Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]

Την παράσταση σύγχρονου χορού «Διαρκώς με ταράζεις»  ανεβάζει η Ομάδα Αnima-Soma στις 9, 10, 16, 17, 30 Απριλίου και την 1η Μαΐου, στις 9 το βράδυ στο Θέατρο Καλλιρόης [Καλλιρόης 10, Αθήνα].

Η Τέτη Νικολοπούλου υπογράφει τη χορογραφία· μίλησε μαζί μας.

Θα θέλατε να μας δώσετε μια περιγραφή της παράστασης;

«Τέσσερις χορευτές και δυο μουσικοί συνδέονται στη σκηνή προκειμένου να εκφράσουν μια ιστορία, η οποία αφορά στις μετακινήσεις μας, εσωτερικές και εξωτερικές, και πώς τις διαπραγματευόμαστε, με αφορμή μνήμες, σχέσεις και εμπειρίες που μας διαταράζουν από την ησυχία μας. Τόσο σε επίπεδο νοήματος όσο και σε σχέση με τον ίδιο τον χορό και το σώμα, βγαίνουμε από το νοητικό και αναγνωρίζουμε την ικανότητα του  σώματος να επανα-οργανώνεται και να παραμένει “ακέραιος”, ακόμα και ταραγμένος. Στην πραγματικότητα, χρησιμοποιούμε αυτή την ιδέα και το υλικό για να σωματοποιηθούμε και να βιώσουμε την ίδια την πράξη του χορού και την υπερβατικότητα που αυτή φέρει, επικοινωνώντας με το κοινό».

«Η ίδια η διαδικασία του χορού μέσα από το πρίσμα της συνειδητής παρουσίας στη στιγμή του χορού, δηλαδή της σωματοποίησης, είναι πηγή έμπνευσης. Μέσα από την κιναισθητική αφύπνιση και το “άκουσμα” του σώματος και του άλλου,  αποκαλύπτουμε τρόπους να κινούμαστε λειτουργικά και να συνδεόμαστε “φυσικά” με τους άλλους. Αυτό με εμπνέει πολύ, καθώς η δημιουργική αυτή διαδικασία μάς “βυθίζει” στο σώμα μας για να ανακαλύψουμε τον πλούτο του και τις δυνατότητές του. Παράλληλα, η διαπραγμάτευσή μας με  νόμους της φυσικής και δυνάμεις της -όπως η ισορροπία, η φυγόκεντρος, ο αποπροσανατολισμός κ.ά. με εμπνέει και με εκπλήσσει διαρκώς».

«Διαρκώς με ταράζεις»· κάποιο σχόλιό σας για την επιλογή του τίτλου;

«Η θεματολογία της φετινής παράστασης ήταν μια έμπνευση της στιγμής που ωρίμασε μέσα μου, μετά από πολύ καιρό. Έτυχε να ακούσω μια παλιά αγγλική έκφραση: το “you always unbalance me”,  που χρησιμοποιείτο για το τρόμαγμα -το αντίστοιχο δικό μας “μου έκοψες τη χολή”. Η διαπίστωση, ότι η περιγραφή της ταραχής εμπεριέχει μέσα στη γλώσσα την έννοια της ανισορροπίας, ήταν αποκαλυπτική και είχε και πλάκα. Με ενέπνευσε, εγγράφηκε στο μυαλό μου, μου αποκάλυψε αλλά και εμπλούτισε πολλά από τα στοιχεία που ερευνούσα, οπότε και αποφάσισα να οργανώσω το υλικό μας κάτω από αυτή την ιδέα. Όλα τα άλλα ήρθαν φυσικά και λειτούργησαν σχεδόν “μεταφυσικά”: οι συνεργάτες, οι οδηγίες, η εξέλιξη του υλικού, οι πρόβες, όλα έγιναν αβίαστα σαν να ήταν ήδη εκεί για να συνδεθούν με τη δική μου ανάγκη».

«Η σωματοποίηση στον χορό αφορά τη συνειδητή παρουσία των χορευτών στον χορό και αποτελεί από τα μέσα του 20ού αιώνα μια νέα αφετηρία αλλά και προορισμό του χορού. Οι σωματοποιημένες πρακτικές (somatics) διευκολύνουν αυτή τη διαδικασία, δίνοντας λειτουργικά εργαλεία στους χορευτές.

Το contact improvisation αποτελεί μια τέτοια σωματοποιημένη πρακτική σύγχρονου χορού, η οποία, από το 1972 που δημιουργήθηκε έως σήμερα, έχει προσθέσει στον χορό νέες ποιότητες. Η επαναστατικότητά της, ωστόσο, βρίσκεται στη χρήση της επαφής, από το αισθαντικό άγγιγμα ως τις δυναμικές μεταφορές στον χώρο δύο σωμάτων μαζί -καθώς επέτρεψε την εύρεση λειτουργικών τρόπων σύνδεσης των δύο σωμάτων με βάση τις φυσικές ικανότητες και ανατομικές δυνατότητες του ανθρώπινου σώματος.

Το Axis Syllabus, από το 1990 έως σήμερα, αποτελεί μια “δεξαμενή” γνώσης πάνω στην ανάλυση της κίνησης μέσα από το βίωμα της ανατομίας όταν κινούμαστε, επιτρέποντάς μας να εισερχόμαστε πιο συνειδητά στην επίγνωση και κατανόηση της ανθρώπινης κίνησης.

Στη συγκεκριμένη παραγωγή, τόσο εγώ που διδάσκω contact improvisation όσο και ο συνεργάτης μου και χορευτής στην παράσταση, Τίμος Ζέχας, ο οποίος διδάσκει το Axis syllabus, πατώντας στο στέρεο έδαφος της ανατομίας στήνουμε το υλικό μας από “κάτω προς τα πάνω”, ενώ έχει προηγηθεί των προβών ερευνητικό εργαστήρι. Η εσωτερική και ελαφριά κίνηση, η σπείρα, η επαναφορά της παλμικής κίνησης που ταξιδεύει στο σώμα πριν απλωθεί στον χώρο είναι μερικές από τις οδηγίες που δουλέψαμε».

«Ο θεατής θα βιώσει μαλακά και ευαίσθητα σώματα και θα νιώσει την απλότητα και την ειλικρίνεια του ανθρώπινου σώματος. Θα αναπνεύσει, θα μαλακώσει και ελπίζουμε να φύγει ξεκούραστος, έχοντας συνδεθεί με την πράξη του χορού». 

Λίγα λόγια σας για την ομάδα Αnima-Soma;

«Η δημιουργός της ομάδας Αnima-Soma, Ζωή Χατζιδάκη, μου έκανε την τιμή από το 2000 να μου προτείνει να συνεργαστούμε, έχοντας ένα κοινό όραμα: Τη σύνδεση θεωρίας και πράξης του χορού, την εκπαίδευση και τη σωματοποίηση. Οι τελευταίες μας συνεργασίες-παραστάσεις, οι οποίες πλαισιώνονται πάντα από διαλέξεις και εργαστήρια, επιχορηγήθηκαν από το ΥΠΠΟΑ και αυτό μας έδωσε τη δυνατότητα να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με σημαντικούς επαγγελματίες χορευτές και μουσικούς αλλά και να απασχολούμε και νέους χορευτές. Στη φετινή παραγωγή, η ομάδα διατηρεί αυτά τα χαρακτηριστικά και είναι ανανεωμένη και φρέσκια».

«Το σώμα μας είναι ο δρόμος μας προς την αλήθεια και μας τη λέει κάθε στιγμή. Είναι ένα απίθανο “εργαλείο” δημιουργίας, απόλαυσης και επικοινωνίας, μια ολότητα που αν της δώσουμε χρόνο και χώρο να αναπνεύσει -καθώς το στραγγαλίζουμε μέσα σε τρελούς ρυθμούς απόδοσης αλλά και την καθιστική ζωή- θα βρούμε λύσεις και απαντήσεις. Το άκουσμα, η προσοχή στον μηχανισμό της αναπνοής, η φροντίδα της κίνησης και του μεταβολισμού μπορεί να μας αφυπνίσουν σημαντικά. Το πού εκθέτουμε το σώμα μας όλη μέρα, πόση ώρα αφιερώνουμε στην ησυχία και στην επαφή με θετικά ερεθίσματα, όπως της φύσης και της τέχνης είναι καθοριστικά. Άλλωστε, για να συνδεθούμε με τους άλλους πρέπει πρώτα να συνδεθούμε με τον δικό μας πυρήνα. Και αυτό είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της εξέλιξής μας.

Η επαφή με τα άλλα σώματα, το άγγιγμα υπό συνθήκες, ο χορός μπορεί να μας έλυναν πολλά προβλήματα και να μας έβγαζαν λίγο από τους δύσκολους και σκιώδεις δρόμους».