Η εικόνα που υπάρχει για τους δεινόσαυρους είναι δεν ανέπτυσσαν ιδιαίτερες κοινωνικές σχέσεις μεταξύ τους και κάποια είδη αποφάσιζαν να συνεργαστούν για συγκεκριμένους λόγους όπως το να δημιουργήσουν κοινές ομάδες κυνηγιού ή για να υπάρχει από κοινού προστασία των αβγών τους. Κάποιοι φυτοφάγοι δεινόσαυροι κυρίως οι μεγαλύτεροι σε μέγεθος πιστεύεται ότι δημιουργούσαν αγέλες αλλά δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για αυτή τη συμπεριφορά.
Όπως φαίνεται όμως ένας φυτοφάγος δεινόσαυρος που ζούσε στην Παταγονία, ο Mussaurus patagonicus, όχι μόνο δημιουργούσε αγέλες αλλά οι αγέλες αυτές ήταν σύνθετες και καλά οργανωμένες επιτρέποντας του έτσι να ανθεί στις περιοχές που ζούσε. Ο M.patagonicus έφτανε σε μήκος τα έξι μέτρα και σε βάρος τον 1,5 τόνο. Είχε μικρό κεφάλι μακρύ λαιμό και ουρά. Όταν γεννιόταν κινούνταν στα τέσσερα πόδια αλλά όταν ενηλικιωνόταν γινόταν δίποδος. Ήταν για την εποχή του ένας μεγάλος δεινόσαυρος μεγαλύτερος από τους σαρκοφάγους δεινοσαύρους. Η εμφάνιση πολύ μεγαλύτερων από τον M.patagonicus δεινοσαύρων έγινε πολύ αργότερα.
Νέα ευρήματα στα οποία συμπεριλαμβάνονται 20 σχεδόν ολοκληρωμένοι σκελετοί, περισσότερα από 100 αβγά και οστά από περίπου 80 ανήλικα μέλη του M.patagonicus δείχνουν ότι δημιουργούνταν μεγάλες αγέλες που ζούσαν μαζί, τα ενήλικα μέλη φρόντιζαν τα νεότερα μέλη και προστάτευαν από κοινού τα αβγά τους. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο εντοπισμός όλων αυτών των ευρημάτων οφείλεται στο γεγονός ότι μια αγέλη εξοντώθηκε μαζικά πιθανότατα από την ξηρασία και ισχυροί άνεμοι σκέπασαν τα σώματα τους με σκόνη.
«Είναι μια δραματική σκηνή που συνέβη πριν από 193 εκατ. έτη και η σκηνή αυτή παρέμεινε παγωμένη στον χρόνο. Είναι μια μοναδική ανακάλυψη. Αποκαλύπτει μια περιοχή που είχαν επιλέξει ως κατοικία τους αυτοί οι δεινόσαυροι. Εκτός από τους σκελετούς υπάρχουν αβγά ορισμένα από τα οποία είχαν γονιμοποιηθεί και υπήρχαν έμβρυα.
Όπως φαίνεται η επιλογή της δημιουργίας αγέλης είχε εμφανισθεί στους δεινόσαυρους με μακρύ λαιμό από τις πρώτες στιγμές της εμφάνισης τους στον πλανήτη. Ήταν κοινωνικά ζώα και αυτό εκτιμούμε ότι αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα για να εξηγήσουν την επιτυχία τους» αναφέρει Ντιέγκο Πολ, του Μουσείου Παλαιοντολογίας Egidio Feruglio στην Αργεντινή που ήταν επικεφαλής της έρευνας τα ευρήματα και συμπεράσματα της οποίας δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Scientific Reports».
Τα ζώα βρέθηκαν σε θέσεις τέτοιες που δείχνουν ότι τα ενήλικα μέλη κινούνταν είτε μόνα τους είτε ανά ζεύγη, τα ανήλικα κινούνταν μαζί ενώ τα αβγά ήταν τακτοποιημένα σε σειρές μέσα σε χαντάκια. H εικόνα αυτή παραπέμπει σύμφωνα με τους ερευνητές στο φαινόμενο του «ηλικιακού διαχωρισμού» σημάδι ύπαρξης μιας σύνθετης κοινωνικής δομής. Εκτιμούν ότι το σημείο που βρέθηκαν τα ευρήματα αποτελούσαν την βάση της αγέλης η οποία επέστρεφε σε αυτή μετά από ταξίδια αναζήτησης τροφής για σχηματιστούν αποικίες αναπαραγωγής.
«Τα μικρά έμεναν μαζί με τους ενήλικους μέχρι να ενηλικιωθούν και πιθανότατα στη συνέχεια συνέχιζαν να ζουν στην ίδια αγέλη αλλά αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ακόμη με τα υπάρχοντα στοιχεία» αναφέρει ο Βίνσεντ Φερνάντεζ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η λειτουργία της αγέλης λειτουργούσε επίσης προστατευτικά για τα νεότερα ή πιο αδύναμα μέλη της από επιθέσεις θηρευτών. Τα προηγούμενα αρχαιότερα ευρήματα που υποδείκνυαν συμπεριφορά σχηματισμού αγέλης σε δεινοσαύρους ήταν ηλικίας 150 εκατ. ετών.
