Από την έντυπη έκδοση
Στην Έφη Τριήρη
[email protected]
Αφού επέτρεψε να φτιαχθεί όλος αυτός ο πλούτος, κάτι που πολλές φορές φαινόταν αρκετά παράδοξο, το Πεκίνο στρέφεται τώρα εναντίον του, μέσω μίας ισχυρής ρητορικής περί πάταξης της ανισότητας. Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ καλεί τους πλούσιους και τις επιχειρήσεις να συμβάλουν περισσότερο στην κοινωνία, κάνοντας σαφές ότι θέλει αναδιανομή εισοδήματος και στην προσπάθεια αυτή στοχοποιεί ορισμένες κατηγορίες ιδιωτικών επιχειρήσεων και δη τις τεχνολογικές.
Ξεκινώντας με δυναμικά μέτρα κατά των τεχνολογικών επιχειρήσεων, ο Σι ζήτησε να υπάρξει ένας λογικός εξορθολογισμός στα υπερβολικά εισοδήματα, δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη της μεσαίας τάξης και θέλοντας να δημιουργήσει ένα κοινωνικό δίχτυ προστασίας, που θα προσφέρει υγειονομική και κοινωνική περίθαλψη. Επί μακρόν, η Κίνα, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, χαρακτηριζόταν από ασυνήθιστα μεγάλη ανισότητα.
Το κορυφαίο 1% της χώρας διακρατά το 30,6% του εθνικού πλούτου, σύμφωνα με στοιχεία της Credit Suisse, λιγότερο μεν από το αντίστοιχο 1% των ΗΠΑ που διακρατά το 35,3% του πλούτου, αλλά περισσότερο σε σχέση με κάποιες άλλες χώρες, όπως Βρετανία, Ιαπωνία και Ιταλία. Φυσικά, υπάρχουν πράγματα τα οποία βλέπει το Πεκίνο και τα οποία δεν μπορεί να αγνοήσει αυτή τη στιγμή, όπως η ραγδαία πτώση του ποσοστού των γεννήσεων, η πανδημία του κορονοϊού που δεν λέει να φτάσει στο τέλος της, το αυξανόμενο χρέος των νοικοκυριών, ο αδύναμος κλάδος παροχής υπηρεσιών και η υψηλή ανεργία. Η παράκαμψη της κεντρικής εξουσίας και οι μη ανταγωνιστικές πρακτικές των τεχνολογικών κολοσσών της, όπως Alibaba και Tencent, έδωσαν απλώς τη χαριστική βολή για την αλλαγή πλεύσης.
Ωστόσο, πολλά από τα προβλήματα της Κίνας έχουν να κάνουν με πολιτικές που ακολουθούσε πριν ακόμη αρχίσει η πανδημία. Για παράδειγμα, το χρέος των νοικοκυριών συσσωρεύθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας και είναι από τα πιο ανησυχητικά στην πρόσφατη παγκόσμια ιστορία. Αυτός, άλλωστε, είναι και ένας λόγος για τους οποίους η κατανάλωση παραμένει τόσο εξασθενημένη φέτος, παρά το γεγονός ότι ο ρυθμός αύξησης των εισοδημάτων ανέκαμψε.
Τώρα, το Πεκίνο προσπαθεί να βρει τρόπο για μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή, χωρίς ωστόσο να υπονομεύσει τον καπιταλιστικό χαρακτήρα της κινεζικής οικονομίας. Μπορεί να γίνει αυτό μέσα από τα μέτρα καταστολής εναντίον κάποιων στοχευμένων κλάδων; Αυτή τη στιγμή το Πεκίνο πιέζει κάποιες ιδιωτικές επιχειρήσεις να συμπεριφερθούν περισσότερο όπως οι κρατικά ελεγχόμενες επιχειρήσεις, χωρίς ωστόσο να αντιμετωπίζει τις βαθιές γενεσιουργούς αιτίες της ανισότητας και της έλλειψης ευκαιριών. Γιατί ακόμη και να αντιμετωπιστεί η τεχνολογική ελίτ θα αναδυθεί σύντομα μία άλλη ελίτ, ακόμη κι αν αυτή προέρχεται από την ίδια την κεντρική εξουσία. Αυτή τη στιγμή, ακροβατεί πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί, που προσπαθεί να κρατήσει και τον αυξημένο κρατικό έλεγχο, και τη δυναμική του καπιταλισμού. Το πείραμα θα δείξει.
