Τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου, επέλεξε να συμπεριλάβει το Θέατρο Πορεία στο πολυσυλλεκτικό του ρεπερτόριο, επιχειρώντας την πρώτη του κάθοδο στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, στις 20, 21 και 22 Αυγούστου.
Πρόκειται για έργο αχρονολόγητο. Ειδικοί θεωρούν πως ο σπουδαίος ποιητής το έγραψε στον απόηχο της έκρηξης της Αίτνας -περί το 470 π.Χ., άλλοι, μεταξύ 467 και 458 π.Χ. κι άλλοι το θεωρούν όψιμο έργο του, γραμμένο μετά την «Ορέστεια», συγκεκριμένα όταν διένυε την τελευταία περίοδο της διαμονής του στη Σικελία.
Στην τραγωδία, ο Αισχύλος πραγματεύεται την αντίσταση του αλυσοδεμένου στον Καύκασο Προμηθέα, να υποκύψει στο θέλημα του «ανελέητου» Διός. Πρόκειται για έναν ασταμάτητο αγώνα κατά της δύναμης της εξουσίας… Είναι ένα έργο, που χωρίς άλλο, αποκαλύπτει και τη βαθειά θρησκευτική ιδιοσυγκρασία του Αισχύλου.
Ο σκηνοθέτης Άρης Μπινιάρης σημειώνει: «Στον “Προμηθέα Δεσμώτη” η σύλληψη, η δομή και η επεξεργασία του μύθου, έχουν για κέντρο τους τη μορφή του πάσχοντος θεού-προφήτη που ορθώνεται, υπερασπιζόμενος τον άνθρωπο, απέναντι στον απολυταρχικό μηχανισμό μιας θεϊκής τυραννίδας. Η παράσταση αποτελεί ένα θεατρικό και ταυτόχρονα μουσικό γεγονός.
Οι ηθοποιοί αντλούν πληροφορίες από τη ρυθμικότητα του κειμένου και μεταβολίζουν, με το σώμα και τη φωνή, σε θεατρική δράση, τον ήχο και τον ρυθμό του ποιητικού λόγου. Με όχημα τη μουσική, δημιουργούν μια δυναμική πλατφόρμα σκηνικής αναπαράστασης και αναδεικνύουν το έργο σαν μια σπαρακτική και με συνεχή κλιμάκωση, επίκληση ενός πάσχοντος θεού για τον άνθρωπο. Χορωδιακά μέρη, μελωδίες και δυναμικοί ρυθμοί, δημιουργούν ένα παλλόμενο και ζωντανό ηχητικό περιβάλλον, μέσα από το οποίο αναδεικνύονται τα πρόσωπα μιας παλιάς μα πάντοτε διαχρονικής και επίκαιρης ιστορίας. Μιας ιστορίας που μπορεί να ακουστεί ως σκοτεινό σχόλιο για το παρόν ή ως φωτεινή ελπίδα για το μέλλον». Η σύμβουλος δραματουργίας Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, μεταξύ άλλων, αναφέρει: «Οραματιστής και ανθρωπιστής, ο Προμηθέας, αντιστέκεται στην εξουσία υπαρξιακά, πολιτικά, ηθικά. Δεν εναντιώνεται στο θεϊκό, δεν απορρίπτει το υπερβατικό, αλλά επιτίθεται στο άδικο. Δεμένος στα βράχια της Σκυθίας, υπερασπίζεται την ελεύθερη βούληση, την αυτοπραγμάτωση, τη δικαιοσύνη.
Αρχετυπικός ήρωας, μα και διαχρονικό πρότυπο, ο αθάνατος Προμηθέας ευεργετεί το ανθρώπινο γένος, προβάλλοντας την αξία της θνητής ζωής στο πλαίσιο της εξέλιξης, της γνώσης και του πολιτισμού.
Με τα ευεργετήματά του, καλεί τον άνθρωπο να αποτινάξει την τυραννία ενός θεού-πατέρα βίαιου, απορριπτικού, συγκεντρωτικού. Ενός πατέρα, που ο ίδιος ο Προμηθέας “αποκαθηλώνει” μέσα του, με μια τελετή ενηλικίωσης (η κλοπή της φωτιάς ως παρακαταθήκη της δύναμης του θεού-πατέρα) που τον καθιστά “συγγενή” του ανθρώπου και ανυψώνει τον άνθρωπο στο επίπεδο μιας θεϊκής, μεταφυσικής μεταμόρφωσης.
Η προσπάθεια καταστολής της δράσης του Προμηθέα είναι προορισμένη να αποτύχει. Δεσμώτης στην άκρη της γης, επανεκκινεί την Ιστορία του κόσμου, του σύμπαντος, της ανθρωπότητας, καταργώντας τον δραματικό χρόνο, γνωρίζοντας και προβλέποντας το μέλλον της συντριβής του κυρίαρχου Δία. Μιας συντριβής που είναι αναπόφευκτη. Η διαρκής κίνηση της σκέψης του ήρωα χλευάζει την ακινησία της εξουσίας.
Η ένταση του λόγου και το ελεύθερο πνεύμα του αποδομούν την αδιαλλαξία της τυραννίας. Η στιγμή του καταποντισμού του Προμηθέα είναι το σημείο που συντελείται η αποκάλυψη της μετουσίωσής του σε φορέα της αλλαγής που έρχεται, σε ρυθμιστή της αντίστροφη μέτρησης που έχει ξεκινήσει, σε σύμβολο μιας αναπόδραστης κίνησης από το σκοτάδι στο φως». Συντελεστές
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας, σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης, μουσική Σύνθεση: Φώτης Σιώτας, σκηνικά: Μαγδαληνή Αυγερινού, κοστούμια: Βασιλική Σύρμα, σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου, επιμέλεια κίνησης - Χορογραφίες: Εύη Οικονόμου, σύμβουλος δραματουργίας: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, μετρική ανάλυση πρωτοτύπου: Καίτη Διαμαντάκου, επιστημονική συνεργάτης: Κατερίνα Διακουμοπούλου, βοηθός σκηνοθέτη: Δώρα Ξαγοράρη, βοηθός σκηνογράφου: Ξένια Παπατριανταφύλλου, βοηθός ενδυματολόγου: Αλέξανδρος Γαρνάβος, βοηθός φωτιστή: Ναυσικά Χριστοδουλάκου, ειδικές κατασκευές - γλυπτική: εργαστήριο Δήμητρα Καίσαρη, επιμέλεια μακιγιάζ: Eύη Ζαφειροπούλου, διεύθυνση Παραγωγής: Στέλλα Γιοβάνη, οργάνωση και εκτέλεση παραγωγής: Βασιλεία Τάσκου. Διανομή
Προμηθέας: Γιάννης Στάνκογλου, Κράτος: Άρης Μπινιάρης, Βία: Κωνσταντίνος Γεωργαλής, Ήφαιστος: Δαυίδ Μαλτέζε, Ωκεανός: Αλέκος Συσσοβίτης, Ιώ: Ηρώ Μπέζου, Ερμής: Ιωάννης Παπαζήσης. Χορός (αλφαβητικά): Αντριάνα Αντρέοβιτς, Δήμητρα Βήτα, Φιόνα Γεωργιάδη, Κατερίνα Δημάτη, Γρηγορία Μεθενίτη, Νάνσυ Μπούκλη, Δώρα Ξαγοράρη, Λεωνή Ξεροβάσιλα, Αλεξία Σαπρανίδου. Μουσικός επί σκηνής: Νίκος Παπαϊωάννου (βιολοντσέλο, effects).
[email protected]
