Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Οι Βρυξέλλες αναπνέουν με ανακούφιση: «Ειλικρινά, μετά το Brexit, τον θόρυβο από τις μπότες στα ουκρανικά σύνορα, τις επιθέσεις στο κράτος δικαίου εντός της ίδιας της ΕΕ, η νέα γερμανική κυβέρνηση δεν είναι κάτι που να μας ανησυχεί», δήλωσε στενός συνεργάτης της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σχολιάζοντας την επίσημη εκλογή του Ολαφ Σολτς στην καγκελαρία.
Ο Ζιλιάν Θορέλ,διευθυντής στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής, εκτιμά μάλιστα ότι «η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας ακολουθεί κεντρώες θέσεις, χωρίς ρήξη με την γραμμή της Άνγκελα Μέρκελ». Αυτό είναι και το μεγάλο διακύβευμα για όλους τους Ευρωπαίους: Αν ο Σολτς θα ακολουθήσει τη μέθοδο Μέρκελ στο εσωτερικό της Γερμανίας, αλλά και στη διεθνή σκηνή ,σε ότι αφορά την ανάγκη συναινέσεων και συμβιβασμών.
Η συναίνεση και ο συμβιβασμός ήταν οι αρετές που έκαναν την Ανγκελα Μέρκελ - επισήμως από χθες, τέως καγκελάριο- να ξεχωρίσει στη 16 χρονη θητεία της. Ο Γερμανός ιστορικός, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Χαιδελβέργης, Έντγκαρ Βόλφρουμ λέει ότι η Μέρκελ «προσπαθούσε πάντοτε να εκτονώνει την ένταση στα διαμφισβητούμενα θέματα. Στη συνέχεια περίμενε να λυθεί το πρόβλημα από μόνο του και ακολουθούσε την άποψη της πλειοψηφίας. Αποτέλεσμα; Η Άνγκελα Μέρκελ στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή έγινε από τα πρώτα χρόνια στην καγκελαρία, περιζήτητη ως διαχειρίστρια κάθε κρίσης».
Η Μέρκελ αποκήρυξε σταθερά κάθε είδος επιβλητικών ηγετικών χειρονομιών, αλλά και τον ισχυρισμό ότι κατέχει την απόλυτη αλήθεια. «Με τον ανεπιτήδευτο, εμφατικά τεκμηριωμένο και προσανατολισμένο στον συμβιβασμό τρόπο της, κέρδισε την πολύ προσωπική εμπιστοσύνη των πολιτών, αλλά και τον παγκόσμιο σεβασμό», είναι το σχόλιο της Γερμανικής Ραδιοφωνίας (Deutsclandfunk).
Ο ίδιος ο Σολτς, ερωτηθείς για το πώς θα έπρεπε να αισθάνονται οι Ευρωπαίοι, καθώς πήρε τα ηνία από την Ανγκελα Μέρκελ, την μακροβιότερη ηγέτιδα της ΕΕ, επεσήμανε ότι είχε συνεργαστεί ως υπουργός Οικονομικών με την τέως καγκελάριο στην προηγούμενη κυβέρνηση. «Ενεργήσαμε όταν η Ευρώπη έπρεπε να σταθεί μαζί για να καταπολεμήσουμε την πανδημία. Υπήρξε μια απάντηση αλληλεγγύης σε αυτήν την κρίση και με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, και νομίζω ότι αυτό είναι αρκετό για να καταλάβουμε τι θα κάνουμε στο μέλλον», σημείωσε ο νέος καγκελάριος. Διαβεβαίωσε ότι το Βερολίνο θα ενεργήσει «για το κοινό συμφέρον της Ευρώπης» και θα επιδιώξει «να κάνει τα πάντα για την πρόοδο στην Ευρώπη». Δεν δίστασε να στρέψει τα βέλη του προς τους επικριτικούς προς την ΕΕ, ευρωπαίους ηγέτες, όπως ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν. Αντιδρώντας επίσης στη συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων στα ουκρανικά σύνορα και τις ανησυχίες για μια πιθανή επικείμενη εισβολή, ο Σολτς απαίτησε να διασφαλιστεί «η ακεραιότητα και το απαραβίαστο των συνόρων».
Τι θα γίνει με τον αγωγό Nordstream 2;
Μια πτυχή των τεταμένων σχέσεων του Βερολίνου με τη Μόσχα είναι ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2. Ερωτηθείς για τον γερμανορωσικό αγωγό που έχει ήδη ολοκληρωθεί η κατασκευή του, αλλά θα αργήσει όπως φαίνεται να λειτουργήσει, ο Σολτς είπε ότι σέβεται τις δεσμεύσεις της Άνγκελα Μέρκελ. Επανέλαβε μάλιστα ότι η Γερμανία θα μπορούσε να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία εάν χρησιμοποιήσει το φυσικό αέριο «ως γεωπολιτικό όπλο» κατά της Ουκρανίας. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει καταστήσει σαφή τη δυσαρέσκειά της για τον Nord Stream 2, ο οποίος παρακάμπτει την Ουκρανία. Ωστόσο, ο Σολτς διευκολύνεται από το γεγονός ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν ζητάει πλέον την επιβολή κυρώσεων.Υποσχέθηκε όμως να αναλάβει δράση εάν η Ρωσία χρησιμοποιούσε την ενέργεια ως όπλο κατά της Ουκρανίας. «Ολες οι δεσμεύσεις που έχουμε βρει σχετικά με αυτό το θέμα, συνεχίζουν να ισχύουν»,διαβεβαίωσε ο νέος καγκελάριος.
Οι Financial Times αποκάλυψαν επίσης ότι η Γερμανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες διεξήγαγαν «ουσιαστικές διαπραγματεύσεις» για τον Nord Stream 2 και συζήτησαν ένα σχέδιο δράσης σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας. Επικαλούμενη Αμερικανό διπλωμάτη , η εφημερίδα ,γράφει ότι «μπορεί να επιτευχθεί συναίνεση, πώς εάν υπάρξει εισβολή στην Ουκρανία, ο Nord Stream 2 ,δεν θα λειτουργήσει». Όπως σημείωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος, η Ουάσιγκτον αναμένει «περισσότερη βοήθεια» από το Βερολίνο για να ασκήσει πίεση στη Μόσχα, στο πλαίσιο της κατάστασης με την Ουκρανία. «Ο Nord Stream 2 είναι ένα επώδυνο κομμάτι του παζλ και θα επικρέμεται σε ό,τι σχετίζεται με τη Ρωσία, τη Γερμανία και την Ουκρανία», τόνισε η ίδια πηγή στους FT.
Η πολιτική έναντι του Πεκίνου
Αναφορικά με τη στάση του Βερολίνου απέναντι στην Κίνα, ο Σολτς άφησε να εννοηθεί πως θα συνεχίσει τη μη συγκρουσιακή προσέγγιση της Μέρκελ έναντι του Πεκίνου. Ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζιπινγκ ήταν μάλιστα ο πρώτος ξένος ηγέτης που συνεχάρη χθες τον Σολτς για την ανάληψη των καθηκόντων του. Αλλά και ο Σολτς τόνισε την ανάγκη μιας προσέγγισης συνεργασίας με την Κίνα: «Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να επιτύχουμε τη διεθνή συνεργασία και οποιεσδήποτε ενέργειες αναλαμβάνουμε, θα σταθμίζονται προσεκτικά ,σε κάθε περίπτωση». Ο νέος καγκελάριος θα χρειαστεί πάντως αρκετούς συμβιβασμούς με τους άλλους δύο κυβερνητικούς εταίρους, που εμφανίζονται επικριτικοί έναντι της Κίνας. Με μία φωνή, ο Πράσινος αντι-καγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ, αλλά και ο Φιλελεύθερος υπουργός Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ μίλησαν για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα και τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου.
