Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία παρουσιάζει τις δύο νέες του εκδόσεις.
Βασίλης Ν. Κολλάρος, Η μειονοτική πολιτική του Ελευθέριου Βενιζέλου (1898-1933)
Η ζωή και το έργο του Ελευθέριου Βενιζέλου αποτελούσε ανέκαθεν πόλο έλξης για τους ιστορικούς αναλυτές. Η τεράστια επιρροή του έχει επισημανθεί σε διάφορα πλαίσια και ο παρών τόμος πραγματεύεται ένα μείζονος σημασίας ζήτημα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, τις μειονότητες, ζήτημα το οποίο αφορά και στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα, αλλά και στην ιδεολογία και την ιστορία του Δικαίου.
Από τα χρόνια της Κρήτης, ο Βενιζέλος διακρίθηκε για τη γενναία υποστήριξη και προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων καθώς και για την προσπάθειά του για εξασφάλιση ισονομίας και ισοπολιτείας γι’ αυτές. Η μειονοτική πολιτική υπήρξε οργανικό τμήμα της θεμελιώδους εξωστρέφειας του Βενιζέλου ακόμη και μετά το τέλος της Μεγάλης Ιδέας, καθώς για τον ίδιο, η πολιτική εφαρμογής της συνεπαγόταν «μεγάλη ευαισθησία» έναντι των μειονοτικών ομάδων που κατοικούσαν στις προς ενσωμάτωση περιοχές. Σε ορισμένα σημεία περισσότερο προοδευτική ακόμη και από το διεθνές καθεστώς μειονοτικής προστασίας, αποτέλεσε μια ρεαλιστική επιλογή για εκείνον, τόσο για την επίτευξη των στόχων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, όσο και για την ταύτιση της Ελλάδας με το διεθνές μειονοτικό status quo.
Αναμφίβολα, ο Ελευθέριος Βενιζέλος άφησε το προσωπικό του στίγμα στον τρόπο αντιμετώπισης των μειονοτήτων, δεδομένου ότι η συντριπτική πλειοψηφία των μειονοτικών διατάξεων που εφαρμόζονται στο ελληνικό κράτος, είτε προέρχονται αυτούσιες από τις διάφορες περιόδους που ήταν πρωθυπουργός ο ίδιος, είτε έχουν επηρεαστεί άμεσα από αυτές.
Η παρούσα μελέτη, βασισμένη σε εξαντλητική έρευνα πρωτογενών και δευτερογενών πηγών, λαμβάνει ως αφετηρία τα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας (1898) και χαρτογραφεί τις βασικές συνιστώσες της μειονοτικής πολιτικής του Ελευθέριου Βενιζέλου έως την τελευταία περίοδο της διακυβέρνησής του (1928-1932).
Φοιτητική Ένωση Κρητών και εθνοτοπικοί φοιτητικοί σύλλογοι την περίοδο της δικτατορίας
Κυκλοφόρησε από το Ίδρυμα της Βουλής, σε συνέκδοση με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», ο τόμος Φοιτητική Ένωση Κρητών και εθνοτοπικοί φοιτητικοί σύλλογοι την περίοδο της δικτατορίας, με μαρτυρίες που ανακοινώθηκαν κατά την ομώνυμη εκδήλωση των δύο ιδρυμάτων τον Ιανουάριο του 2019, ή κατατέθηκαν γραπτώς για τον σκοπό της παρούσας έκδοσης.
Τον Ιανουάριο του 1972 μια ομάδα Κρητών σπουδαστών ξεκίνησε από τα Χανιά μια δυναμική προσπάθεια αντίδρασης στο κλίμα ανελευθερίας και καταπίεσης που είχε επιβάλει η χούντα στη νεολαία. Καθώς η λειτουργία κλαδικών φοιτητικών συλλόγων είχε απαγορευτεί, οι Κρήτες φοιτητές ενεργοποίησαν ένα εθνοτοπικό φοιτητικό σύλλογο, τη Φοιτητική Ένωση Κρητών (ΦΕΚ), αναλαμβάνοντας πολλές δράσεις και στην Αθήνα, με μαζικότερη τη συναυλία των Γιάννη Μαρκόπουλου και Νίκου Ξυλούρη στο Σπόρτινγκ τον Μάιο του 1972.
Το κρητικό παράδειγμα δεν ήταν το μοναδικό. Παράλληλα ή ακολουθώντας τα βήματα της ΦΕΚ, δραστηριοποιήθηκαν και άλλοι εθνοτοπικοί φοιτητικοί σύλλογοι, απηχώντας το δημοκρατικό φρόνημα των φοιτητών.
Οι μαρτυρίες που συγκεντρώνονται στον τόμο προσφέρουν μια αντιπροσωπευτική εικόνα του έργου της ΦΕΚ και της σημασίας που είχε για το φοιτητικό και αντιδικτατορικό κίνημα, αλλά και της δράσης άλλων εθνοτοπικών φοιτητικών συλλόγων –των Ηλείων, των Ηπειρωτών, των Χίων, των Μεσσηνίων, των Κωνσταντινουπολιτών, καθώς και των Κρητών φοιτητών της Θεσσαλονίκης.
[email protected]
