Tου Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
«Κρείσσον ουδέν ανάγκας» (Τίποτα δεν είναι πιο ισχυρό από την ανάγκη) έγραφε ο μεγάλος Ευριπίδης πριν 2.500 χρόνια. Για να συμπληρώσει ο Σιμωνίδης ο Κείος: «Ανάγκα και οι θεοί πείθονται». Οι δύο μεγάλοι αρχαίοι Έλληνες θα μειδιούσαν σήμερα αν ζούσαν, ακούγοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες συζητούν με τον «εχθρό» τους, Νικολά Μαδούρο, να εξασφαλίσουν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα, καθώς οι τιμές του μαύρου χρυσού έχουν απογειωθεί λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι της αμερικανικής κυβέρνησης μετέβησαν το Σαββατοκύριακο στο Καράκας και είχαν συνομιλίες με την κυβέρνηση της Βενεζουέλας για την αγορά πετρελαίου. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έγιναν δεκτοί στο προεδρικό μέγαρο και ο Μαδούρο δήλωσε αμέσως μετά: «Είχαμε μια συνάντηση, που θα μπορούσα να περιγράψω ως σεβαστή, ζεστή και πολύ διπλωματική». Πρόκειται για την πρώτη τέτοια συνάντηση εδώ και χρόνια, με τον άνθρωπο που θεωρείται ο πιο στενός σύμμαχος του Ρώσου προέδρου Πούτιν στη Νότια Αμερική. Ο στόχος ήταν να διαπιστωθεί αν ο Μαδούρο θα ήταν πρόθυμος να αποστασιοποιηθεί από τη Ρωσία η πλούσια σε πετρέλαιο Βενεζουέλα, που θεωρείται εναλλακτική λύση για τη Δύση, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες προχωρούν σε εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και πιέζουν την Ευρώπη να ακολουθήσει.
Η Ουάσιγκτον θα προτιμούσε βέβαια να ήταν στην εξουσία στο Καράκας ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Χουάν Γκουαϊδό, αλλά δεν αποκλείεται να τον «πουλήσουν» οι Αμερικανοί αν τελικά ο Μαδούρο συμβιβαστεί.
Το πετρέλαιο δεν έχει βέβαια για τη Βενεζουέλα την οικονομική σημασία των προηγούμενων ετών. Η παραγωγή έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, από 3,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε λιγότερο από 700.000 βαρέλια, λόγω κακοδιαχείρισης και έλλειψης επενδύσεων. Αν όμως αποκλειστεί το ρωσικό πετρέλαιο, και αυτή η ποσότητα θα είναι κρίσιμη για την παγκόσμια οικονομία. Και έτσι, λόγω της ανάγκης, ακόμη και οι Θεοί υποχωρούν…
Για την ιστορία, μετά την επανεκλογή του Μαδούρο στην προεδρία της Βενεζουέλας το 2019, οι δύο χώρες διέκοψαν κάθε επαφή μεταξύ τους. Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στο Καράκας και κατηγόρησαν τον Μαδούρο για διακίνηση ναρκωτικών και ξέπλυμα χρήματος. Το 2020 τον «επικήρυξαν» κιόλας. Ο Μαδούρο κατόρθωσε μέχρι τώρα να αντιμετωπίσει τις αμερικανικές κυρώσεις με την υποστήριξη της Ρωσίας, της Κούβας, της Κίνας και του Ιράν. Αλλά τώρα, όμως, οι συνέπειες των κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα γίνουν άμεσα αισθητές και στη Βενεζουέλα. Ο Μαδούρο χρησιμοποιεί το ρωσικό τραπεζικό σύστημα για να παρακάμψει τις αμερικανικές κυρώσεις και να συνεχίσει να εξάγει πετρέλαιο και μεγάλες ποσότητες χρυσού. Το Καράκας χρειάζεται άλλωστε συνάλλαγμα για να εισάγει τρόφιμα και άλλα βασικά αγαθά στη Βενεζουέλα.
Ο χρυσός «σανίδα σωτηρίας»
Η Βενεζουέλα έχει μεγάλα αποθέματα ορυκτών στη λεκάνη του ποταμού Ορινόκο. Η Ρωσία επένδυσε περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια πριν από μερικά χρόνια. Η Μόσχα έχει συμφέροντα σε μια περιοχή άνω των 100.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων όπου υπάρχουν περίπου 7.000 τόνοι χρυσού, χαλκού, διαμαντιών, σιδήρου, βωξίτη και άλλων μετάλλων. Ο Μαδούρο εξαρτάται από την πώληση του χρυσού. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας φέρεται να έχει ουσιαστικά εξαντλήσει τα αποθέματα χρυσού της Εθνικής Τράπεζας τα τελευταία χρόνια. Το 70-90% του χρυσού εξορύσσεται και διακινείται παράνομα. Πριν από τρία χρόνια, ο όγκος του παράνομου εμπορίου χρυσού από τη Βενεζουέλα υπολογιζόταν σε σχεδόν τρία δισεκατομμύρια δολάρια. Σήμερα τα μεγέθη έχουν αυξηθεί. Συχνά καταλήγει στη Ρωσία ή - συνήθως με ρωσική μεσολάβηση και υλικοτεχνική υποστήριξη - σε άλλες χώρες, όπως στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Ρωσία παίζει τον ρόλο του «ταχυδρόμου». Κάτι που θα μετρήσει το καθεστώς της Βενεζουέλας πριν πει το «ναι» στην Ουάσιγκτον…
