Με διαφορετικές «αναγνώσεις», εκτιμήσεις, απόψεις και αξιολογήσεις οι τοποθετήσεις των γενικών εισηγητών και ειδικών αγορητών των κομμάτων του προσχεδίου του Προϋπολογισμού κατά την συζήτηση που ξεκίνησε σήμερα στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
Ο γενικός εισηγητής της πλειοψηφίας, Θεόδωρος Ρουσόπουλος, ανέφερε πως η κυβέρνηση της ΝΔ με συνέπεια υλοποιεί και με αυτό το προσχέδιο Προϋπολογισμού την οικονομική της πολιτική που βασίζεται σε μια πολιτική εξωστρέφειας και ανάπτυξης. Επισήμανε πως η ΝΔ και η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν και είναι σταθερά προσανατολισμένη στη μείωση των φορολογικών βαρών, στην αύξηση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας και κατά συνέπεια στην προσέλκυση επενδύσεων για την κάλυψη του σημαντικού επενδυτικού κενού που εμφανίζει η Ελλάδα.
Το οικονομικό μείγμα παρατήρησε πως ισορροπεί ανάμεσα στην οικονομική αποτελεσματικότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη με φορολογικές ελαφρύνσεις και μεταρρυθμίσεις. Παρατήρησε πως ήδη οι δύο Προϋπολογισμοί που κατάρτησε η κυβέρνηση της ΝΔ είχαν θετικά αποτελέσματα καθώς υπήρξε άμεση βελτίωση του οικονομικού κλίματος και ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών. Σχετικά με το προσχέδιο του Προϋπολογισμού, ο βουλευτής της ΝΔ ανέφερε πως προβλέπεται ισχυρή ανάπτυξη, της τάξεως του 4,5% και επομένως για τη διετία 2021-2022 η σωρευτική ανάπτυξη θα αγγίξει το 10,8%. Το 2022, όχι μόνο θα αποκατασταθεί το ΑΕΠ του 2019, αλλά αυτό θα αυξηθεί περαιτέρω κατά περίπου 3 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,7%. Το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε όρους ενισχυμένης εποπτείας για το 2021 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα 7,7% του ΑΕΠ, όπως και το 2020 - το πρώτο έτος της πανδημίας - κατά το οποίο το έλλειμμα ανήλθε σε 7,5% του ΑΕΠ.
Το 2022, έτος κατά το οποίο θα εξακολουθήσει να ισχύει η γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να περιοριστεί στο 0,9% του ΑΕΠ ως αποτέλεσμα της αύξησης των εσόδων - η οποία θα προκύψει αποκλειστικά και μόνο ως αποτέλεσμα της επανεκκίνησης της οικονομίας και όχι λόγω επιβολής νέων φόρων - ή την περιστολή των κρατικών δαπανών.
Η κυβέρνηση, τόνισε, θα συνεχίσει να στηρίζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις και το 2022, εφαρμόζοντας μια σειρά μέτρων που θα επιτρέψουν την ομαλή μετάβαση στην κανονικότητα, με το συνολικό δημοσιονομικό κόστος τους να υπολογίζεται στα 2,9 δισ. ευρώ. Το χρέος αυτό προβλέπεται να μειωθεί από το 205% του ΑΕΠ το 2020, ποσοστό στο οποίο ανήλθε λόγω των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών Covid στην υγεία και την οικονομία, στο 190% του ΑΕΠ το 2022, μια προσαρμογή 15 ποσοστιαίων μονάδων εντός της διετίας 2021-2022.
Η γενική εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Έφη Αχτσιόγλου, χαρακτήρισε το προσχέδιο αυτό ως «προϋπολογισμό της μείωσης των εισοδημάτων, της αύξησης των κοινωνικών αποκλεισμών και της εύνοιας των ελαχίστων». Τόνισε πως οι κακές εξελίξεις της πανδημίας και οι ανατιμήσεις «έχουν αυξήσει το ποσοστό των εργαζομένων που διαβιούν σε συνθήκες σοβαρής υλικής στέρησης. Ήδη το 1/3 των νοικοκυριών έχουν μεγάλη δυσκολία να καλύψουν βασικές δαπάνες διαβίωσης. Οι μισές μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν έχουν καθόλου ρευστότητα, έχουν σωρεύσει χρέη που η κυβέρνηση αρνείται να ρυθμίσει ριζικά και η μία στις τρείς απειλούνται με λουκέτο». Εάν σε αυτό «το δυστοπικό σκηνικό», παρατήρησε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, «προστεθεί και το τσουνάμι της ακρίβειας, τότε το πρόβλημα κινδυνεύει να πάρει χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής κρίσης» εκτιμώντας πως « ο μεγάλος όγκος των νοικοκυριών της χώρας δεν θα μπορέσει να ζεστάνει το σπίτι τους και να καλύψουν τα στοιχειώδη της διαβίωσής τους».
Χαρακτήρισε «αυταπάτη της κυβέρνησης» τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης για το 2021 ζητώντας να «δει την κοινωνική πραγματικότητα. Καταλόγισε στην κυβέρνηση πως εφαρμόζει μια πολιτική που στην ύφεση επιβαρύνονται εργαζόμενοι, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, νοικοκυριά αυξάνοντας έτσι τις ανισότητες». Το προσχέδιο Προϋπολογισμού, υποστήριξε, «για την πλειονότητα των πολιτών η ανάπτυξη του 4,5% που εκτιμά η κυβέρνηση για το 2022 μεταφράζεται σε μεγάλη και απότομη δημοσιονομική προσαρμογή 11 δισ. ευρώ που θα επιβαρύνει πολίτες και νοικοκυριά. Έχει περικοπές σε υγειονομικές δαπάνες κατά 900 εκατ. ευρώ. Απόσυρση των περισσότερων μέτρων στήριξης, ύψους 12,5 δισ. ευρώ, από την πραγματική οικονομία. Υποβάθμιση του προβλήματος της ακρίβειας χωρίς ουσιαστικά μέτρα, όπως είχε η τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ που απέρριψε η κυβέρνηση για μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης καυσίμων. Αναφερόμενη στα εισοδήματα, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξε πως ο κατώτατος μισθός θα παραμείνει καθηλωμένος καθώς η κυβέρνηση εκτιμά αύξηση 1,1% του μέσου ονομαστικού μισθού το 2022 όταν όμως ο πληθωρισμός ήδη ξεπερνά το 2%. Ο νέος Προϋπολογισμός, επίσης, φέρνει αυξήσεις φόρων κατά 4,1 δισ. ευρώ (αύξηση 9%).
Η κυρία Αχτσιόγλου επισήμανε πως σε μια εποχή όπου οι κρίσεις θα πυκνώνουν απαιτείται ένα ισχυρότερο κοινωνικό κράτος, ενίσχυση της Υγείας και της Παιδείας, επένδυση στις υποδομές και την εργασία, στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και όχι η επιτάχυνση μιας πολιτικής κοινωνικών αποκλεισμών, εύνοιας των ελαχίστων και εμπέδωσης μιας οικονομίας χαμηλών μισθών όπως η πολιτική της ΝΔ.
Ο αγορητής του ΚΙΝΑΛ, Κώστας Σκανδαλίδης, παρατήρησε πως για το 2021 η οικονομία εκτιμάται ότι θα μεγεθυνθεί κατά 6,1% αλλά τελικά με πρωτογενές έλλειμμα -7,4%. 'Αρα «δε δούλεψαν τα ελατήρια της αγοράς στα οποία υπολόγιζε ο συντάκτης του Προσχεδίου το 2020 αλλά η κρατική παρέμβαση».
Ο βουλευτής καταλόγισε στο κυβερνητικό επιτελείο ότι «δε μαθαίνει από τα λάθη του» καθώς, όπως ανέφερε, «δαπανήσατε τα περισσότερα σε σχέση με τους εταίρους μας αλλά πετύχατε τα λιγότερα». Χαρακτήρισε «πολύ προβληματικό το γενικότερο μίγμα κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής», σημειώνοντας πως «βλέπουμε ακόμη και σήμερα πλειοδοσία από εξαγγελίες των υπουργών αλλά έργο μηδέν». Εξέφρασε την ανησυχία του ότι «το 2022 θα σημειωθεί μια δημοσιονομική προσαρμογή της τάξης των 11,9 δισ. ευρώ (ή 6,7%) από το πρωτογενές έλλειμμα του 2021, η οποία, όμως, θα οφείλεται κατά κύριο λόγο σε πρόσθετα φορολογικά έσοδα +4 δισ. ευρώ και περικοπή δαπανών -6,3 δισ. ευρώ». Αυτό, είπε, «είναι ένα δημοσιονομικό φρένο που πιθανό θα επηρεάσει αρνητικά την επιδιωκόμενη ανάκαμψη περισσότερο από όσο φανταζόμαστε».
Ρώτησε τον υπουργό Οικονομικών πώς με ανάπτυξη 6,1% η αύξηση των φορολογικών εσόδων σε δημοσιονομική βάση ήταν της τάξης μόλις του 2% το 2021 ενώ αντίθετα το 2022 με μικρότερη ανάπτυξη 4,5% τα φορολογικά έσοδα προβλέπεται στον Προϋπολογισμό ότι θα αυξηθούν 8,9%! Η έμμεση φορολογία, είπε «θα αυξηθεί κατά 2,2 δισ. ευρώ, κάτι που και επίσημα σπάει το ρεκόρ της αναλογίας 1,5 προς 1 στην αναλογία έμμεσων και άμεσων φόρων. Τα λαϊκά εισοδήματα, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι καλούνται να σηκώνουν το κύριο βάρος των εσόδων, ενώ γόνοι, κληρονόμοι, έχοντες και κατέχοντες τυγχάνουν της διαρκούς μέριμνας και φροντίδας από την κυβέρνηση της ΝΔ με προκλητικές φοροαπαλλαγές και μειώσεις φόρων που οδηγούν στο παράλογο τα αφεντικά να πληρώνουν λιγότερα από τους εργαζομένους. Όταν μάλιστα ο πληθωρισμός και η ακρίβεια ροκανίζει τα χαμηλά εισοδήματα».
Ο Κ. Σκανδαλίδης εκτίμησε πως «είμαστε σίγουροι ότι η κυβέρνηση σύντομα θα εξωθηθεί να λάβει σοβαρά μέτρα για να αντιμετωπίσει τη λαϊκή αγανάκτηση» και συμπλήρωσε «το προσχέδιο με τις προβλέψεις του επιβεβαιώνει για ακόμη μια φορά την κριτική που έχουμε ασκήσει, ότι η κυβέρνηση δουλεύει συστηματικά υπέρ των λίγων και ισχυρών τόσο με την άδικη και άνιση κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και των υπόλοιπων κρατικών πόρων όσο και με τις προνομιακές συμφωνίες του Μαξίμου Α.Ε. με τους λίγους και ισχυρούς της αγοράς».
Ο αγορητής του ΚΚΕ, Νίκος Καραθανασόπουλος, χαρακτήρισε το προσχέδιο του Προύπολογισμού ταξικό, όπου προωθεί μια τεράστια αναδιανομή σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων προς όφελος του κεφαλαίου. Εκτίμησε πως η αύξηση των φορολογικών εσόδων θα προέλθει από την φοροληστεία των λαϊκών στρωμάτων, παρατήρησε πως οι έμμεσοι φόροι που είναι κατ' εξοχήν αντιλαϊκοί παραμένουν στο 57,5% του συνόλου των εσόδων, ενώ οι δαπάνες είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων. Οι προβλέψεις για κοινωνικές δαπάνες δεν μπορούν να καλύψουν την τεράστια υποχρηματοδότηση που υπάρχει. Για την Υγεία επιφυλάσσει μείωση της χρηματοδότησης των νοσοκομείων, ενώ από την όποια αύξηση δαπανών τα περισσότερα χρήματα δίνονται στη φαρμακοβιομηχανία ως αντιστάθμισμα του claw back. Τα έργα και οι υποδομές για την προστασία του λαού, όπως αντιπλημμυρικά, αντισεισμικά και αντιπυρικά έργα δεν είναι ανάμεσα στα επιλέξιμα ούτε από το Ταμείο Ανάκαμψης, ούτε από το ΕΣΠΑ, ούτε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Ο αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Βιλιάρδος, χαρακτήρισε το προσχέδιο αυτό ως έναν «ακόμα διαχειριστικό Προϋπολογισμό χωρίς να φαίνεται πουθενά η αλλαγή του αποτυχημένου οικονομικού μοντέλου της χώρας, που μας οδήγησε στη χρεοκοπία». Εκτίμησε ως ανεπαρκή τα 7,45 δισ. ευρώ του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με απαράδεκτα χαμηλό το 1,2 δισ. ευρώ που προβλέπονται από τους εθνικούς πόρους. Παρατήρησε ότι δεν λαμβάνεται υπόψη η ενεργειακή κρίση, ούτε προβλέπονται επ' αυτής χειρισμοί, από την στιγμή που κάθε πτώση της τιμής της ενέργειας κατά 10% αυξάνει το ΑΕΠ κατά περίπου 1 δισ. ευρώ, σύμφωνα με σχετική μελέτη που κατέθεσε στα πρακτικά. Ο παρών προϋπολογισμός, είπε ο βουλευτής, δεν προβλέπει μέτρα αντιμετώπισης της μεγάλης αναμενόμενης αύξησης της τιμής του πετρελαίου, που αποτιμάται από την κυβέρνηση στα 68,3 δολάρια το βαρέλι, όταν όλες οι εκτιμήσεις είναι υψηλότερες. Η αντιμετώπιση των ανατιμήσεων με μικροεπιδόματα στα νοικοκυριά, χωρίς να λαμβάνεται πρόνοια για τις επιχειρήσεις, θα επηρεάσει αρνητικά την βιομηχανία της χώρας. Εντύπωση, είπε, προκαλεί το γεγονός ότι στα αριθμητικά μεγέθη των προβλέψεων του προϋπολογισμού δεν λαμβάνεται υπόψη ο πληθωρισμός και αυτός εκτιμάται ως παροδικό φαινόμενο, παρ΄όλο που η επικείμενη ραγδαία αύξηση των τιμών των τροφίμων, των πρώτων υλών και του κόστους της ενέργειας δεν επιβεβαιώνουν την προοπτική μιας παροδικότητας του φαινομένου της αύξησης του πληθωρισμού. Τόνισε, πως η πορεία του πληθωρισμού θα διαμορφώσει και το καθεστώς αύξησης των τραπεζικών επιτοκίων καθώς και την πολιτική χαλάρωσης των κεντρικών τραπεζών, που ενδιαφέρει πολύ την υπερχρεωμένη χώρα μας, με τις τελευταίες να αναφέρονται και στον κίνδυνο εμφάνισης του φαινομένου του στασιμοπληθωρισμού, ο οποίος θα επηρεάσει αρνητικά τις προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης του 2022.
Ο αγορητής του ΜέΡΑ25, Κρίτων Αρσένης, ανέφερε πως και από αυτό το προσχέδιο επιβεβαιώνεται πως «η κυβέρνησή σας ζει σε μια εντελώς πλαστή πραγματικότητα» που φέρνει «χαράτσια για τους πολλούς και είναι πλουσιοπάροχος για τους πλουσίους». Η κυβέρνηση, πανηγυρίζει για τα επίπεδα της ανεργίας όταν αυτή είναι όση είχαμε το 2010 και παράλληλα ενορχηστρώνει μια επίθεση απέναντι στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Δίνει όλα τα χρήματα που έρχονται από την Ευρώπη στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις και τιμωρεί τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που αυτή τη στιγμή πλήττονται όσο ποτέ άλλοτε και τις ωθεί σε συγχωνεύσεις και εξαγορές. Ακόμα και τις εκθέσεις Πισσαρίδη, που τις έχετε σαν βίβλο, τις εφαρμόζετε κατά το δοκούν. Το Ταμείο Ανάκαμψης κατευθύνεται στις μεγάλες επιχειρήσεις και αποκλειστικά σε αυτές. Το πρωτογενές έλλειμμα από 7,1% φέτος προβλέπεται 0,5% το 2022, ενώ το 2023 μετατρέπεται σε πλεόνασμα 2% για να ενισχυθεί σε 2,8% και 3,7% το 2025, σημειώνοντας πως αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από μια θηριώδη ανάπτυξη, που όμως ούτε εσείς πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρξει ή όλα αυτά θα επιβαρύνουν τα ασθενέστερα εισοδήματα με μέτρα λιτότητας. Παρατήρησε πως στον Προϋπολογισμός δεν έχει καμία πρόβλεψη σε περίπτωση που οι ανατιμήσεις σε πρώτες ύλες δεν είναι παροδικό φαινόμενο. Η όποια αύξηση εσόδων κατά 4,1 δισ. ευρώ, αυτή θα παρέλθει ως επί το πλείστον από την αύξηση ταξικών έμμεσων φόρων 2,2 δισ. έναντι του 2021 επιπλέον 1,6 από τον ΦΠΑ και 0,6 από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης. Μειώνονται τα μέτρα στήριξης από την πανδημία. Ενάμισι δισ. ευρώ είναι τα νέα δώρα σας που προσφέρονται προς τους πλουτοκράτες. Από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, τόνισε ο βουλευτής, πως «πάλι οι ολιγάρχες πλουτοκράτες αναμένεται να επιδοτηθούν κατά 7,45 δισεκατομμύρια ευρώ».
