Του Μιχάλη Ψύλου

Μόλις οι δύο στους 10 Τούρκοι πολίτες θεωρούν ότι η κυβέρνηση Ερντογάν τα πάει καλά στην οικονομία, σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας Avrasya Araştırma.  Σχεδόν ο ένας στους δύο ερωτηθέντες (48,1 %) πιστεύει ότι μια αλλαγή κυβέρνησης θα βελτιώσει την οικονομική κατάσταση στη χώρα , σε αντίθεση με το 32,1% που πιστεύει ότι θα επιδεινωθεί. Το 62% των ψηφοφόρων πιστεύει ότι η κυβέρνηση πρέπει να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Προφανώς για να ηττηθεί! Η υποστήριξη προς το κυβερνών από το 2001, Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) βαίνει συνεχώς μειούμενη και καταγράφει ήδη ιστορικά χαμηλά. Και όχι αδικαιολόγητα: Όταν ο πληθωρισμός τρέχει σχεδόν με 20%, το εθνικό νόμισμα καταποντίζεται (σχεδόν 10 λίρες το δολάριο) και η ανεργία αυξάνεται , η λαϊκή δυσαρέσκεια είναι φυσικό να ογκούται. Ακόμη και μεταξύ των μελών του κυβερνώντος κόμματος. Αλλά αν αυτή είναι η πραγματικότητα στη Γείτονα, τόσο χειρότερο για την …πραγματικότητα.

Ο Ερντογάν έγινε έξαλλος –γράφουν οι Financial Times σε ανταπόκριση από την Κωνσταντινούπολη-όταν ένα μέλος του κόμματός του, τον ρώτησε για τη δυσαρέσκεια μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού: «Λες ψέματα. Ξέρω τον δρόμο καλύτερα από εσένα», απάντησε θυμωμένος ο Ερντογάν. «Ο Πρόεδρος είναι πεπεισμένος ότι κάποιοι στο κόμμα και στην κυβέρνηση μεγαλοποιούν τα προβλήματα», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα κυβερνητικός αξιωματούχος, που ζήτησε φυσικά να μην κατονομαστεί.

«Είμαι οικολόγος»

Με την οικονομική πολιτική των «Erdonomics» να έχει αποτύχει παταγωδώς, ο Τούρκος Πρόεδρος προσπαθεί να εκμεταλλευτεί  και την παραμικρή …χειραψία με ξένο ηγέτη για να εμφανιστεί ότι λάμπει διεθνώς. Μήπως και αντιστρέψει το δυσμενές για τον ίδιο κλίμα ,στο εσωτερικό της χώρας . Πόσο μάλλον όταν κατάφερε να συναντηθεί τελικά με τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν , στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20 στη Ρώμη. «Η συνάντησή μας κράτησε μία ώρα και 10 λεπτά και όχι 20`, όπως προέβλεπαν κάποια Μέσα Ενημέρωσης», υπερηφανεύτηκε ο Τούρκος πρόεδρος ,μιλώντας στους δημοσιογράφους κατά την επιστροφή του στην Αγκυρα. Θέλοντας μάλιστα να δείξει πόσο κοντά ήλθε με τον Αμερικανό ομόλογό του, ο Ερντογάν είπε ότι έδωσε στον Μπάιντεν  το βιβλίο που εξέδωσε πρόσφατα με τίτλο: «Ενας δικαιότερος κόσμος είναι εφικτός». Πρόσθεσε μάλιστα με έμφαση : «Είπα στον Μπάιντεν ότι και εγώ είμαι…οικολόγος».

Στις επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων πάντως για το περιεχόμενο της συζήτησης με τον Αμερικανό Πρόεδρο, ο Ερντογάν παραδέχτηκε ουσιαστικά ότι οι διαφωνίες παραμένουν. Ακόμη και για την προμήθεια των 40 F-16 που έχει ζητήσει να αγοράσει η Αγκυρα από τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Ο Μπάιντεν μου είπε ότι μπορεί να μην έχουμε αποτελέσματα πολύ σύντομα», είπε ο Ερντογάν. «Ξέρετε, η απόφαση περνάει από δύο διαφορετικά σώματα - τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία- και όπως γνωρίζετε, η κατάσταση είναι 50-50, αλλά θα βάλω τα δυνατά μου», φέρεται να είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, σύμφωνα με τον Ερντογάν. 

Νέα επίθεση στην Ελλάδα

Ο Τούρκος πρόεδρος είπε μάλιστα στους δημοσιογράφους ότι «διαμαρτυρήθηκε τόσο στον Αμερικανό Πρόεδρο Μπάιντεν όσο και στον Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν για τη δημιουργία Αμερικανικής βάσης στην Αλεξανδρούπολη και για την πώληση των μαχητικών αεροσκαφών  Rafale στην Ελλάδα». Είπε χαρακτηριστικά: «Η δημιουργία μιας τέτοιας βάσης ενοχλεί σοβαρά εμάς, τον λαό μας». Η πρόκληση Ερντογάν κατά της Ελλάδας συνεχίστηκε και για τα Rafale; « Είπα στον Μακρόν ότι οι Ελληνες «σε εξαπατούν. Δεν έχουν λεφτά. Ξέρω μόνο ότι χρωστάνε  400 δισ. ευρώ στη Δύση», ήταν τα προκλητικά λόγια  του Ερντογάν στον Γάλλο ομόλογό του, δείχνοντας την μεγάλη ενόχλησή του για την Γαλλο-ελληνική αμυντική συμφωνία.

Ο Τούρκος Πρόεδρος αισθάνεται πλέον όλο και πιο απομονωμένος διεθνώς , γεγονός που τον κάνει όλο και πιο επιθετικό.

Ο  Σονέρ Τσαγκαπτάι, διευθυντής του Τουρκικού Ερευνητικού Προγράμματος στο Institute for Near East Policy, στην Ουάσιγκτον, εκτιμά μάλιστα ότι δεν θα υπάρχει θετική εξέλιξη στο θέμα της πώλησης F-16 στην Τουρκία. «Το γεγονός ότι ο Ερντογάν δεν μετέβη τελικά από τη Ρώμη στη Γλασκώβη ,αλλά επέστρεψε στην Τουρκία , δείχνει την απογοήτευση που υπάρχει για τον Ερντογάν  στην Αμερικανική κυβέρνηση και πιο συγκεκριμένα εντός του Λευκού Οίκου», δήλωσε ο Τσαγκαπτάι στην αραβική ιστοσελίδα στο Al-Monitor. «Ο ίδιος ο Μπάιντεν δεν είναι  και τόσο μεγάλος θαυμαστής του Ερντογάν», πρόσθεσε. Ο ίδιος ο Ερντογάν ισχυρίστηκε πάντως ότι δεν πήγε στη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα γιατί οι βρετανικές αρχές δεν του χορήγησαν τα μέτρα ασφαλείας που ζητούσε! Η αλήθεια είναι όμως ότι αφού τα είπε με τον Μπάιντεν στη Ρώμη και …φωτογραφήθηκε μαζί του, εξέλειπαν οι λόγοι για μια νέα συνάντηση.   

Πέρα από τις ψυχρές προσωπικές σχέσεις Μπάιντεν-Ερντογάν, τα μέλη του Κογκρέσου ανησυχούν όλο και περισσότερο ανησυχίες για την ενίσχυση των σχέσεων της Τουρκίας με τη Ρωσία. Η αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400 από την Τουρκία οδήγησε στην επιβολή κυρώσεων από την Ουάσιγκτον. Όπως εκτιμά μάλιστα ο Μαξ Χόφμαν, διευθυντής του Τομέα Εθνικής ασφάλειας και Διεθνούς πολιτικής στο Center for American Progress, « δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να παρακαμφθούν οι κυρώσεις στην Τουρκία, αν η Αγκυρα δεν αλλάξει τη θέση της για τους S-400». Ο Αμερικανός αναλυτής διερωτάται μάλιστα γιατί «η κυβέρνηση Μπάιντεν να διακινδυνεύσει μια νέα μάχη στο Κογκρέσο τώρα, όταν ο Ερντογάν παραμένει μη συνεργάσιμος και μπορεί να ηττηθεί στις επόμενες εκλογές; »