«Την Πρωτοχρονιά, η σιωπηλή αυτοκρατορία διευρύνθηκε εκ νέου, ενώ άλλες χώρες από την περιφέρεια συνωστίζονται στην είσοδο της. Ποια άλλη αυτοκρατορία έχει να παρουσιάσει κάτι ανάλογο στην ιστορία; Η σιωπηλή αυτοκρατορία είναι άλλωστε μία εθελοντική αυτοκρατορία, μία κοινοπολιτεία της συναίνεσης.
Η Ε.Ε., των 27 μελών πλέον, είναι το πιο πετυχημένο παράδειγμα ειρηνικής αλλαγής καθεστώτος των καιρών μας. Περισσότερα από τα μισά μέλη της ήταν δικτατορίες, που πολλοί τις έχουν ζήσει και τις θυμούνται. Η πορεία προς την φιλελεύθερη δημοκρατία συμβαδίζει με την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Σε κάθε γωνιά της Ευρώπης, οι περισσότεροι πολίτες ζουν καλύτερα και πιο ελεύθερα από ότι πριν από 50 χρόνια.
Η Γερμανία, η οποία προεδρεύει στην Ε.Ε. κατά το πρώτο εξάμηνο του 2007, θα διοργανώσει μία φιέστα στο Βερολίνο για την επέτειο της υπογραφής του Συμφώνου της Ρώμης το 1957, ληξιαρχική πράξη γέννησης της Ε.Ε.
Ωστόσο, όλοι γνωρίζουν πως το κλίμα που επικρατεί στην Ευρώπη δεν είναι εορταστικό. Η Κοινότητα είναι σε ληθαργική κατάσταση, κακοδιάθετη και αβέβαιη για την μελλοντική της κατεύθυνση. Ως άτομα, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ζουν καλύτερα από πριν, όμως, ως συλλογικότητα, δεν αισθάνονται άνετα με την εθελοντική τους αυτοκρατορία. Σπάνια ένα τόσο επιτυχημένο εγχείρημα έχει ταλαιπωρηθεί από τόση αυτοαμφισβήτηση.
Οι αμφιβολίες είναι εν μέρει αποτέλεσμα αυτής της επιτυχίας.
Η διεύρυνση είναι ο ιστορικός θρίαμβος της Ε.Ε., όμως η διεύρυνση σημαίνει αλλαγές και οι αλλαγές φέρνουν πάντα αναστατώσεις. Μακροπρόθεσμα, η ευημερία μας θα μεγαλώσει, αλλά βραχυπρόθεσμα μπορεί να σημαίνει ότι οι μετανάστες από την Ανατολική Ευρώπη αποσπούν θέσεις εργασίας και επιβαρύνουν τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Ιδού λοιπόν η εκστρατεία κατά του «Πολωνού υδραυλικού» στην Γαλλία και οι περιορισμοί στην είσοδο των Βουλγάρων και Ρουμάνων που θέλουν να εργαστούν π.χ. στη Βρετανία.
Οι θεσμοί που σχεδιάστηκαν για έξι μέλη, και που μόλις λειτουργούν για 15, γίνονται απρόσφοροι για 27. Ομως, η Συνταγματική Συνθήκη απορρίφθηκε από τους Γάλλους και τους Ολλανδούς. Η υποψηφιότητα της Τουρκίας εγείρει φόβους για την απώλεια της πολιτιστικής ομοιογένειας. Τα ζητήματα της μετανάστευσης, της εγκληματικότητας, της τρομοκρατίας και της ενσωμάτωσης των Μουσουλμάνων στις ευρωπαϊκές κοινωνίες αναμοχλεύονται από κάποια ΜΜΕ και λαϊκιστές πολιτικούς.
Η πρόκληση της διεύρυνσης υφίσταται την ίδια στιγμή που ο ανταγωνισμός από τις αναδυόμενες γιγαντιαίες οικονομίες της Ασίας γονατίζει τις ευρωπαϊκές. Οι προηγμένες σοσιαλδημοκρατικές κοινωνίες της δυτικής και βόρειας Ευρώπης ήταν συνηθισμένες στο ιστορικό παράδοξο του συνδυασμού της σταθερής αύξησης της αγοραστικής δύναμης με τις υψηλού επιπέδου κοινωνικές παροχές. Η γήρανση του πληθυσμού και ο διεθνής ανταγωνισμός καθιστούν δυσχερή τη διατήρηση αυτού του συνδυασμού.
Επιπλέον, αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα η διασφάλιση των ενεργειακών προμηθειών μας, που προς το παρόν εξαρτώνται από τη Ρωσία, και τα αυταρχικά καθεστώτα της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής, ενώ πρέπει να σπεύσουμε να μειώσουμε τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα.
Αυτά είναι τα πραγματικά προβλήματα, και μπορούμε να ελπίζουμε ότι η γερμανική προεδρία θα προωθήσει μία νέα αίσθηση ρεαλιστικής επίλυσης τους. Η εφαρμογή των λύσεων θα πρέπει να γίνει επί της πορτογαλικής, ακόμη και της σλοβενικής προεδρίας της Ε.Ε.
Παρά τις επιμέρους πολιτικές, υπάρχει το ζήτημα τι είδους ιστορία θέλει να αφηγηθεί η Ε.Ε. Ασφαλώς κάθε έθνος είχε να παρουσιάσει την δική του αφήγηση για τη θέση του και τη σχέση του με την Ευρώπη, όμως υπήρχε επαρκής κοινή ιδεολογία μεταξύ δύο γενεών Ευρωπαίων πολιτικών, διαμορφωμένη από τον Πόλεμο. Οχι όμως πλέον. Από την Ευρώπη λείπει μία συνεπής πολιτική αφήγηση προέλευσης και προορισμού.
Ο Ιταλός συγγραφέας Luigi Pirandello έγραψε ένα πασίγνωστο θεατρικό έργο με τον τίτλο «Εξι πρόσωπα αναζητούν συγγραφέα». Σήμερα, στην Ε.Ε. 27 κράτη αναζητούν μία ιστορία.
THE GUARDIAN
