Η αυτοκαταστροφή των άστρων που καταλήγει στις τρομερές εκρήξεις σουπερνόβα είναι μια σύνθετη διαδικασία με μηχανισμούς που οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη πλήρως κατανοήσει και αποκωδικοποιήσει. Επιστημονική ομάδα με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» παρουσιάζει την έρευνα που διεξάγει με επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια στο πλαίσιο της οποίας παρατηρεί την εξέλιξη μιας έκρηξης σουπερνόβα που συνέβη σε απόσταση 60 εκατ. ετών φωτός από εμάς.
Η έκρηξη που έλαβε την κωδική ονομασία SN 2020fqv συνέβη σε ένα ζευγάρι γαλαξιών στον αστερισμό της Παρθένου που είναι γνωστό με την ονομασία «Γαλαξίες Πεταλούδα». Πρόκειται για δύο γαλαξίες (NGC 4567 και NGC 4568) που βρίσκονται σε διαδικασία σύγκρουσης και συγχώνευσης και όσο εξελίσσεται αυτή η κοσμική διαδικασία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Οι ερευνητές που μελετούν το φως που έφτασε στον ουράνιο θόλο μας από το SN 2020fqv υποστηρίζουν ότι κατάφεραν να συλλέξουν σημαντικά δεδομένα όχι μόνο από το τι συνέβη κατά την διάρκεια της έκρηξης και μετά από αυτή αλλά και τι συνέβαινε λίγο πριν αυτή εκδηλωθεί. Όπως λένε οι ερευνητές είναι σαν να παρακολουθούν τον θάνατο ενός άστρου σε ζωντανή μετάδοση.
Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες συλλέγουν τέτοιου εύρους και λεπτομέρειας στοιχεία από τα αρχικά στάδια της εκδήλωσης μιας αστρικής έκρηξης. Τα δεδομένα που συλλέγουν οι ερευνητές είναι (θεωρητικώς τουλάχιστον) πιθανό να βοηθήσουν στην ανάπτυξη μεθόδων πρόβλεψης για το αν και πότε θα εκραγεί ένα άστρο.
«Εμείς οι αστρονόμοι όταν αναφερόμαστε σε εκρήξεις σουπερνόβα συνήθως μιλάμε σαν να είμαστε ερευνητές σε σκηνή εγκλήματος όπου εμφανιζόμαστε μετά το γεγονός που έχει συμβεί για να μάθουμε τι συνέβη με το άστρο που πέθανε. Εδώ έχουμε μια διαφορετική κατάσταση αφού ξέρουμε τι συνέβη και παρακολουθούμε τον θάνατο του άστρου σε πραγματικό χρόνο» αναφέρει σε ανακοίνωση του ο Ράιαν Φόλει, αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Σάντα Κρουζ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Τα μυστικά της μάζας
Φυσικά η έκρηξη που μελετούν οι ερευνητές έχει συμβεί πριν από δεκάδες εκατ. έτη αλλά οι ερευνητές κατάφεραν να εντοπίσουν και να μελετήσουν την ύλη που υπήρχε γύρω από το άστρο λίγες ώρες μετά την έκρηξη. Η μελέτη αυτής της ύλης προσφέρει εικόνα στους επιστήμονες και για το τι συνέβαινε στο τελικό στάδιο της διαδικασίας αυτοκαταστροφής του άστρου λίγο πριν αυτό εκραγεί.
Ανάμεσα στα άλλα οι ερευνητές κατάφεραν από τα στοιχεία που συνέλεξαν να υπολογίσουν τη μάζα του άστρου τη στιγμή του θανάτου του. Όταν το άστρο αυτό εξερράγη είχε μάζα 14-15 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Αυτό το δεδομένο από μόνο του μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση των συνθηκών που επικρατούσαν στο άστρο καθώς αυτό όδευε με ταχύτητα προς την καταστροφή του.
Για αυτόν τον λόγο οι ερευνητές αναφέρουν την συγκεκριμένη έκρηξη το SN 2020fqv σαν την «Ροζέτα των σούπερνοβα» αφού όπως η περίφημη στήλη επέτρεψε την αποκωδικοποίηση και ερμηνεία των αιγυπτιακών ιερογλυφικών έτσι και αυτή η έκρηξη προσφέρει στοιχεία που επιτρέπουν την αποκάλυψη κρυμμένων ή ακατανόητων μέχρι σήμερα κοσμικών σημάτων και δεδομένων. Στόχος της επιστημονικής κοινότητας θα είναι από εδώ και πέρα ο εντοπισμός και άλλων εκρήξεων σουπερνόβα με χαρακτηριστικά όπως αυτά του SN 2020fqv ώστε να συλλεχθούν όλα εκείνα τα δεδομένα που απαιτούνται ώστε να μπορεί να γίνεται ακόμη και πρόβλεψη μιας αστρικής έκρηξης.
