Το μυθιστόρημα «Οι εκθέσεις του Φριτς Κόχερ»  του Ρόμπερτ Βάλζερ (1878-1956) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική, σε μετάφραση Απόστολου Στραγαλινού.

Ο Βάλζερ ενδύεται την περσόνα ενός μαθητή που δεν ζει πια και γράφει για όλα όσα τον απασχολούν, αποτυπώνοντας την ομορφιά σε κάθε της εκδοχή.

«Το αγόρι που έγραψε τούτες τις εκθέσεις πέθανε αμέσως μετά την αποφοίτησή του από το σχολείο. Με πολύ κόπο, κατάφερα να πείσω τη μητέρα του, μια ευγενική, αξιοσέβαστη κυρία, να μου εμπιστευτεί τα κείμενα για να τα δημοσιεύσω. Όπως είναι κατανοητό, συνδεόταν στενά με τις σελίδες, οι οποίες, βέβαια, θα σήμαιναν για εκείνη μια γλυκιά, μελαγχολική ανάμνηση του γιου της. Μόνο μετά από την εκ μέρους μου διαβεβαίωση ότι ήθελα να δημοσιεύσω αυτούσιες τις εκθέσεις, ακριβώς όπως τις είχε γράψει ο Φριτς της, μου τις παραχώρησε στο τέλος. Πάρα πολλά σημεία ίσως να μη φαίνονται χαρακτηριστικά της γραφής ενός αγοριού, ενώ άλλα πολλά σημεία να δείχνουν υπερβολικά αγορίστικα. Αλλά σας παρακαλώ να λάβετε υπόψη πως το χέρι μου δεν άλλαξε τίποτα. Ένα αγόρι μπορεί να μιλάει πολύ σοφά και πολύ ανόητα σχεδόν ταυτόχρονα».

Η ματιά του στέκεται στις παιχνιδιάρικες φλόγες της πυρκαγιάς, στο νοτισμένο από το γκρίζο πέπλο της βροχής ελατόδασος, στο μοναχικό λιβάδι στην πλαγιά του βουνού. Λόγος λυρικός, απλός, που ισορροπεί ανάμεσα στην αφέλεια και την ειρωνεία, στην αδεξιότητα και τη δεξιοτεχνία και που καταπιάνεται με τα μεγάλα θέματα: φιλία, φτώχεια, ανθρωπιά, αγάπη, φύση, μοναξιά –«Ένας άνθρωπος που δεν ξέρει πώς να προφυλάξει την καρδιά του είναι ασύνετος, διότι στερεί από τον εαυτό του μια αστείρευτη πηγή γλυκιάς, ανεξάντλητης δύναμης, έναν πλούτο που τον καθιστά ανώτερο από κάθε άλλο πλάσμα πάνω στη γη, μια πληρότητα, μια θέρμη, που αν θέλει να παραμείνει άνθρωπος ποτέ δεν θα μπορέσει να τα καταφέρει χωρίς αυτή. Ένας άνθρωπος με καρδιά δεν είναι μόνο ο καλύτερος αλλά και ο πιο έξυπνος άνθρωπος, διότι διαθέτει κάτι που δεν μπορεί να του δώσει μήτε η υψηλότερη ευφυΐα».

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]