Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]

Όταν το 1935 ο διάσημος Αμερικανός συγγραφέας Χόρας Μακ Κόι πρωτοκυκλοφορούσε το μυθιστόρημά του «Σκοτώνουν τ’ άλογα όταν γεράσουν», δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι σχεδόν εννέα δεκαετίες μετά «θα μπορούσε να “σκοτωθεί” -πολιτικάένα άλογο πριν γεράσει», σε ηλικία μόλις 35 ετών.

Ο λόγος για το παιδί-θαύμα της ευρωπαϊκής πολιτικής, Σεμπάστιαν Κουρτς, που ανακοίνωσε χθες την αποχώρησή του από την πολιτική, μετά τις καταγγελίες, τόσο εναντίον του ίδιου όσο και κατά στενών συνεργατών του, για απιστία, δωροδοκία και διαφθορά. «Σήμερα ανοίγεται ένα νέο κεφάλαιο της ζωής μου», δήλωσε ο Κουρτς στους δημοσιογράφους στη Βιέννη, προσθέτοντας ότι θέλει να αφιερώσει χρόνο στην οικογένειά του. «Όταν γεννήθηκε πριν από λίγες ημέρες ο γιος μου, συνειδητοποίησα πόσα όμορφα πράγματα υπάρχουν, έξω από την πολιτική», είπε χαρακτηριστικά. «Δεν είμαι ούτε άγιος ούτε εγκληματίας. Είμαι άνθρωπος με αδυναμίες», πρόσθεσε, κάνοντας την αυτοκριτική του.

Αλλάζει το πολιτικό τοπίο

«Είναι κάποιος που κυνηγήθηκε άδικα και παράνομα, επειδή είχε γίνει πολύ δυνατός για τους πολιτικούς του αντιπάλους; Ή μήπως είναι κάποιος που προσέκρουσε πάνω στη δική του ύβρη και τώρα τρέπεται σε φυγή, πριν ανακαλυφθεί κάτι χειρότερο γι’ αυτόν και τους φίλους του;», διερωτάται η «Salzburger Nachrichten». «O καθένας μπορεί να σχηματίσει τη δική του άποψη για τους λόγους αποχώρησης του Σεμπάστιαν Κουρτς. Το σίγουρο είναι ότι η αποχώρησή του από την πολιτική αλλάζει ριζικά το πολιτικό τοπίο», γράφει η εφημερίδα του Σάλτσμπουργκ. «Μαύρη ημέρα για το Λαϊκό Κόμμα», τονίζει η «Die Presse», εκτιμώντας ότι το κυβερνών κόμμα στην πραγματικότητα χάνει το μεγαλύτερο πολιτικό ταλέντο του εδώ και δεκαετίες. Τα στελέχη του Λαϊκού Κόμματος έχουν σοκαριστεί: «Όλοι ήταν πεπεισμένοι ότι ο διάδοχος του Κουρτς στην καγκελαρία, Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, θα ήταν μια προσωρινή παρένθεση που θα τελείωνε μόλις ο “σκιώδης” καγκελάριος “καθάριζε” το όνομά του. Αντί για αυτό, μια “βόμβα” εξερράγη, σε μια χώρα ημιπαράλυτη από το lockdown κατά του Covid», προσθέτει η αυστριακή εφημερίδα.

Παιδί-θαύμα

Υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας σε ηλικία μόλις 27 ετών και στα 31 του ομοσπονδιακός καγκελάριος, ο Κουρτς υπήρξε το κυρίαρχο πρόσωπο στο κυβερνών Λαϊκό Κόμμα και στην πολιτική ζωή της Αυστρίας από το 2017, όταν έγινε αρχηγός του κόμματος και στη συνέχεια καγκελάριος, κερδίζοντας τις βουλευτικές εκλογές και σχηματίζοντας, αρχικά, ένα συνασπισμό με το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας.

Ο Κουρτς ξεχώρισε για τους αποφασιστικούς, αλλά πάντα άψογους τρόπους του. Ένα νεανικό πρόσωπο, με καλοχτενισμένα μαλλιά, είδε τη δημοτικότητά του να αυξάνεται με την αντιμεταναστευτική του πολιτική και τις υποσχέσεις του για φορολογικές περικοπές για τα μεσαία στρώματα. Η πρώτη του θητεία στην καγκελαρία έληξε άδοξα το 2019, όταν ο κυβερνητικός συνασπισμός κατέρρευσε, μετά το σκάνδαλο «Ίμπιζα», που αφορούσε χρηματισμό του κυβερνητικού του εταίρου από Ρώσο ολιγάρχη.

Στις επόμενες εκλογές, το Λαϊκό κόμμα αναδείχτηκε και πάλι ισχυρότερη δύναμη και ο Κουρτς εξελέγη και πάλι καγκελάριος, συνεργαζόμενος με τους Πράσινους. Τον περασμένο Οκτώβριο όμως ο Κουρτς βρέθηκε και πάλι στο επίκεντρο ενός νέου σκανδάλου, όταν αποδείχτηκε ότι στενοί συνεργάτες του, το 2016, δωροδοκούσαν με χρήματα του αυστριακού Δημοσίου εταιρεία δημοσκοπήσεων για να ενισχύσουν τότε το ηγετικό του προφίλ.

«Η άνοδός του στην ηγεσία του κόμματος, με λίγα λόγια, διευκολύνθηκε από ΜΜΕ που εξαγοράστηκαν με δωροδοκίες και χειραγωγημένες δημοσκοπήσεις», γράφει η «Huffington Post». Επιπλέον, η Εισαγγελία κατά της διαφθοράς κατηγόρησε τον Κουρτς για υπεξαίρεση χρημάτων των φορολογουμένων, καθώς οι δωροδοκίες προέρχονταν από κονδύλια του υπουργείου Οικονομικών.

Η πτώση

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης ζήτησαν τότε ομόφωνα την παραίτηση του Κουρτς και κατέθεσαν πρόταση μομφής στη Βουλή. Στις 9 Οκτωβρίου ο Κουρτς παραιτήθηκε από την καγκελαρία, αλλά ανακοίνωσε την πρόθεσή του να παραμείνει πρόεδρος του κόμματος και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Τελικά, δεν άντεξε την πίεση…

«Για την αποτυχία του ευθύνεται ο ίδιος ο Κουρτς», γράφει χαρακτηριστικά η αυστριακή εφημερίδα «Der Standard». «Οι έρευνες του δικαστικού σώματος έδειξαν ξεκάθαρα ότι ο Κουρτς δεν είχε κάνει τίποτα διαφορετικό στην πολιτική του από το να χρησιμοποιήσει ακριβώς εκείνα τα μέσα που προηγουμένως είχε καταγγείλει. Λειτούργησε με ένα ξεκάθαρο σχήμα φίλων-εχθρών. Όποιος δεν ήταν υποταγμένος άνευ όρων σ’ αυτόν, εθεωρείτο αντίπαλος. Το επέβαλε και στο δικό του κόμμα, όπου τοποθέτησε στενούς του φίλους σε όλες τις στρατηγικά σημαντικές θέσεις, και το έκανε και στα ΜΜΕ», υποστηρίζει η εφημερίδα της Βιέννης.

Η στιγμή του αποχαιρετισμού του Κουρτς στην πολιτική είναι εντυπωσιακή: Συνέπεσε ακριβώς με την ημέρα που η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ δεχόταν στρατιωτικές τιμές για την ολοκλήρωση της θητείας της, έπειτα από 16 χρόνια στο τιμόνι της χώρας. Το 2019, η εφημερίδα «Neue Zurcher Zeitung» συνέκρινε τους δύο ηγέτες, εκτιμώντας ότι υπερισχύει ο νεαρός και δυναμικός Αυστριακός καγκελάριος: «Ο Κουρτς -έγραφε η εφημερίδα της Ζυρίχης- ενσαρκώνει την εξέγερση, την εμπιστοσύνη, τον δυναμισμό, την κομψότητα και την αποφασιστικότητα», ενώ η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ είναι «σύμβολο στασιμότητας». Δύο χρόνια μετά, ουδείς μπορούσε να φανταστεί ότι το «γερασμένο άλογο» -η Μέρκελ- αποχωρεί με τιμές, ενώ το «νεαρό πουλάρι» Κουρτς φεύγει κυνηγημένο, πριν προλάβει να γεράσει…