Μπλε ξάστερος ουρανός πάνω από τον Καθεδρικό Ναό του Άαχεν. Ο κρύος ήλιος του χειμώνα δίνει ιδιαίτερη λάμψη στην εκκλησία που μετρά πάνω από 1200 χρόνια ύπαρξης. Όμως πίσω από την επιβλητική πρόσοψη επικρατεί αναβρασμός. Στο κυριακάτικο κήρυγμά του ο Επίσκοπος του Άαχεν Χέλμουτ Ντίζερ μίλησε για θυμό και απογοήτευση, για θλίψη και φρίκη, για ταλαιπωρία και αμφιβολίες περιγράφοντας τις αντιδράσεις από το πόρισμα που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα γύρω από τη στάση ταγών της εκκλησίας σε περιπτώσεις παιδοφιλίας και σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων.
Ιδιαίτερα επιβαρυντικό για τον πρώην Πάπα Βενέδικτο είναι ότι όταν ήταν Καρδινάλιος Μονάχου και Φράιζινγκ, δέχθηκε στην Αρχιεπισκοπή ως κληρικό έναν παιδόφιλο με μαύρο ποινικό μητρώο, ο οποίος συνέχισε τις πράξεις του. Αρχικά διέψευσε ότι γνώριζε, αλλά αργότερα αναγκάστηκε να το παραδεχθεί, ήταν ένα "λάθος χωρίς να έχω κακή πρόθεση".
Αλλά και το όνομα του νυν καρδιναλίου του Μονάχου και Φράιζινγκ Ράινχαρντ Μαρξ αναφέρεται στο αποκαλυπτικό πόρισμα για τουλάχιστον δύο περιπτώσεις θυμάτων παιδοφιλίας, στις οποίες επέδειξε εσφαλμένη στάση. Σήμερα, 27.01, αναζήτησε τη δημοσιότητα για να ζητήσει συγννώμη και να παραδεχθεί ότι γι αυτόν προσωπικά είναι ασυγχώρητο ότι δεν πλησίασε και δεν ενδιαφέρθηκε για τους θιγόμενους, αλλά "δεν ήμουν αδιάφορος, δεν είμαι αδιάφορος". Για παραίτηση όμως κανένας λόγος. Ζήτησε ωστόσο θεμελιακές αλλαγές. "Όποιος τώρα δεν θέλει να παραδεχθεί τις συστημικές αιτίες και τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στις δομές και τις θέσεις της εκκλησίας, δεν έχει αντιληφθεί τις προκλήσεις", υπογράμμισε σε συνέντευξη τύπου.
"Όχι μόνο προσευχές και εξομολόγηση"
«Με απογοητεύει και με κάνει να λυπάμαι αλλά και να θυμώνω, το πόσο μεγάλη είναι η έκταση των περιστατικών, και ως εκ τούτου το μέγεθος αποτυχίας της εκκλησιαστικής ηγεσίας, η οποία ήταν και βρίσκεται στα χέρια των επισκόπων και των διοικήσεων τους», είπε ο Επίσκοπος του Άαχεν στο κήρυγμά του. "Όπως και η αδυναμία να αισθανθούν οι υπεύθυνοι την δική τους ευθύνη, να την παραδεχθούν και να ζητήσουν συγγνώμη ή τουλάχιστον να εκφράσουν λύπη και πόνο για το δικό τους κομμάτι ευθύνης στην τραγωδία".
Όμως με τέτοιες λέξεις όλο και λιγότεροι πιστοί ικανοποιούνται πια στην Καθολική Εκκλησία. "Δεν είναι δυνατόν οι υπεύθυνοι να συνεχίζουν να επικαλούνται άγνοια ή άλλες περιστάσεις και διαδικασίες εκείνη την εποχή" συνέχισε στο κήρυγμά του ο Επίσκοπος. "Διότι σε αυτό οφείλεται το ότι κανείς δεν σταμάτησε τους δράστες από το να κακοποιούν παιδιά. Ακόμη και ένας πρώην Πάπας μπορεί να είναι ένοχος και θα πρέπει να το παραδεχθεί δημόσια και όχι μόνο στις προσευχές και την εξομολόγηση".
Ακόμη και πεζοί, που περνούσαν την περασμένη Δευτέρα από τον Καθεδρικό του Άαχεν, δήλωναν συγκλονισμένοι. "Όλοι οι ιερείς θα πρέπει τώρα να πάρουν θέση", απαιτεί ένας ηλικιωμένος. Με τη σύζυγό του συμφωνούν ότι το σκάνδαλο κακοποίησης ανηλίκων και το γεγονός ότι επί δεκαετίες αποκρύφτηκε και θεωρήθηκε ως ανύπαρκτο, προκάλεσε μεγάλη ζημιά στην εκκλησία. "Είμαστε σίγουροι ότι όλο και περισσότεροι εγκαταλείπουν την εκκλησία". Από την πάλαι ποτέ ευφορία για την εκλογή Γερμανού καρδιναλίου ως επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας, ελάχιστα έχουν απομείνει. "Είμαστε Πάπας" ήταν τίτλος σε εξώφυλλο γερμανικού ταμπλόιντ. Τώρα όλο και περισσότεροι Γερμανοί Επίσκοποι απαιτούν από τον Βενέδικτο να παραδεχθεί την ενοχή του στο σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων.
"Η κατάσταση επιβαρύνει απίστευτα τους πολλούς πιστούς" λέει ο Επίσκοπος Λίμπουργκ Γκέοργκ Μπέτσινγκ, επικεφαλής της Γερμανικής Επισκοπικής Συνόδου."Θα πρέπει να δώσουν κάποια δικαιολογία σε φίλους και οικογένειες. Πρέπει να δει κανείς με καθαρή ματιά την καταστροφική τους συμπεριφορά, σε όλην την κλίμακα της ιεραρχίας, από τον μικρό ιερέα μέχρι μέχρι τον πρώην Πάπα. Έχω κατανόηση προς όλους εκείνους που εναντιώνονται στην εκκλησία, όταν σκέφτομαι τι συνέβη στο Μόναχο, και αισθάνομαι ντροπή γι αυτήν την εκκλησία".
Οργανωμένη ανευθυνότητα
Τα ξεκάθαρα λόγια του Επίσκοπου Μπέτσινγκ ενθαρρύνουν τους πιστούς στην Καθολική Εκκλησία. "Βλέπω πολλούς Επισκόπους με θετική διάθεση, θα το έβρισκα πολύ άδικο να τους βάζω όλους στο ίδιο καλάθι" λέει η ΄Ιρμε Στέτερ-Καρπ, πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής των Γερμανών Καθολικών. Αλλά και εκείνη είναι σοκαρισμένη και συγκλονισμένη για το μέγεθος της συγκάλυψης. "Η οργανωμένη ανευθυνότητα με την οποία αντέδρασε η εκκλησία στις περιπτώσεις κακοποίησης πρέπει να τελειώσει" είπε στη Deutsche Welle. Και η ίδια είναι απογοητευμένη από τον πρώην Πάπα. "Κατά την άποψή μου δεν είναι καθόλου ευχάριστο ότι σε αντίθεση με το όσα γραπτώς ανέφερε, αναγκάστηκε να ανασκευάσει και να παραδεχθεί κάτι που δεν μπορούσε πλέον να αρνηθεί. Εκείνο που είναι απαραίτητο τώρα είναι η προσωπική ανάληψη ευθύνης για την λανθασμένη συμπεριφορά του σε ολόκληρη την κλίμακα".
Η Κεντρική Επιτροπή των Γερμανών Καθολικών είναι η μεγαλύτερη οργάνωση λαϊκών της Καθολικής Εκκλησίας στη Γερμανία. Μαζί με τη Γερμανική Διάσκεψη Επισκόπων ξεκίνησε μια λεγόμενη συνοδική πορεία διάρκειας δύο χρόνων, ένα σχήμα διαλόγου που προέκυψε από την αντιμετώπιση κρουσμάτων κακοποίησης στην εκκλησία. Αρχές Φεβρουαρίου κληρικοί και λαϊκοί θα συναντηθούν στην τρίτη συνοδική συνέλευση.
"Από αυτή τη συνέλευση είτε θα γίνει ένα σημαντικό μεταρρυθμιστικό βήμα, είτε θα δρομολογήσει την αποτυχία της συνοδικής πορείας" πιστεύει η Στέτερ-Καρπ στη Deutsche Welle. "Τώρα είναι απαραίτητο να βγει όλη η αλήθεια στο φως και όχι να παραδέχονται οι υπεύθυνοι αυτό που δεν μπορούν πλέον να κρύψουν. Βλέπω ότι βρισκόμαστε όντως μπροστά σε μια σοβαρή δοκιμασία".
Κυρίως νέοι εγκαταλείπουν την εκκλησία
Για νεαρούς πιστούς στην Καθολική Εκκλησία έχει χτυπήσει κόκκινο. "Σε πολλές ενώσεις νεολαίας μπορείτε να νιώσετε ξεκάθαρα πόσο βαθιά είναι η αβεβαιότητα" λέει ο Γκρέγκορ Πόντσουν, μέλος του προεδρείου του Συνδέσμου Καθολικής Νεολαίας. Πολλοί αναρωτιούνται, εάν η εκκλησία παραμένει το σπίτι τους. Ο Σύνδεσμος δέχεται πολλές αιτήσεις νέων ανθρώπων που ζητούν να αποχωρήσουν επισήμως από την εκκλησία, αλλά να παραμείνουν μέλη των οργανώσεων νεολαίας. "Βλέπουμε πολλούς νέους να αμφισβητούν το θεσμό της εκκλησίας και την πίστη τους. Γιατί διαπιστώνουν ότι η ίδια η εκκλησία δεν τηρεί τον λόγο του Ευαγγελίου. Υπάρχει διάσταση ανάμεσα στην πίστη και τον θεσμό της εκκλησίας, κι αυτό τους οδηγεί να βγαίνουν από την εκκλησία, αλλά να συνεχίζουν να είναι πιστοί". Ο Πόντσουν θέλει να αφήσει ανοιχτές τις πόρτες για τη νεολαία, που αισθάνεται να αμφιβάλλει για την εκκλησία. Αλλά στο θεσμό της εκκλησίας ασκεί σκληρή κριτική.
"Η εκκλησία δεν μπορεί να σωθεί η ίδια. Εάν θέλουμε να αποτρέψουμε τα δεινά και να τα εμποδίσουμε, τότε θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι αυτή την εκκλησία, όπως είναι, θα πρέπει να την καταστρέψουμε και μετά να κάνουμε το επόμενο βήμα ανοικοδόμησής της".Ο ίδιος δεν αιφνιδιάστηκε από το πόρισμα. "Αυτή η εκκλησία έχει μοναρχική, συγκεντρωτική δομή, που σημαίνει ότι το σύστημα εξουσίας υποστηρίζεται και προστατεύεται από το Βατικανό, και επομένως δεν προκαλεί κατάπληξη ότι συγκαλύπτονται καταστάσεις που θα βλάψουν την εκκλησία". Ο νεαρής ηλικίας Καθολικός ελπίζει ότι το σοκ που προκάλεσε το πόρισμα θα οδηγήσει την εκκλησία να εξετάσει σοβαρά θέματα, όπως είναι η μετάνοια και η μεταστροφή.
