Την παραμονή των συνομιλιών με δυτικούς διπλωμάτες, οι Ταλιμπάν έσπασαν τον πάγο την Κυριακή στο Όσλο με μέλη της αφγανικής κοινωνίας των πολιτών κατά τη διάρκεια συζητήσεων που επικεντρώθηκαν ιδιαίτερα στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Με επικεφαλής τον υπουργό Εξωτερικών Αμίρ Χαν Μουτακί, η αντιπροσωπεία των Ταλιμπάν -η πρώτη που επισκέφτηκε την Ευρώπη μετά την επιστροφή τους στην εξουσία τον Αύγουστο- συναντήθηκε κεκλεισμένων των θυρών με φεμινίστριες ακτιβίστριες και δημοσιογράφους ειδικότερα, στο ξενοδοχείο Soria Moria, σε έναν χιονισμένο λόφο κοντά στο Όσλο. Μία από τις φεμινίστριες ακτιβίστριες, η Τζαμίλα Αφγανί, μίλησε για «μια θετική συνάντηση για να σπάσει ο πάγος».
«Οι Ταλιμπάν έχουν δείξει καλή θέληση», είπε σε μήνυμά της στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Ας δούμε αν οι πράξεις τους θα ακολουθήσουν τα λόγια τους». Οι συμμετέχοντες τόνισαν «ότι όλοι οι Αφγανοί πρέπει να εργαστούν μαζί για τη βελτίωση της πολιτικής, οικονομικής και ασφάλειας στη χώρα», έγραψε επίσης στο Twitter ο εκπρόσωπος της ισλαμιστικής κυβέρνησης, Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ, σε αυτό που παρουσίασε ως «δήλωση σύζυγο».
Αναγνώρισαν επίσης ότι «η κατανόηση και η κοινή συνεργασία είναι οι μόνες λύσεις σε όλα τα προβλήματα του Αφγανιστάν», είπε. Η ανθρωπιστική έκτακτη ανάγκη στο Αφγανιστάν και τα ανθρώπινα δικαιώματα βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της τριήμερης επίσκεψης καθώς εκατομμύρια άνθρωποι απειλούνται από την πείνα στη χώρα που στερείται τη διεθνή βοήθεια και πλήττεται από πολλές ξηρασίες.
Κανένα κράτος δεν έχει αναγνωρίσει μέχρι στιγμής την κυβέρνηση των Ταλιμπάν, ισλαμιστές φονταμενταλιστές που εκδιώχθηκαν από την εξουσία το 2001 αλλά ανέκτησαν τον έλεγχο της χώρας τον περασμένο Αύγουστο. Αυτές οι συζητήσεις «δεν συνιστούν νομιμοποίηση ή αναγνώριση», δήλωσε την Παρασκευή η υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας Άννικεν Χούτφελντ. «Αλλά πρέπει να μιλήσουμε με τις αρχές που διοικούν de facto τη χώρα».
Αρκετές δεκάδες διαδηλωτές διαδήλωσαν μπροστά από το υπουργείο του την Κυριακή με κραυγές «Όχι στους Ταλιμπάν», «τρομοκράτες Ταλιμπάν» και «οι ζωές των Αφγανών έχουν σημασία», σημείωσε ένας δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου. «Είναι γελοίο μπροστά σε όλους τους Αφγανούς που έχασαν μέλη της οικογένειάς τους εκεί», είπε διαδηλωτής. «Πώς μπορούν να καλούν τρομοκράτες που έχουν σκοτώσει τόσους πολλούς ανθρώπους να καθίσουν και να μιλήσουν για την ειρήνη;».
Τη Δευτέρα, η αντιπροσωπεία θα συναντηθεί με εκπροσώπους των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πριν από τις διμερείς επαφές με τις νορβηγικές αρχές την Τρίτη. «Ενώ επιδιώκουμε να επιλύσουμε την ανθρωπιστική κρίση με τους συμμάχους, τους εταίρους και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις μας, θα επιδιώξουμε ξεκάθαρη διπλωματία με τους Ταλιμπάν, υπενθυμίζοντας το διαρκές ενδιαφέρον μας για ένα σταθερό Αφγανιστάν που σέβεται τα δικαιώματα και χωρίς αποκλεισμούς», έγραψε στο Twitter την Κυριακή ο Ειδικός Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ Τόμας Γουέστ.
Μεταξύ των δεκαπέντε μελών της αποστολής –αποκλειστικά άντρες– που έφθασαν το βράδυ του Σαββάτου με αεροπλάνο ναυλωμένο από τη Νορβηγία, είναι και ο Ανάς Χακάνι , ένας από τους επικεφαλής του δικτύου Haqqani. Η παρουσία του στο Όσλο δέχεται ιδιαίτερη κριτική. Υπεύθυνος για πολλές θανατηφόρες επιθέσεις στο Αφγανιστάν, η φυλή του, η οποία έχει γίνει βασικό συστατικό του νέου καθεστώτος των Ταλιμπάν, θεωρείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες τρομοκρατική ομάδα.
Οικονομική και ανθρωπιστική κρίση
Από τον Αύγουστο, η διεθνής βοήθεια που χρηματοδοτούσε περίπου το 80% του αφγανικού προϋπολογισμού σταμάτησε και οι Ηνωμένες Πολιτείες πάγωσαν 9,5 δισεκατομμύρια δολάρια περιουσιακών στοιχείων της Αφγανικής Κεντρικής Τράπεζας. Η ανεργία έχει εκτοξευθεί και οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων δεν πληρώνονται εδώ και μήνες.
Η πείνα απειλεί τώρα 23 εκατομμύρια Αφγανούς, ή το 55% του πληθυσμού, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ο οποίος έχει ζητήσει 4,4 δισεκατομμύρια δολάρια από τις χώρες φέτος. «Θα ήταν λάθος να επιβληθεί συλλογική τιμωρία στους Αφγανούς μόνο και μόνο επειδή οι de facto αρχές δεν συμπεριφέρονται καλά», δήλωσε την Παρασκευή ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Η διεθνής κοινότητα, ωστόσο, περιμένει να δει πώς κυβερνούν οι ισλαμιστές φονταμενταλιστές, έχοντας καταπατήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά την πρώτη θητεία τους στην εξουσία μεταξύ 1996 και 2001. Παρά τις υποσχέσεις, οι γυναίκες αποκλείονται σε μεγάλο βαθμό από τις δουλειές του δημόσιου τομέα και τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για κορίτσια παραμένουν ως επί το πλείστον κλειστό.
Ο πρώην υπουργός για τα Ορυχεία και Πετο τρελαίο του Αφγανιστάν τώρα πρόσφυγας στη Νορβηγία, Νάργκις Νεχάν λέει ότι αρνήθηκε την πρόσκληση για συνομιλίες, φοβούμενος ότι «εξομαλύνουν τους Ταλιμπάν, ότι τους ενισχύουν χωρίς να αλλάξουν τίποτα». Αυτή την εβδομάδα, δύο φεμινίστριες ακτιβίστριες εξαφανίστηκαν στην Καμπούλ.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από AFP, Le Figaro
