Το 1990 ανακαλύφθηκε στον ποταμό Teuchitlán στο νοτιοδυτικό Μεξικό ένα μικρό αλλά χαρισματικό όπως το χαρακτήρισαν οι ειδικοί άγνωστο είδος ψαριού το οποίο ονόμασαν Zoogoneticus tequila από το ηφαίστειο Tequila που βρίσκεται κοντά στον ποταμό και όπως είναι ευνόητο το ψάρι έγινε ευρύτερα γνωστό ως ψάρι τεκίλα.
Πρόκειται για ένα μικρό ψάρι που δεν ξεπερνάει σε μέγεθος τα 70 χιλιοστά. Όμως η μόλυνση των υδάτων του ποταμού αλλά και η εμφάνιση κάποιων ειδών εισβολέων σε αυτόν προκάλεσε σοβαρά προβλήματα επιβίωσης στο ψάρι τεκίλα και τελικά το 2013 κηρύχθηκε επίσημα η εξαφάνιση του από την φύση.
Ομάδα ειδικών από το Πανεπιστήμιο Michoacana του Μεξικού και τον ζωολογικό κήπο Τσέστερ στη Βρετανία ξεκίνησαν μια προσπάθεια εκτροφής του ψαριού τεκίλα στον ζωολογικό κήπο. Ο ζωολογικός κήπος έστειλε στο πανεπιστήμιο πέντε ζευγάρια (αρσενικά-θηλυκά) ψαριών τεκίλα που υπήρχαν εκεί. Αυτά τα δέκα ψάρια δημιούργησαν μια νέα αποικία σε εργαστήριο του πανεπιστημίου.
Οι ερευνητές παρακολουθούσαν την εξέλιξη της αποικίας και καθώς αυτή μεγάλωνε φρόντιζαν να την επεκτείνουν και να υποβοηθούν την ανάπτυξη της. Όταν ο αριθμός των ψαριών έφθασε σε επιθυμητό επίπεδο οι ερευνητές εισήγαγαν ορισμένα από αυτά σε περιβάλλον όπου υπήρχαν παράσιτα, ανταγωνιστικά είδη και εχθρικά είδη όπως θαλάσσιες χελώνες, πτηνά και φίδια με στόχο να μάθουν να επιβιώνουν σε αντίξοες συνθήκες. Τα ψάρια τεκίλα προσαρμόστηκαν εξαιρετικά και τελικά τέσσερα χρόνια μετά την εκκίνηση του προγράμματος ο αριθμός τους στις τεχνητές αποικίες είχε φθάσει τα δέκα χιλιάδες άτομα.
Αποφασίσθηκε η επιστροφή περίπου δύο χιλιάδων εξ αυτών στο φυσικό τους περιβάλλον και όπως ανακοίνωσε τώρα η ερευνητική ομάδα τα ψάρια τα πάνε πλέον περίφημα αφού δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν πλέον προβλήματα επιβίωσης και αναπαράγονται με κανονικούς ρυθμούς στον ποταμό που ανακαλύφθηκαν πριν από τριάντα χρόνια.
Η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει ενθουσιασμό στην επιστημονική κοινότητα αφού η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε στην περίπτωση των ψαριών τεκίλα φαίνεται ότι είναι αποτελεσματική και θα χρησιμοποιηθεί από εδώ και πέρα και σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση.
«Είναι η πρώτη φορά που ένα είδος που είχε εξαφανιστεί αναπτύχθηκε με τεχνητές μεθόδους επέστρεψε με επιτυχία στο φυσικό του περιβάλλον. Υπάρχουν πολλά είδη ψαριών στο Μεξικό που απειλούνται με εξαφάνιση ή έχουν ήδη εξαφανιστεί στη φύση και με την νέα μέθοδο μπορούμε να τα επαναφέρουμε στη ζωή» αναφέρει ο Ομάρ Ντομίνγκεζ, καθηγητής του Πανεπιστημίου Michoana μέλος της ερευνητικής ομάδας.
«Ήταν πραγματικό προνόμιο να βοηθήσουμε στην διάσωση αυτού του χαρισματικού ψαριού και αποδεικνύεται ότι με τη βοήθεια των ειδικών αλλά και την συνεργασία των τοπικών κοινοτήτων στις περιοχές που ζουν κάποια είδη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση τα είδη αυτά μπορούν να διασωθούν και να επιστρέψουν στο φυσικό τους περιβάλλον» σημειώνει ο δρ. Τζεράρντο Γκαρσία, έφορος χαμηλότερων σπονδυλωτών και μεσοσπονδύλιων ειδών στον ζωολογικό κήπο Τσέστερ.
