Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]

Παραμονές Χριστουγέννων, ο Ειδικός Αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών για το Κέρας της Αφρικής, Τζέφρι Φέλτμαν πραγματοποίησε επίσκεψη -αστραπή στην Αγκυρα. Η επίσκεψη δεν είχε σχέση με την ανεξέλεγκτη συναλλαγματική ισοτιμία της λίρας, ούτε με την αλλοπρόσαλλη οικονομική πολιτική του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Αμερικανός απεσταλμένος πήγε στην τουρκική πρωτεύουσα για να διαμαρτυρηθεί για τις πωλήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών ΤΒ-2 (Drones) από την Αγκυρα στην …Αιθιοπία, τα οποία χρησιμοποιεί η κυβέρνηση της Αντίς Αμπέμπα για να σκοτώνει αμάχους ,στον εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται στην Αφρικανική αυτή χώρα. Οι New York Times αποκάλυψαν ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν ζήτησε από την  Αγκυρα να σταματήσει να πουλάει drones στην Αιθιοπία.

Την ίδια ώρα, και η Μόσχα καλεί την κυβέρνηση Ερντογάν να σταματήσει να χορηγεί τα ίδια drones TB-2 στην Ουκρανία, γιατί το Κίεβο τα χρησιμοποιεί σε εναέριες επιθέσεις εναντίον του Ρωσόφωνου πληθυσμού στην περιοχή του Ντονμπάς.

Ο καλύτερος πελάτης των τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών «Bayraktar TB-2 SİHA»- όπως είναι η κωδική τους ονομασία-, είναι το Αζερμπαϊτζάν. Η κυβέρνηση Αλίεφ τα παρουσίασε μάλιστα στη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση της 10ης Δεκεμβρίου στο Μπακού για τον εορτασμό της Ημέρας της Νίκης, επί της Αρμενίας, στα τέλη του 2020. Σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, τα τουρκικά, μη επανδρωμένα αεροσκάφη TB-2 ήταν αυτά που κατέστρεψαν 535 από τους 772 Αρμενικούς στόχους που είχε εντοπίσει ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν.

Απειλή και στο Αιγαίο

Τίποτα δεν αποκλείει επίσης ότι η Αγκυρα δεν θα διστάσει να τα χρησιμοποιήσει σε συνθήκες κρίσης στην Κύπρο ή και στο Αιγαίο, ακόμη. Οι προκλητικές και ανιστόρητες κραυγές Τούρκων αξιωματούχων για την «στρατιωτικοποίηση» νησιών στο Αιγαίο, θα μπορούσε, δυστυχώς, να αποτελέσει «αφορμή» εξαγωγής των εσωτερικών προβλημάτων από τον Ερντογάν, σε μια περίοδο που ογκούται η λαϊκή δυσαρέσκεια, λόγω της οικονομικής πολιτικής του Τούρκου Προέδρου. Τα  drones TB-2, με βεληνεκές που ξεπερνά τα 200 χιλιόμετρα, μπορούν να πετούν για  24 ώρες σε υψόμετρο άνω των 8 χιλιομέτρων και φέρουν πυραύλους MAM-L τουρκικής κατασκευής.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΕΘΑ, από τα μέσα Οκτωβρίου ως τα τέλη Νοεμβρίου, τουρκικά drones απασχόλησαν 15 φορές την Πολεμική Αεροπορία και είτε προχωρούσαν σε παραβάσεις των Κανόνων Κυκλοφορίας στο FIR Aθηνών είτε και σε παραβιάσεις υποχρεώνοντας τα ελληνικά μαχητικά να απογειώνονται για να τα αναχαιτίσουν. Στις 22 Οκτωβρίου ,για πρώτη φορά ένα τουρκικό UAV προχώρησε όχι σε μία αλλά σε τρεις παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου, στο  στο κεντρικό Αιγαίο μεταξύ Χίου και Λέσβου. Οι Τούρκοι διαθέτουν μάλιστα ,βάσεις drones τόσο στα βόρεια σύνορά μας, στην περιοχή της Αδριανούπολης, αλλά και στα νότια στην περιοχή του αεροδρομίου του Ντάλαμαν.

Αυτό σημαίνει πως από τη στιγμή που θα απογειωθούν, τα τουρκικά drones ,θα φτάνουν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα κοντά στα ελληνικά νησιά.

«Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη TB-2 μπορούν να θεωρηθούν ως ένα είδος τουρκικού …Καλάσνικοφ», γράφει ο γνωστός δημοσιογράφος και πρώην διευθυντής της αγγλόφωνης Hurriyet,Μουράτ Γετκίν. Όπως το ρωσικό αυτόματο όπλο Καλάσνικοφ κατέκτησε κάθε εμπόλεμη ζώνη στον 20ο αιώνα, έτσι και τα τουρκικά drones ενδέχεται να αποτελέσουν το βασικό όπλο στις συγκρούσεις του 21ου αιώνα.  

Κατασκευαστής ο γαμπρός του Ερντογάν

Αρχιμηχανικός στην εταιρία Baykar που κατασκευάζει τα TB-2 είναι μάλιστα ο Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, γαμπρός του Ερντογάν που έχει παντρευτεί την μικρότερη κόρη του, Σουμεγιέ. Για την ιστορία, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφηTB-2 άρχισαν να χρησιμοποιούνται από τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις το 2014, δύο χρόνια πριν ο Ερντογάν κάνει γαμπρό του τον μηχανικό -κατασκευαστή των drones.

Εκτός από τις χώρες που αναφέραμε, τα TB-2 χρησιμοποιούνται επίσης από το Κατάρ, την Κιργιζία και το Τουρκμενιστάν. Η Αγκυρα υπέγραψε επίσης σύμβαση πώλησης με την Πολωνία, μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, ενώ φαίνεται πως θα ακολουθήσει η Ρουμανία.

Στη Λιβύη, τα αεροσκάφη TB-2 έπαιξαν επίσης σημαντικό ρόλο στην ήττα των δυνάμεων του στρατάρχη Χαφτάρ από την κυβέρνηση της Τρίπολης Σημείο καμπής ήταν η καταστροφή των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας Pantsir ,που διέθετε ο Χαφτάρ, κατά την κατάληψη του αεροδρομίου της Τρίπολης .

Φυσικά, τα τουρκικά drones χρησιμοποιούνται κατά κόρον στη Συρία από τις δυνάμεις του Ερντογάν ενάντια στους Κούρδους μαχητές.

Ο Ερντογάν και ο «Τρίτος Κόσμος»

Αγνοώντας την επαπειλούμενη κατάρρευση της τουρκικής οικονομίας, ο Πρόεδρος Ερντογάν προσπαθεί να ενισχύσει με κάθε μέσο τη συνεργασία με τις αφρικανικές χώρες. «Προσπαθεί να εμφανιστεί ως ηγέτης ενός μέρους του Τρίτου κόσμου, που μπορεί να αναζητήσει απαντήσεις σε αυτόν, από όπλα μέχρι και για τα εμβόλια», γράφει η ιταλική γεωπολιτική επιθεώρηση Formiche.

Ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι η Τουρκία θα μοιράσει 15 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του Covid σε αφρικανικές χώρες τους επόμενους μήνες, προσθέτοντας ότι είναι «κρίμα για την ανθρωπότητα γενικά» που μόνο το 6% του αφρικανικού πληθυσμού έχει εμβολιαστεί μέχρι στιγμής. «Ο Τούρκος Πρόεδρος προσπαθεί να παράσχει σε ορισμένες χώρες ένα εναλλακτικό μοντέλο σε σχέση με το Ευρωπαϊκό, το Αμερικανικό  και αυτό των Ηνωμένων Εθνών, που βασίζονται στην πολυμέρεια: Λιγότεροι πολιτικοί και διπλωματικοί ενδοιασμοί, λιγότερη προσοχή στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ηθική, αλλά προσοχή μόνο σε ιδιοτελή συμφέροντα, ως αντάλλαγμα», τονίζει η ιταλική επιθεώρηση.

Λίγο πριν τα Χριστούγεννα άλλωστε, ο Ερντογάν φιλοξένησε στην Τουρκία τη σύνοδο κορυφής για την εταιρική σχέση Τουρκίας-Αφρικής. Στη σύνοδο της Κωνσταντινούπολης μετείχαν ηγέτες και υπουργοί από 39 αφρικανικές χώρες – συμπεριλαμβανομένων και 13 Προέδρων . Ο Τούρκος πρόεδρος υπενθύμισε ότι έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 50 επισκέψεις στην Αφρική από το 2004: «Αυτή η σύνοδος κορυφής είναι απόδειξη ότι η Τουρκία ενδιαφέρεται για την Αφρική και το ενδιαφέρον της Τουρκίας για την Αφρική δεν είναι προσωρινό, αλλά μια συνεχής δέσμευση», είπε ο Ερντογάν.

Τον περασμένο Οκτώβριο, είχε πραγματοποιηθεί επίσης στην Κωνσταντινούπολη ένα επιχειρηματικό φόρουμ υψηλού επιπέδου, που επικεντρώθηκε στις επενδύσεις και το εμπόριο. Τους πρώτους 11 μήνες του 2021, το διμερές εμπόριο Τουρκίας-Αφρικής, έφτασε τα 30 δισεκατομμύρια δολάρια, είπε ο Ερντογάν, προσθέτοντας ότι  σχεδιάζει να το αυξήσει σε περισσότερα από 75 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα χρόνια. 

Ανησυχίες Παρισιού και Μόσχας

«Η επόμενη φάση, που είναι ήδη σε εξέλιξη, είναι η άμυνα και η ασφάλεια, καθώς πλήθος Αφρικανών ηγετών θέλουν να αγοράσουν στρατιωτικό υλικό από την Τουρκία σε φθηνότερες τιμές και με λιγότερους περιορισμούς», αναφέρει το Γαλλικό δίκτυο France 24 στην ιστοσελίδα του. Η Τουρκία έχει ήδη μια στρατιωτική βάση στη Σομαλία, ενώ το Μαρόκο και η Τυνησία παρέλαβαν τον Σεπτέμβριο τα πρώτα μη επανδρωμένα αεροσκάφη TB-2. Η Τουρκία έχει δημιουργήσει ήδη ένα δίκτυο 37 στρατιωτικών γραφείων σε όλη την Αφρική , για να πετύχει τα σχέδιά του.Οι κινήσεις αυτές του Ερντογάν έχουν ανησυχήσει φυσικά τη Γαλλία, που βλέπει την παραδοσιακή της επιρροή στην Μαύρη Ηπειρο να απειλείται από την Τουρκία. Αλλά και τη Ρωσία, που είναι ο κυρίαρχος παίκτης στην αφρικανική αγορά όπλων. Τα ρωσικά όπλα αποτελούσαν το 49% των Αμυντικών εισαγωγών της Μαύρης Ηπείρου μεταξύ 2015 και 2019, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI). 

Τόσο το Παρίσι, όσο και η Μόσχα δεν σκοπεύουν φυσικά να αφήσουν τον Ερντογάν να κινείται ανενόχλητος στη Μαύρη Ηπειρο και σε συνδυασμό με τα τεράστια εσωτερικά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, το 2022 δεν θα είναι και τόσο ανέφελο για τον Τούρκο Πρόεδρο. Σε όλα τα μέτωπα…