκειο η εξεταστέα ύλη ορίστηκε στις 15/9. Από εκείνη τη στιγμή άρχισε η προσπάθεια να επιλεγούν οι καθηγητές που θα στελεχώσουν το εγχείρημα, να διορθώσουν και να επεκτείνουν την Τράπεζα Θεμάτων που εφαρμόστηκε το 2014.
Ο χρόνος λίγος και η άποψη των καθηγητών που δούλεψαν τα θέματα είναι ότι δεν επιτεύχθηκε ο στόχος να είναι ισοδύναμα τα θέματα. Έτσι υπάρχουν ασκήσεις εξαιρετικά δύσκολες και ασκήσεις πολύ εύκολες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αδικίες. Η ρύθμιση της τελευταίας στιγμής έχει σκοπό να λύσει αυτό το πρόβλημα και όχι μόνο. Έχοντας τη δυνατότητα οι καθηγητές να επιλέξουν ένα από τα τρία θέματα που θα κληρωθούν έχουμε μία δικλείδα ασφαλείας, που θα αποκλείσει τις πολύ δύσκολες ασκήσεις. Θεωρούμε την πιθανότητα να κληρωθούν και τα τρία θέματα πολύ δύσκολα, εξαιρετικά μικρή. Συνεπώς οι μαθητές όλων των σχολείων θα εξεταστούν στο ευκολότερο θέμα της τριάδας που θα κληρωθεί.
Αυτή η ρύθμιση εξυπηρετεί και έναν άλλο στόχο. Σε κάποια σχολεία δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί η ύλη. Λογικό είναι. Φέτος είχαμε ανοιχτά σχολεία και… ανοιχτά παράθυρα. Οι μαθητές αρρώσταιναν και έμπαιναν σε καραντίνα, χάνοντας μαθήματα. Μόλις επέστρεφαν αρρώσταιναν οι συμμαθητές τους, με αποτέλεσμα πάντα κάποιος να λείπει. Φυσικά αρρώσταιναν και οι καθηγητές τους, άνθρωποι είναι και αυτοί. Το Υπουργείο Παιδείας αναγκάστηκε να προσλάβει αναπληρωτές για ένα τρίμηνο προσπαθώντας να καλύψει τα κενά που δημιουργούνταν από τους καθηγητές που απουσίαζαν λόγω καραντίνας. Οι γονείς κάποιων μαθητών πέθαναν εξαιτίας της πανδημίας, που είχε τα περισσότερα θύματά της το σχολικό έτος που διανύουμε. Η χρονιά δηλαδή δεν κύλησε καθόλου ομαλά, καθώς τα σχολεία έμειναν ανοιχτά, αλλά με τα προβλήματα που περιγράψαμε.
Η κλήρωση των 3 θεμάτων από τα οποία οι καθηγητές επιλέγουν το ένα επιτρέπει στους καθηγητές να αποκλείσουν το θέμα που περιέχεται σε ύλη που δεν πρόλαβαν να διδάξουν. Προστατεύει, δηλαδή, τον καθηγητή που κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν κατάφερε να ολοκληρώσει την ύλη, αλλά και το Υπουργείο που γλυτώνει από την κατακραυγή που θα υπήρχε αν σε πολλά σχολεία είχαμε θέματα από ύλη που δεν είχε διδαχθεί. Πρόκειται δηλαδή για μία βαλβίδα ασφαλείας που σκοπό έχει να μειώσει τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει η βιαστική εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων.
Το ερώτημα που απασχολεί γονείς, μαθητές και καθηγητές είναι αν θα έχουμε επανάληψη αυτών που συνέβησαν το 2014, όπου το 30% των μαθητών έμεινε μετεξεταστέο στα Μαθηματικά. Η απάντηση είναι όχι. Το 2014 για να προαχθεί ο μαθητής έπρεπε να έχει μέσο όρο 10 στα βασικά μαθήματα. Τώρα αυτή η απαίτηση, που ήταν υπεύθυνη για τους πολλούς μετεξεταστέους, δεν υπάρχει. Για να προαχθεί ένας μαθητής στην επόμενη τάξη αρκεί να έχει γενικό μέσο όρο 10, που σημαίνει ότι αν έχει Μαθηματικά 5 και Θρησκευτικά 15 περνάει, για να το πούμε όσο πιο απλά γίνεται. Στο γενικό μέσο όρο μετράει και η Φυσική Αγωγή, όπου οι μαθητές έχουν, συνήθως, υψηλή βαθμολογία. Συνεπώς δεν υπάρχει φέτος φόβος για μεγάλο αριθμό μετεξεταστέων. Σιγά – σιγά θα δυσκολεύει η προαγωγή στην επόμενη τάξη του Λυκείου.
