Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Κάποια στιγμή στη σκακιέρα της γεωπολιτικής θα πρέπει να σπάσει τη σιωπή του και να τοποθετηθεί ανάμεσα στα ψυχροπολεμικά μέτωπα που άνοιξαν με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ο λόγος για τoν «κίτρινο δράκο», ο οποίος κρατώντας επιμελώς αποστάσεις αλλά και λεπτεπίλεπτες ισορροπίες έχει μέχρι στιγμής αποφύγει να πάρει συγκεκριμένη θέση απέναντι στο Ουκρανικό, δείχνοντας από τη μία να γέρνει προς τη Μόσχα, αποφεύγοντας κάθε δήλωση αποκήρυξης της ρωσικής στάσης, και από την άλλη αποδεχόμενη ρόλο γεφυροποιού επικοινωνώντας τηλεφωνικά με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για εύρεση διπλωματικής οδού. Με λεκτική άκρως προσεκτική, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επανέλαβε την πάγια θέση της Κίνας ότι είναι σημαντικό να γίνονται σεβαστές οι νόμιμες ανησυχίες για την ασφάλεια, καθώς και η εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών. Μέχρι εκεί. Κατά τ’ άλλα, το Πεκίνο δήλωσε πρόθυμο να συνεργαστεί με όλες τις πλευρές για τη σταθερότητα του διεθνούς συστήματος. Για ποια διεθνή τάξη μίλησε ωστόσο; Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία θέτει ένα ιδιαίτερα δύσκολο ερώτημα στην Κίνα: Πώς ακριβώς θα μπορέσει να υποστηρίξει ένα σημαντικό στρατηγικό εταίρο, όταν οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη είναι πολύ πιο σημαντικές για την οικονομία της;
Από το 2014 η Ρωσία έχει συσφίξει τις σχέσεις της με την Κίνα, καθώς την προμηθεύει με ενέργεια. Όμως, για την Κίνα οι οικονομικοί δεσμοί με την Ε.Ε. είναι πολύ πιο σημαντικοί από τη Ρωσία και αυτό ακριβώς το δίλημμα είναι που τροφοδοτεί την επιφυλακτικότητά της απέναντι στις εξελίξεις στην Ουκρανία.
Το διακύβευμα είναι πώς θα συμπεριφερθούν οι κινεζικές επιχειρήσεις στις κυρώσεις ΗΠΑ και Ε.Ε. κατά της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών στις εξαγωγές ημιαγωγών και high-tech προϊόντων. Το ίδιο ερώτημα τίθεται και για τις κινεζικές τράπεζες που έχουν αναπτύξει στενές σχέσεις με τις ρωσικές. Σε μία ένδειξη καλής θέλησης, δύο μεγάλες κρατικές κινεζικές τράπεζες έκλεισαν τη χρηματοδότηση για αγορές ρωσικών εμπορευμάτων. Προφανώς αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό για να πείσει τη Δύση.
Ο δρόμος πάνω στον οποίο θα βαδίσει το Πεκίνο σε αυτή την κρίση είναι πολύ αμφιταλαντευόμενος. Γιατί το τίμημα θα είναι πολύ βαρύ για τις σχέσεις του με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Πέραν της αξιοπιστίας της Κίνας στο διεθνές πολιτικό σκηνικό, διακυβεύεται και η αντοχή της οικονομίας της -που παρουσιάζει σαφώς σημάδια επιβράδυνσης- από μία τιμή πετρελαίου πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, αφού είναι κορυφαία καταναλώτρια εμπορευμάτων.
Τη στιγμή που η κατάσταση στην Ουκρανία δημιουργεί προηγούμενο και για τις δικές της αξιώσεις στην Ταϊβάν και ο Σι οδεύει προς μία τρίτη θητεία στην εξουσία, περιμένουμε ότι οι πρωτοβουλίες της Κίνας θα είναι διφορούμενες και σκιώδεις.
