Ομοσπονδιακή και τοπικές κυβερνήσεις συμφώνησαν στη Γερμανία συμφώνησαν σε ευρεία χαλάρωση μέτρων τις επόμενες εβδομάδες, καθώς το κύμα της Όμικρον φαίνεται να έχει αναχαιτιστεί. Η πανδημία, όπως είπαν, μπαίνει σε «νέα φάση». Άραγε τι σημαίνει αυτό; Από την επιστήμη ακούγονται όλο και περισσότερες φωνές που προειδοποιούν ότι η πορεία της πανδημίας θα είναι μια εξίσωση με πολλούς αγνώστους. Όπως και τα δύο τελευταία χρόνια, οι ειδικοί εκκινούν από την υπόθεση ότι η κατάσταση θα χαλαρώσει σημαντικά στη διάρκεια των θερινών μηνών. Μέχρι την άνοιξη τα περισσότερα από τα μέτρα πρέπει να έχουν καταργηθεί. Θα διατηρηθεί το χαλαρό κλίμα μέχρι το φθινόπωρο; «Ενα σενάριο είναι ότι θα περάσουμε καλά αυτό το κύμα και ότι παρά τη χαλάρωση εάν είμαστε προσεκτικοί, θα φτάσουμε να έχουμε ένα χαμηλό δείκτη θετικότητας» επιβεβαιώνει ο φυσικός και ειδήμονας σε θέματα μεταδοτικών ασθενειών Ντιρκ Μπρόκμαν σε συνέντευξη στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Τα σενάρια
Πίσω από την πολυχρησιμοποιημένη και αφηρημένα έννοια της «νέας φάσης» βρίσκεται αυτήν τη στιγμή η ελπίδα, ότι το κύμα Όμικρον, «που όρμησε στους ανθρώπους με μεγάλο δυναμισμό» θα μπορούσε σύντομα να μείνει εντελώς πίσω, κάτι που θα δικαιολογούσε τα μεγάλα ανοίγματα. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει ο φυσικός στο Πανεπιστήμιο Χούμπολντ του Βερολίνου. Αλλά ο Μπρόκμαν προειδοποιεί ευθέως: «Θα ήμουν πολύ προσεκτικός. Γιατί οι υφιστάμενες δυνατότητες για αλλαγές δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως γενική λήξη του συναγερμού. Όπως και πριν από το κύμα Όμικρον είναι αναμενόμενο ότι θα συνεχίσουν να εμφανίζονται νέες παραλλαγές για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια θα προκύπτουν νέες καταστάσεις, ήδη το φθινόπωρο θα μπορούσαμε να αρχίσουμε πάλι από την αρχή, αναλόγως της πορείας του εμβολιασμού».
Ως παράγων αβεβαιότητας βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα είναι ο υποτύπος ΒΑ.2 της Όμικρον. Δεν υπάρχουν ακόμη πολλά αξιόπιστα ευρήματα, αλλά εκφράζεται η υπόθεση ότι μπορεί να είναι πιο μεταδοτικός από την παραλλαγή ΒΑ.1. που επικρατεί μέχρι τώρα στη Γερμανία. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ το ποσοστό του ΒΑ.2 αυξήθηκε πρόσφατα στο 15% περίπου. Σε περίπτωση που συνεχίσει να εξαπλώνεται δεν αποκλείεται όπως είπε ο αντιπρόεδρος του RKI Λαρς Σαάντα ότι τα κρούσματα μπορεί να μειώνονται με χαμηλότερο ρυθμό ή ακόμη και να αυξάνονται. Οι φωνές από την επιστήμη και την πολιτική είναι ηχηρές.
Ακόμη κι αν η Όμικρον έφτασε στο αποκορύφωμά της, ο κορωνοϊός με τις παραλλαγές του θα συνοδεύει για καιρό τον άνθρωπο. Για το πώς θα είναι οι επόμενες 12 με 18 μήνες έχουν γίνει 4 σενάρια από επιστήμονες της βρετανικής συμβουλευτικής ομάδας για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης SAGE. Όλα λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πιθανές κι άλλες εξελίξεις καθώς και τους αστάθμητους παράγοντες, όπως η ανάπτυξη νέων παραλλαγών, το ποσοστό εμβολιασμού και την φθίνουσα πορεία του ανοσοποιητικού. Το αποτέλεσμα; Από τη μια υπάρχει το καλό σενάριο με την πρόβλεψη ότι θα υπάρξουν κι άλλες παραλλαγές, αλλά οι δυνατότητες μετάδοσης δεν θα αυξηθεί και δεν θα φτάσουν στο υψηλό επίπεδο της Δέλτα. Επομένως ο ιός είναι όλο και λιγότερο ικανός να προσβάλει το ανοσοποιητικό σύστημα, επομένως το ερχόμενο φθινόπωρο και χειμώνα αναμένονται μόνο μικρά κύματα, σπάνια με σοβαρές ασθένειες. Από την άλλη υπάρχει και τα κακά σενάρια. Σε αυτό ανήκει ο πολύ υψηλός δείκτης θετικότητας παγκοσμίως, η ενδεχόμενη ελλιπής προστασία από το εμβόλιο και η επανεμφάνιση απρόβλεπτων παραλλαγών.
«Θα ήταν κοντόφθαλμο»
Τον επόμενο ενάμιση χρόνο αναμένεται ένα πολύ μεγάλο με μεγάλο κύμα μολύνσεων και πολλά σοβαρά κρούσματα. Ανάμεσα στα δύο σενάρια υπάρχει ακόμη ένα πιο απαισιόδοξο και ένα πιο αισιόδοξο. «Αυτές οι κατηγορίες είναι απολύτως δικαιολογημένες, επειδή βρίσκεται η μία πολύ κοντά στην άλλη και κάνουν σαφές ότι τα πράγματα μπορούν να πάνε με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο» θεωρεί ο Μπρόκμαν εξετάζοντας τα σενάρια του SAGE. «Έτσι μπορεί να αποφευχθούν λάθη που έγιναν στις μέχρι τώρα πανδημίες. Συγκεκριμένες μακροπρόθεσμες εξελίξεις είναι σε περιορισμένο βαθμό δυνατές. Γι αυτό είναι σημαντικό να εξετάζουμε πολλαπλά σενάρια».
Σύμφωνα με την ιολόγο Σάντρα Τσίσεκ οι παραλλαγές μπορούν να μεταφερθούν κατά μία έννοια από τη Γερμανία και σε άλλες χώρες. Όλα δείχνουν ότι η Covid-19 δεν φεύγει και ότι θα πρέπει να ζήσουμε με αυτόν, όπως είπε στην τελευταία έκδοση του Podcast του NDR. Η ίδια προειδοποιεί να μην παραπλανηθεί κανείς από τον πτωτικό αριθμό κρουσμάτων και την προοπτική χαλάρωσης, γιατί η πανδημία δεν έχει τελειώσει. Ο καθηγητής βιοϊατρικής Αντρέας Σούπερτ από το Πανεπιστήμιο του Άαχεν επισημαίνει ότι παρά το ότι έχει περάσει η κορύφωση της Όμικρον, οι λοιμώξεις εξακολουθούν να αυξάνονται στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Η κορύφωση σε αυτούς τους ανθρώπους δεν έχει έρθει ακόμη. «Πρέπει να παρακολουθούμε τη δυναμική πολύ στενά» τονίζει. Πολλοί ειδικοί βλέπουν την εξέλιξη της πανδημίας σαν σε μια ενδημική κατάσταση που πλησιάζει.
Ωστόσο ξεκαθαρίζει ότι η μετάβαση που περιμένουν εναγωνίως δεν θα σημάνει το τέλος του κορωνοϊού: «Θα ήταν κοντόφθαλμο» αναφέρει. Μια ασθένεια είναι ενδημική όταν εμφανίζεται σε μια περιοχή με σχετικά σταθερό αριθμό κρουσμάτων. Σε αυτή συμπεριλαμβάνεται η γρίπη, που όπως και η Covid-19 ακολουθεί ένα εποχιακό ρυθμό. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η ελονοσία που εμφανίζεται σε διάφορα επίπεδα σε ορισμένες χώρες. Ο κορωνοϊός θα συνεχίσει επίσης να κυκλοφορεί, ακόμα κι αν είναι πιθανώς λιγότερο επικίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό, υποθέτει ο Μπρόκμαν. «Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο κορωνοϊός είναι ένα πρόβλημα που θα μας απασχολήσει για πολλά χρόνια ακόμα.. Ίσως όχι τόσο έντονα όσο τώρα, αλλά με νέες εκπλήξεις και νέες παραλλαγές».
