Του Γιάννη Α. Μυλόπουλου
καθηγητή Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει καθημερινά η ΡΑΕ με τις τιμές χονδρικής επόμενης ημέρας για την ενέργεια, έχει συστηματικά τον τελευταίο καιρό την ακριβότερη τιμή σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο χάρτης που δημοσιεύει η ΡΑΕ είναι αποκαλυπτικός, όσο και αδιαμφισβήτητος. Καθώς σε αυτόν αποτυπώνεται το ίχνος της ενεργειακής πολιτικής των ευρωπαϊκών χωρών.
Από τα στοιχεία του χάρτη προκύπτει ότι η χώρα μας έχει την ακριβότερη τιμή ενέργειας στην Ευρώπη και μάλιστα με απόσταση από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Η ελληνική κυβέρνηση αποδίδει τις ανατιμήσεις στην ενέργεια και το υψηλό ενεργειακό κόστος στη διεθνή ενεργειακή κρίση και στον πόλεμο. Αποκαλεί μάλιστα το φαινόμενο της ακρίβειας ως εισαγόμενο, για το οποίο δεν μπορεί να κάνει τίποτε.
Αυτό ακριβώς το αφήγημα αποδομείται πλήρως από τα διεθνή στοιχεία.
Τα οποία ενώ επιβεβαιώνουν τον διεθνή χαρακτήρα της ενεργειακής κρίσης, διαψεύδουν τον ισχυρισμό ότι δεν είναι στο χέρι των κυβερνήσεων να μειώσουν τις τιμές.
Διότι στον χάρτη που δημοσιεύει καθημερινά η ΡΑΕ αποδεικνύεται ότι οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών που έλαβαν αποτελεσματικά μέτρα για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, κατάφεραν και το μείωσαν σημαντικά.
Σε αντίθεση με την ελληνική κυβέρνηση, η οποία οχυρωμένη πίσω από τον διεθνή χαρακτήρα της ενεργειακής κρίσης, το μόνο που έχει κάνει είναι να επιδοτεί τους κερδοσκόπους της αγοράς.
Χάρτης με τις Τιμές Ηλεκτρισμού της Αγοράς Επόμενης Ημέρας για την ενέργεια στην Ευρώπη
Τι όμως έχουν κάνει οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και έχουν καταφέρει να μειώσουν σημαντικά το ενεργειακό τους κόστος;
1. Ρύθμισαν τη λειτουργία των Χρηματιστηρίων της Ενέργειάς τους έτσι, ώστε να περνά από αυτά ένα μικρό ποσοστό της συνολικής ενεργειακής ζήτησης. Επιτρέποντας με τον τρόπο αυτόν στα υπόλοιπα ποσοστά της ημερήσιας ενεργειακής κατανάλωσης να ρυθμίζονται με συμβόλαια και συνεπώς να υπόκεινται στον ανταγωνισμό της ελεύθερης αγοράς. Που λειτούργησε τελικά υπέρ της μείωσης των τιμών.
Σε αντίθεση, η ελληνική κυβέρνηση ρύθμισε το Χρηματιστήριο της Ενέργειας έτσι ώστε να περνά μέσα από αυτό καθημερινά και άρα και να συνδέεται με την ακριβότερη τιμή του φυσικού αερίου, το 100% της ενέργειας που καταναλώνεται. Εμποδίζοντας έτσι τον ελεύθερο ανταγωνισμό και μηδενίζοντας τις πιθανότητες αυτορρύθμισης της αγοράς, που θα οδηγούσε σε μείωση των τιμών.
2. Αποσύνδεσαν τις τιμές της ενέργειας από εκείνες του φυσικού αερίου, με συνέπεια τη σημαντική μείωσή τους. Είναι γνωστή η διεκδίκηση των κυβερνήσεων της Ισπανίας και της Πορτογαλίας στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες που έγινε τελικά αποδεκτή και που είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της τιμής του ρεύματος στην Ιβηρική τουλάχιστον κατά 30%, χωρίς καμία δημοσιονομική επίπτωση. Σε αντίθεση με την Ελλάδα που ούτε ζήτησε εξαίρεση, ούτε διεκδίκησε τίποτε για τη μείωση των τιμών και γι’ αυτό και έχει τιμές ρεύματος τριπλάσιες σε σχέση με τις χώρες της Ιβηρικής.
3. Επέβαλαν πλαφόν στην τιμή της ενέργειας, με αποτέλεσμα να μειωθούν σημαντικά οι τιμές. Η Γαλλική κυβέρνηση Μακρόν επέβαλε μέσω της δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρισμού, η οποία αξίζει να σημειωθεί ότι είναι κατά 88,3% κρατική και η οποία κατέχει το 78% της λιανικής ενεργειακής αγοράς, την εφαρμογή πλαφόν στην αύξηση των τιμών του ρεύματος ύψους 4%. Στην Ελλάδα, αντίθετα, η ΔΕΗ στην οποία το δημόσιο κατείχε το 51% ιδιωτικοποιήθηκε, με αποτέλεσμα να εισέλθει κι αυτή στο κερδοσκοπικό ράλι του σημαδεμένου, υπέρ των καρτέλ, Χρηματιστηρίου Ενέργειας.
4. Μείωσαν τη φορολόγηση και κατάφεραν έτσι και μείωσαν σημαντικά τις τιμές της ενέργειας υπέρ των καταναλωτών. Σε αντίθεση με την ελληνική κυβέρνηση που διατηρεί την υψηλή φορολογία των καυσίμων και το ΦΠΑ, προφασιζόμενη μείωση εσόδων για το δημόσιο.
5. Φορολόγησαν τα υπερκέρδη των ενεργειακών ολιγοπωλίων. Με τον τρόπο αυτόν πέτυχαν να χρηματοδοτήσουν μέτρα υπέρ των καταναλωτών, όπως οι μειώσεις της φορολογίας. Η ελληνική κυβέρνηση από τη μια κωλυσιεργεί και δεν φορολογεί τα δις των υπερκερδών του καρτέλ και από την άλλη προφασίζεται τη μείωση των φορολογικών εσόδων ως αιτία για να μη μειώσει την φορολόγηση.
Είναι πλέον σαφές ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι απολύτως υπεύθυνη γιατί η χώρα έγινε η ακριβότερη χώρα στην Ευρώπη ως προς τις τιμές της ενέργειας, αλλά και ως προς τις τιμές μιας σειράς προϊόντων πρώτης ανάγκης που συναρτώνται με αυτήν.
Υπάρχει και άλλος δρόμος για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης υπέρ των καταναλωτών. Και δεν είναι άλλος από το πακέτο των 5 μέτρων που οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες έλαβαν και κατάφεραν να μειώσουν τις τιμές. Τα οποία, όμως, η ελληνική κυβέρνηση συνειδητά αρνείται να εφαρμόσει.