Έφυγε από τη ζωή ο Αμερικανός ποιητής, μεταφραστής, δοκιμιογράφος, νεοελληνιστής και συγγραφέας Έντμουντ Κίλι, σε ηλικία 94 ετών.

Ο Έντμουντ Κίλι γεννήθηκε στη Δαμασκό της Συρίας, από Αμερικανούς γονείς, και έζησε τα νεανικά του χρόνια στη Συρία, στον Καναδά, και στην Ελλάδα, όπου ο πατέρας του ήταν ο Αμερικανός πρόξενος στη Θεσσαλονίκη (1936-1939). Υπήρξε απόφοιτος των Πανεπιστημίων του Πρίνστον (1949) και της Οξφόρδης (1952).  Δίδαξε συγκριτική λογοτεχνία, δημιουργική γραφή, και νεοελληνική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον (1954-1993). Υπήρξε συνιδρυτής με τους Πίτερ Μπην και Πίτερ Τόππινκ  του Modern Greek Studies Association, και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Ο Γιώργος Σεφέρης και ο Έντμουντ Κίλι  στο σπίτι του Σεφέρη στην οδό Άγρας, 1969. Φωτ.: Δημήτρης Παπαδήμος, © ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ

Φίλος της Ελλάδας και των ελληνικών γραμμάτων έζησε στη Θεσσαλονίκη με τους γονείς του πριν τον πόλεμο, επέστρεψε μετά, το 1949,  και άρχισε να διδάσκει αγγλικά. Έκανε το διδακτορικό του στον Σεφέρη με τον οποίο έγιναν φίλοι και τον Καβάφη και δίδαξε για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες νεοελληνική λογοτεχνία. Η Ελλάδα ήταν μια δεύτερη πατρίδα για τον Κίλι στην οποία περνούσε πολύ καιρό.

Το 1952 έλαβε διδακτορικό στη Συγκριτική Λογοτεχνία από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης όπου σπούδασε με υποτροφία από το Εθνικό Ίδρυμα Υποτροφιών Woodrow Wilson.

Ο Έντμουντ διετέλεσε δύο φορές πρόεδρος της Ένωσης Νεοελληνικών Σπουδών από το 1970 έως το 1973 και από το 1980 έως το 1982, και ως πρόεδρος του Αμερικανικού Κέντρου PEN από το 1992 έως το 1994. Αποσύρθηκε από μια μακρά καριέρα διδασκαλίας Αγγλικών, Δημιουργικής Γραφής και Ελληνικών Σπουδών στο Πρίνστον Πανεπιστήμιο το 1994.

Η μυθοπλασία και η μη μυθοπλασία του διαδραματίζονται συχνά στην Ελλάδα, όπου περνούσε μέρος του κάθε έτους, αλλά και στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια, όπου ταξίδευε συχνά, και στην Ταϊλάνδη και την Ουάσιγκτον, DC. Έζησε με τη σύζυγό του Mary στο Πρίνστον, από το 1954 μέχρι το θάνατο της το 2012.

Για το πρώτο μυθιστόρημα του «The Libation» (Η σπονδή) τιμήθηκε με το Rome Prize της Αμερικανικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών (1959). Για τις μεταφράσεις έργων ποίησης έχει τιμηθεί με το Columbia Translation Center/PEN Award (1975), το Harold Morton Landon Award της Ακαδημίας Αμερικανών Ποιητών (1980), το Πρώτο Ευρωπαϊκό Βραβείο για τη Μετάφραση Ποίησης που απονέμεται η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (1987), και το PEN/Ralph Manheim Medal for Translation (2000).  

Το 2008 τιμήθηκε με το βραβείο «Διδώ Σωτηρίου» της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων.

Το πολύπλευρο, πολυδιάστατο έργο του Έντμουντ Κίλι, ως μεταφραστή, ποιητή, μυθιστοριογράφου, δασκάλου, συνδέθηκε με βαθείς δεσμούς με την Ελλάδα, με μια σχέση λατρείας για τον τόπο, τη γλώσσα, τους στίχους των Ελλήνων ποιητών. Γνώρισε στο αγγλόφωνο κοινό την ποίηση του Σεφέρη, του Καβάφη, του Ρίτσου και του Σικελιανού, μεταφέροντας, πέρα από τις λέξεις, το πνεύμα, την αίσθηση της ελληνικής ποίησης, μέσα από τις προσωπικές σχέσεις που ανέπτυξε, με ξεχωριστή τη μακρά φιλία του με τον Γιώργο Σεφέρη. Για τον Κίλι, η Ελλάδα δεν ήταν απλώς μια χώρα που γνώρισε και έζησε. Ήταν η δεύτερη πατρίδα του. Τον αποχαιρετούμε ως Έλληνα, με τον απεριόριστο σεβασμό που οφείλουμε στο σημαντικό του έργο και στη σπουδαία του συμβολή στη μετάδοση της ελληνικής κουλτούρας. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους του και στους πολλούς φίλους του.

Ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων  

Η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά τον βραβευμένο (κι από την ίδια, με το βραβείο Διδώ Σωτηρίου) μεταφραστή, συγγραφέα, νεοελληνιστή και αντεπιστέλλον μέλος της, Έντμουντ Κίλι (Edmund Keeley). Ο Κίλι υπήρξε ο γνωστότερος ίσως μεταφραστής σύγχρονης ελληνικής ποίησης προς τα αγγλικά, και κορυφαίος πρέσβης των νεότερων ελληνικών γραμμάτων στον αγγλόφωνο κόσμο. Μετέφρασε κυρίως Σεφέρη (με τον οποίο είχαν γίνει φίλοι), Καβάφη, Ρίτσο και Σικελιανό, ίδρυσε το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο Πρίνστον όπου δίδαξε για πολλές δεκαετίες και αποτύπωσε γλαφυρά, στο αυτοβιογραφικό του έργο, την ακροβασία στα όρια μεταξύ των δυο γλωσσών και των δυο πολιτισμών. Πολυγραφότατος, με εξαιρετική καλλιέργεια και μεγάλη αγάπη για τη «θετή πατρίδα του», την Ελλάδα (πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Θεσσαλονίκη και αργότερα, μοίραζε τον χρόνο του μεταξύ Αθήνας και Νιού Τζέρσεϋ), τιμήθηκε το 2001 από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με το παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος για την ουσιαστική συμβολή του στη μελέτη και διάδοση του ελληνικού πολιτισμού. H μετάφρασή του της Ιθάκης του Καβάφη διαβάστηκε από την Αμερικανίδα συγγραφέα Μάγια Αγγέλου στην τελετή ορκωμοσίας του Μπιλ Κλίντον ως Προέδρου των ΗΠΑ.

naftemporiki.gr