Από την έντυπη έκδοση
Του Φάνη Ζώη
[email protected]
Η Αθήνα εδώ και τέσσερις δεκαετίες εφαρμόζει τον δακτύλιο ως μέτρο για τον περιορισμό της κυκλοφορίας στους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας, ένα αναγκαίο μέτρο για την αντιμετώπιση των κυκλοφοριακών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση στους κεντρικούς οδικούς άξονες της Αθήνας τον τελευταίο μήνα έχει γίνει ανυπόφορη. Μετά την περίοδο της πανδημίας, που το μέτρο είχε «παγώσει» λόγω της σημαντικής μείωσης της κυκλοφορίας, οι συνθήκες σήμερα επιβάλλουν την επαναφορά του για να μπορέσουν οι Αθηναίοι να κυκλοφορούν στο κέντρο της πόλης.
Ωστόσο, είναι μια δύσκολη ενέργεια, διότι οι περισσότεροι από εμάς είχαμε ξεμάθει τα δύο χρόνια της πανδημίας. Δεν έχει σημασία το ότι η αύξηση της κυκλοφορίας οφείλεται κατά ένα μέρος στον κορονοϊό και στην επιθυμία αποφυγής συνωστισμού σε οχήματα δημόσιας συγκοινωνίας. Το νέο καθεστώς αυξημένης κυκλοφορίας, σύμφωνα με τους ειδικούς, διαμορφώνει συνήθειες που δύσκολα θα εγκαταλειφθούν μετά την πανδημία. Σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Αχ. Καραμανλή, εξετάζεται μια επικαιροποίηση του τρόπου εφαρμογής του «πράσινου δακτυλίου», δεδομένου ότι το υφιστάμενο σύστημα (μονά - ζυγά) εφαρμόστηκε πριν από πολλά χρόνια σε πολύ διαφορετικές συνθήκες, τόσο κυκλοφοριακές (στόλος οχημάτων, διανυόμενα οχηματοχιλιόμετρα) όσο και πολεοδομικές.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο εφαρμογής μιας σύγχρονης τάσης που «λειτουργεί» διεθνώς σε πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές -και μη- πόλεις και αφορά την εφαρμογή ενός πράσινου δακτυλίου όχι με κριτήριο την πινακίδα του οχήματος, αλλά εφαρμόζοντας μια πολιτική τιμολόγησης με βάση την περιβαλλοντική ρύπανση κάθε οχήματος.
Ουσιαστικά ο υπουργός μίλησε για κάποιο περιβαλλοντικό τέλος, επισημαίνοντας ότι αυτή είναι μία γενικότερη πολιτική κατεύθυνση στην Ευρώπη, στη λογική «ο ρυπαίνων πληρώνει». Τα «διόδια πόλης», όπως λένε οι συγκοινωνιολόγοι, περιλαμβάνουν την επιβολή σταθερών ή μεταβλητών αντιτίμων για την πρόσβαση του οχήματος στο κέντρο της πόλης, που εξαρτώνται από διάφορες παραμέτρους, όπως ο αριθμός διελεύσεων, η ώρα μέσα στην ημέρα, τα επίπεδα κυκλοφοριακής συμφόρησης, ο τύπος του οχήματος, ο τύπος καυσίμου και το επίπεδο εκπομπών ρύπων. Με αυτό τον τρόπο τα οχήματα τιμολογούνται με βάση την επιβάρυνση που προκαλούν όχι μόνο στην κυκλοφορία, αλλά κυρίως στο περιβάλλον και στη δημόσια υγεία.
Η επιβολή, πάντως, σταθερών ή μεταβλητών αντιτίμων για την πρόσβαση του οχήματος στο κέντρο της πόλης, που εξαρτώνται από διάφορες παραμέτρους, δεν είναι κάτι πολύ εύκολο να εφαρμοστεί στον ιδιαίτερα εφευρετικό Έλληνα. Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε αλλαγή πραγματοποιηθεί στο σύστημα περιορισμού της κυκλοφορίας στο κέντρο της Αθήνας, τόσο στον τρόπο όσο και στα όρια εφαρμογής του (πιθανή διεύρυνση των ορίων του δακτυλίου), θα πρέπει να βασίζεται σε αυστηρή αστυνόμευση και συνεχή παρακολούθηση.
