Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Θα γίνουμε Σουηδία, μετά του Στέφανου και της Μαρίας την επιτυχία; Θα γίνουμε Σουηδία όπου, με αφετηρία τον Μπγιορν Μποργκ, το τένις άνθησε και έλαμψε επί χρόνια;
Δύσκολο, αν και πιο πιθανό από το να γίνουμε Σουηδία με το σουηδικό μοντέλο ασφάλισης, όπως αρέσει στην κυβέρνηση να περιγράφει τη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση, το υπό νομοθέτηση, εν μέσω πανδημικού θέρους, κεφαλαιοποιητικό σύστημα.
Στη Σουηδία συζητούσαν για έξι χρόνια έως το 1999 και μετά έστειλαν επιστολή σε κάθε πολίτη, εξηγώντας το σκεπτικό πίσω από το νέο συνταξιοδοτικό. Στη Σουηδία διαβουλεύονταν χρόνια και το 2003 τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή το σύστημα. Δεν ξέρω γιατί το ελληνικό υπουργείο στις 14 ερωταπαντήσεις, για να πείσει για τα θετικά της προτεινόμενης λύσης, προβάλλει το 1995. «Ένα καλό παράδειγμα είναι η Σουηδία, όπου από το 1995, εδώ δηλαδή και 25 χρόνια, λειτουργούν δυο παράλληλα συστήματα δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης... Για την περίοδο 1995-2019 η μέση ετήσια απόδοση για τη διανεμητική ασφάλιση ήταν σε πραγματικούς όρους 1,7% τον χρόνο, ενώ για την κεφαλαιοποιητική 4,2%». Βρήκαμε, λοιπόν, τη μαγική συνταγή, ώστε η σύνταξη να αυξηθεί από τα 153 ευρώ γι’ αυτόν που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό στα 219 ευρώ ή από τα 353 ευρώ για τον καλύτερα αμειβόμενο στα 505 ευρώ, σύμφωνα με τα παραδείγματα; Μόνο που αυτά είναι στοιχήματα. Το υπουργείο λέει «μπορεί» και «αν». Άλλωστε, στα οικονομικά τίποτα δεν είναι δωρεάν.
Αν ήταν τόσο απλό, δεν θα ασχολούμασταν τόσα χρόνια με το ασφαλιστικό. Ποιος δεν θέλει φως, ακόμη και υποβαθμίζοντας τους κινδύνους των αγορών, προκειμένου να τύχει τέτοιων ευλογιών; «Οι επικουρικές του υφιστάμενου συστήματος δεν θα θιγούν, οι απώλειες εσόδων θα αντισταθμιστούν, τα κενά μπορούν εύκολα από τον προϋπολογισμό να απορροφηθούν». Τα κενά κάποιοι τα βλέπουν βουνά, που στις πλάτες εργαζομένων και συνταξιούχων πάλι θα φορτωθούν. Οι απόψεις θα αναμετρηθούν, αλλά τα κενά δεν θα καλυφθούν.
Στη Σουηδία λειτούργησαν συναινετικά για να διαχειριστούν τα ασφαλιστικά και τα αξιολογούν τακτικά. Υπάρχει μια ομάδα με εκπροσώπους των κοινοβουλευτικών κομμάτων, που συμφώνησαν στη μεταρρύθμιση, το «Ρension Group», (στην πορεία προστέθηκαν οι Πράσινοι), που εξετάζουν αν το σύστημα χρειάζεται αλλαγές ή συμπληρώσεις. Χρειάστηκαν τον Δεκέμβριο του 2017. Αυστηρότεροι κανόνες για τους private managers. Είχε προηγηθεί ένα οικονομικο-πολιτικό σκάνδαλο, έκαναν φτερά αποθεματικά και αποκλείστηκαν από το σύστημα κάποια funds. [Pension savers’ assets have been lost due to complicated financial operations and fraud, some involving Malta-based funds. As a result, some fund managers have been banned from the system (Swedish Pension Agency 2018).
Στη Σουηδία, όλα αυτά. Εντάξει, ο κουμπαράς γεμίζει, γιατί η πολιτική πραγματικότητα εκεί, ακόμη και τη στραβή γυρίζει. Εδώ, τι θα εμποδίζει μια κυβέρνηση να καλύψει άλλες ανάγκες από τον κουμπαρά; Η διεθνής εμπειρία βοά.
