Οι επιστήμονες που εργάζονται στο πανευρωπαϊκό ραδιοτηλεσκόπιο LOFAR παρουσίασαν τα νέα αποτελέσματα της υπό εξέλιξης χαρτογράφηση τους Σύμπαντος που γίνεται με την βοήθεια του ραδιοτηλεσκοπίου. Ολοκληρώθηκε η χαρτογράφηση του 27% του ουράνιου θόλου και έχουν μέχρι στιγμής εντοπιστεί και καταγραφεί λεπτομερώς 4,4 εκατ. διαστημικά σώματα και αντικείμενα από γαλαξίες μέχρι μαύρες τρύπες.
Το δίκτυο ραδιοτηλεσκοπίων LOFAR καταγράφει τα ραδιοσήματα των κοσμικών σωμάτων με κάθε σήμα να εμφανίζεται ως μια φωτεινή κίτρινη κουκκίδα. Η πλειοψηφία των 4,4 εκατ. σωμάτων βρίσκονται στα βάθη του Σύμπαντος σε αποστάσεις δισ. ετών φωτός από τη Γη. Στην πλειοψηφία του είναι είτε γαλαξίες που στο κέντρο τους βρίσκεται μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα είτε νεογέννητα άστρα που αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό. Έχουν επίσης εντοπιστεί πολύ μακρινά σμήνη γαλαξιών να συγκρούονται μεταξύ τους καθώς διάφορα αστρικά φαινόμενα στον δικό μας γαλαξία.
Η χαρτογράφηση αποτελεί αντικείμενο ανάλυσης και επεξεργασίας των δεδομένων από 3,5 χιλιάδες παρατηρήσεις του LOFAR. O όγκος των δεδομένων ήταν τέτοιος που θα χωρούσε στους σκληρούς δίσκους 20 χιλιάδων φορητών υπολογιστών. Σε αυτή την νέα χαρτογράφηση παρουσιάζονται περίπου ένα εκατ. διαστημικά αντικείμενα που δεν έχουν παρατηρηθεί ποτέ μέχρι σήμερα με τηλεσκόπιο και περίπου τέσσερα εκατ. νέες ανακαλύψεις στο φάσμα των ραδιοκυμάτων. «Κάθε φορά που δημιουργούμε ένα νέο χάρτη οι οθόνες γεμίζουν με νέες ανακαλύψεις και αντικείμενα που δεν έχουν ξαναδεί ανθρώπινα μάτια» αναφέρει ο Τίμοθι Σιμγουελ, του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας της Ολλανδίας (ASTRON) που συντονίζει το LOFAR.
Το LOFAR αποτελείται από μια τεράστια σειρά από πολυκατευθυντικές κεραίες χρησιμοποιώντας μια νέα μέθοδο στην οποία τα σήματα από τις ξεχωριστές κεραίες δεν συνδυάζονται σε πραγματικό χρόνο, όπως είναι στις περισσότερες κεραίες συστοιχιών. Τα ηλεκτρονικά σήματα από τις κεραίες ψηφιοποιούνται, μεταφέρονται σε έναν κεντρικό ψηφιακό επεξεργαστή και συνδυάζονται σε λογισμικό για να μιμηθούν μια συμβατική κεραία. Οι περισσότερες κεραίες βρίσκονται στην Ολλανδία αλλά υπάρχουν κεραίες σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και σχεδιάζεται αύξηση του αριθμού των κεραιών.
