Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Πανηγύριζαν στην κοινή τους συνέντευξη Τύπου οι πρωθυπουργοί της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, Πέδρο Σάντσεθ και Αντόνιο Κόστα, μετά το τέλος της μαραθώνιας συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες: «Η ΕΕ επιβεβαίωσε την εξαίρεση της Ισπανίας και της Πορτογαλίας,ώστε να μπορούν να μειώσουμε μονομερώς την τιμή της ενέργειας στις χώρες μας, εκτός του κοινοτικού πλαισίου», ανακοίνωσαν με μία φωνή οι δύο πρωθυπουργοί στους δημοσιογράφους.
«Μπορούμε τώρα να μειώσουμε και με τη βούλα της ΕΕ τις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ισπανία», είπε περιχαρής ο Σάντσεθ. «Θα θεσπίσουμε πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου ώστε η αύξησή της να μην έχει αντίκτυπο στην τιμή του ρεύματος» συμπλήρωσε ο Κόστα. «Σε αυτή την Ιβηρική πρόκληση, νικήσαμε μαζί», πρόσθεσε ο Πορτογάλος πρωθυπουργός, ανακοινώνοντας ότι με την επιστροφή του στη Λισαβόνα «θα καθορίσει μια μέγιστη τιμή για το φυσικό αέριο», που θα μεταφραστεί σε «μεγάλη εξοικονόμηση για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, για να διασφαλίσουμε ότι «δεν θα υπάρξει έλλειψη ενέργειας τον επόμενο χειμώνα».
Ο Σάντσεθ ανακοίνωσε από την πλευρά του ότι η μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, του φυσικού αερίου και στα καύσιμα, θα εγκριθεί από το ισπανικό Υπουργικό Συμβούλιο την ερχόμενη Τρίτη. Μέσα στα μέτρα που αναμένεται να εγκρίνουν οι δύο ηγέτες είναι η μείωση του ΦΠΑ και του ειδιμού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, γράφουν ισπανικές και πορτογαλικές εφημερίδες.
Αναμφίβολα, στην επιτυχία αυτή των Ιβήρων συνέβαλε και το γεγονός ότι οι δύο χώρες είναι σχετικά αποκομμένες από τα ευρωπαικά ενεργειακά δίκτυα. «Ενεργειακά, η Ιβηρική δεν είναι χερσόνησος, αλλά νησί», είπε ο Κόστα.
Λίγα λεπτά νωρίτερα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε αποκαλύψει στη δική της συνέντευξη Τύπου ότι οι 27 ηγέτες συμφώνησαν ομόφωνα να παραχωρήσουν μια «ειδική μεταχείριση» στην Ιβηρική Χερσόνησο, ώστε η Πορτογαλία και η Ισπανία να μπορούν να «διαχειρίζονται τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας» με έκτακτα και προσωρινά μέτρα .
Απείλησε με βέτο, χτυπώντας το χέρι στο τραπέζι
Για να γίνει αυτό βέβαια, ο Σάντσεθ χρειάστηκε να απειλήσει με βέτο, να χτυπήσει το χέρι του στο τραπέζι και να αποχωρήσει έξαλλος από τη σύνοδο κορυφής, δείχνοντας ότι δεν πρόκειται να κάνει πίσω, όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές.«Πάω να πάρω λίγο αέρα!», φώναξε ο Σάντσεθ στους εμβρόντητους ηγέτες. «Δεν ήμουν θυμωμένος, η θέση μου ήταν σταθερή και εποικοδομητική», διαβεβαίωσε αργότερα, ο Σάντσεθ στη συνέντευξη Τύπου. Παραδέχτηκε ότι η ένταση ήγαν μεγάλη, αλλά δεν θέλησε να αποκαλύψει λεπτομέρειες: «Ό,τι συμβαίνει στο Συμβούλιο, μένει στο Συμβούλιο», αστειεύτηκε ο Ισπανός πρωθυπουργός.
Όπως αποκαλύπτουν οι ισπανικές εφημερίδες, ο Σάντσεθ είχε αναθέσει εκείνες τις κρίσιμες ώρες στους επιτελείς του να συνομιλήσουν με τους ηγέτες των υπολοίπων ισπανικών κομμάτων (με εξαίρεση το ακροδεξιό VOX) για να εξασφαλίσει τη συναίνεση στις προσπάθειές του.
Η συζήτηση για την ενέργεια στη σύνοδο κορυφής κράτησε 9,5 ώρες καθώς είχαν διαμορφωθεί δύο στρατόπεδα ανάμεσα στον Νότο και τον Βορρά: Γερμανία και Ολλανδία κυρίως, ήταν κατηγορηματικά αντίθετες σε κάθε παρέμβαση στην αγορά και στην επιβολή πλαφόν στις τιμές της ενέργειας. Αν και άλλες χώρες του Νότου, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, στήριξαν στα λόγια τις ισπανικές θέσεις, μόνο η Ιβηρική Χερσόνησος κατάφερε να εξαιρεθεί. Ακόμη και ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς αναγκάστηκε να συγχαρεί τους δύο Ιβηρες πρωθυπουργούς για τη δυναμική προάσπιση των εθνικών τους συμφερόντων. Οι υπόλοιποι, σιγή ιχθύος... Σιωπή των αμνών!
Παρά τη μαραθώνια συνεδρίαση ,οι 27 ηγέτες δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συγκεκριμένη συμφωνία, ενώ οι υπόλοιποι «Νότιοι» συμφώνησαν με τους Βόρειους να παραπέμψουν το θέμα του πλαφόν στις ευρωπαϊκές καλένδες: Ανέθεσαν στην Κομισιόν να ξεκινήσει να εξετάζει το ενδεχόμενο για κοινή αγορά φυσικού αερίου και να επανέλθει τον Μάιο με προτάσεις και συστάσεις. Και μάλιστα σε εθελοντική βάση...
