Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Κοκκαλιάρη
[email protected]
Ένα ήσυχο καλοκαίρι προσδοκά η Αθήνα, ενώ την ίδια στιγμή η Άγκυρα δείχνει «μετέωρη» ανάμεσα σε μια προκλητική ρητορική και την εντεινόμενη ανάγκη να βρει ερείσματα στη διεθνή κοινότητα. Το «τετ α τετ» του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την επόμενη Δευτέρα θα «αποκαλύψει» πολλά για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων το επόμενο διάστημα.
Στην Αθήνα δεν έχουν αυταπάτες ότι η Τουρκία θα αλλάξει στάση από τη μια στιγμή στην άλλη. Τα γεγονότα της περσινής χρονιάς -με το μεταναστευτικό στον Έβρο και με τις έρευνες του σεισμογραφικού σκάφους «Oruc Reis» στην Ανατολική Μεσόγειο- δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας.
Ωστόσο η αποφυγή εμπρηστικών κινήσεων το τελευταίο διάστημα -έστω κι αν συντηρείται μια ρητορική υψηλών τόνων- αναζωπυρώνει τις ελπίδες για ένα ήρεμο καλοκαίρι. Στα «συν» είναι και ο διάλογος που έχει ανοίξει για 25 projects ανάμεσα στις δυο χώρες, που κυρίως αφορούν θέματα σχετικά με την οικονομία (ανάμεσα σε αυτά είναι η συμφωνία για την αμοιβαία αναγνώριση των πιστοποιητικών κατά της Covid-19).
Δεδομένο είναι πως ο Τούρκος πρόεδρος έχει ανοίξει πολλά «μέτωπα» τόσο εκτός όσο και εντός συνόρων, κάτι που αναμένεται να οδηγήσει σε μια πιο ρεαλιστική πολιτική. Σε αυτήν τη φάση η Άγκυρα εστιάζει στη βελτίωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, καθώς μια σειρά θεμάτων - με κεντρικό αυτό των ρωσικών πυραύλων S400 έχουν βαρύνει το κλίμα. Μάλιστα, στις 14 του μήνα -ημέρα που θα γίνει η συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον κ. Μητσοτάκη- θα γίνει και το ραντεβού του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν με τον Τούρκο πρόεδρο.
Παράλληλα η γειτονική χώρα «κοιτά» και προς την Ε.Ε., καθώς στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου θα συζητηθούν εκ νέου οι ευρωτουρκικές σχέσεις. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών βρίσκεται στη Γαλλία, στην πρώτη υψηλόβαθμη επίσκεψη που πραγματοποιείται έπειτα από μήνες εντάσεων ανάμεσα στις δύο χώρες. Την ίδια στιγμή ο Τούρκος πρόεδρος επιχειρεί να κάνει βαλκανικό «άνοιγμα», πραγματοποιώντας τις προηγούμενες ημέρες συναντήσεις με τους πρωθυπουργούς της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας.
Νέες προκλήσεις
Πάντως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν εγκαταλείπει την εμπρηστική ρητορική, επαναφέροντας διαρκώς το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», καθώς και το θέμα των γεωτρήσεων στην Μεσόγειο. «Θα κάνουμε άλλη μια κίνηση στη Μεσόγειο. Το πλοίο μας Γιαβούζ βρίσκεται για συντήρηση στο λιμάνι Τάσουτζου. Με τη βοήθεια του Θεού σύντομα θα επιστρέψει στο πεδίο δράσης του για να ξεκινήσει γεωτρήσεις» σημείωσε.
Την ίδια ώρα, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ έδωσε συνέχεια στις προκλήσεις σχολιάζοντας στην εφημερίδα «Ηurriyet»: «Βλέπουμε το διεθνές δίκαιο. Τι λέει η Λωζάννη; Τα νησιά δεν μπορούν να τα στρατιωτικοποιήσουν. Όμως, βλέπετε ότι τα έχουν στρατιωτικοποιήσει. Σε ποιο μέρος του κόσμου υπάρχουν στο ίδιο σημείο χωρικά ύδατα 6 μίλια και εναέριος χώρος 10 μίλια;». Προσέθεσε δε: «Πού υπάρχει δίκαιο και δικαιοσύνη σε αυτό; Δεν επιτρέπουμε αυτό το τετελεσμένο. Δεν υπερασπιζόμαστε τίποτα άλλο από τα δικαιώματά μας».
Από την πλευρά της η Αθήνα αναμένει την εξέλιξη του διαλόγου με την Άγκυρα, αλλά παράλληλα προχωρά στην ενίσχυση των συμμαχιών της και στην περαιτέρω αμυντική θωράκιση. Η αυξανόμενη αμυντική συνεργασία μεταξύ Ουάσιγκτον και Αθήνας βρέθηκε στο επίκεντρο της τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχε ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν με τον Έλληνα ομόλογό του Θάνο Ντόκο.
Οι δύο πλευρές συζήτησαν για τη σημασία που έχει η σταθερότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με τον Αμερικανό σύμβουλο να χαιρετίζει την επανέναρξη του διαλόγου μεταξύ της Ελλάδας και Τουρκίας. Όσον αφορά το Κυπριακό, ο κ. Σάλιβαν υποσχέθηκε τη συνεχιζόμενη υποστήριξη των ΗΠΑ στις προσπάθειες που καταβάλλονται με τη διευκόλυνση του ΟΗΕ για την επανένωση της Κύπρου στη βάση μιας διζωνικής και δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Παράλληλα προχωρά η αξιολόγηση των προτάσεων που έχουν υποβληθεί στο Πολεμικό Ναυτικό για την ενίσχυσή του με τέσσερις νέες φρεγάτες. Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας ενημέρωσε για το θέμα αυτό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Όπως ανακοινώθηκε, στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου, έγινε δεκτή η εισήγηση να εξεταστούν οι δυνατότητες αξιολόγησης προμήθειας φρεγατών από την Γαλλία, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, την Ιταλία και την Ολλανδία.
Τα κριτήρια αγοράς νέων φρεγατών από την κυβέρνηση φέρνει στη Βουλή ο ΣΥΡΙΖΑ με επίκαιρη ερώτηση που κατέθεσε ο αναπληρωτής τομεάρχης Εθνικής Άμυνας Γιώργος Τσίπρας. «Ποια κριτήρια έχει θέσει η κυβέρνηση για αγορά νέων φρεγατών; Έχει αλλάξει την αμυντική μας στρατηγική σε ό,τι αφορά την ικανότητα υπεράσπισης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο;», αναφέρει μεταξύ άλλων.
