Απαντητική επιστολή στον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη, σχετικά με ζητήματα που είχε αναδείξει εγγράφως η Ελλάδα κατά την προηγούμενη περίοδο απέστειλαν ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, ο Επίτροπος Γειτονίας και Διεύρυνσης, Όλιβερ Βάρχεϊ, και η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε., Ίλβα Γιόχανσον.
Σε αυτή συγχαίρουν τις ελληνικές αρχές για «τις σημαντικές προσπάθειές για επιτάχυνση και βελτίωση των διαδικασιών ασύλου στην Ελλάδα. Χάρη σε αυτές τις προσπάθειες, καταγράφηκε αξιοσημείωτη μείωση του αριθμού των αιτούντων άσυλο στα νησιά τους τελευταίους μήνες, καθώς και της καθυστέρησης των διαδικασιών. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς μια πιο βιώσιμη και αποτελεσματική διαχείριση των θεμάτων μετανάστευσης και ασύλου» αναφέρουν, προσθέτοντας πως «η αποσυμφόρηση των νησιών είναι βασικό στοιχείο για τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών υποδοχής και ενός συνολικού συστήματος βιώσιμης διαχείρισης της μετανάστευσης».
Επιπλέον, υπογραμμίζουν ότι έχουν πλήρη επίγνωση για την αναστολή των επιχειρήσεων επιστροφών στο πλαίσιο της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας ήδη από τον Μάρτιο του 2020 με υπαιτιότητα της γειτονικής χώρας. Η αιτιολογική βάση για αυτήν την αναστολή που «συνεχίζεται μέχρι και σήμερα» είναι η πανδημία.
Επιπλέον, χαιρετίζουν την απόφαση της Ελλάδας να ζητήσει από την Τουρκία να αρχίσει να δέχεται και πάλι επιστροφές, «υποβάλλοντας συγκεκριμένους αριθμούς και υπηκοότητες παράτυπων μεταναστών προς επιστροφή». Επίσης, εξάρουν «τα ειδικά προληπτικά μέτρα που προτείνατε στις τουρκικές αρχές για να διασφαλισθεί ότι όλοι οι επαναπατριζόμενοι διαθέτουν αρνητικά αποτελέσματα εξέτασης στον Covid-19 πριν την επιστροφή τους».
Παράλληλα, εκφράζουν τη βαθιά λύπη τους για το γεγονός ότι «οι τουρκικές αρχές δεν απάντησαν θετικά στο αίτημα» για επιστροφές, συμπληρώνοντας πως «η Κοινή Δήλωση παραμένει έγκυρη και πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως από όλες τις πλευρές. Παρά τις προκλήσεις, η δήλωση παρήγαγε απτά αποτελέσματα κατά την περίοδο εφαρμογής της, οδηγώντας σε σημαντική μείωση της απώλειας ανθρώπινων ζωών, περιορισμό των παράτυπων διελεύσεων από την Τουρκία προς την Ε.Ε. και βελτίωση της κατάστασης των μεταναστών και των προσφύγων στην Τουρκία. Η Ε.Ε. εκπληρώνει τις δεσμεύσεις της βάσει της Κοινής Δήλωσης, συμπεριλαμβανομένης της παροχής οικονομικής βοήθειας στο πλαίσιο του προγράμματος Διευκόλυνσης για τους Πρόσφυγες και αναμένουμε από την Τουρκία να ανταποκριθεί και στις δικές της υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Δήλωση. Η αποτροπή παράτυπων αναχωρήσεων και η επανεκκίνηση επανεισδοχών από τα ελληνικά νησιά παραμένουν πρώτες προτεραιότητες» αναφέρουν ο κ. Σχοινάς και οι δύο Επίτροποι.
Στη συνέχεια, τονίζουν ότι το ζήτημα έχει την πλήρη προσοχή τους. Συγκεκριμένα, σημειώνουν πως «μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι τέθηκε στις συναντήσεις μας με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών κατά την επίσκεψή του στις Βρυξέλλες στις 21 Ιανουαρίου 2021 και θα συνεχίσει να εγείρεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε όλα τα κατάλληλα fora. Μπορείτε να βασιστείτε στη συνεχή υποστήριξή μας» αναφέρουν.
Συνεχίζουν δε λέγοντας ότι «στην Κοινή Ανακοίνωση για την Πορεία των Πολιτικών, Οικονομικών και Εμπορικών Σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, που παρουσιάστηκε από την Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο στις 22 Μαρτίου 2021, επισημαίνουμε επίσης την ανάγκη για πιο αποτελεσματική και αμοιβαία επωφελή εφαρμογή των βασικών τομέων της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του 2016, ιδίως όσον αφορά τη διαχείριση του μεταναστευτικού. Αναφερόμαστε ρητά στην ανάγκη επανεκκίνησης των επιστροφών προς την Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, ξεκινώντας από τους 1.450 επιστρεπτέους, οι οποίοι έχουν εξαντλήσει κάθε ένδικο μέσο».
Τέλος, επισημαίνουν πως «οι επιστροφές στις χώρες καταγωγής πρέπει να αυξηθούν. Γνωρίζουμε ότι έχετε μοιραστεί με τις υπηρεσίες μας και τον Frontex τους αριθμούς και τις εθνικότητες των υπηκόων τρίτων χωρών που έχουν λάβει αρνητική απόφαση ασύλου δευτέρου βαθμού και κρατούνται επί του παρόντος σε προ-αναχωρησιακά κέντρα στην ηπειρωτική χώρα».
«Είμαστε επίσης συνεχώς σε επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες σας για την ενίσχυση του υφιστάμενου προγράμματος εθελούσιων επιστροφών που χρηματοδοτείται από το Εθνικό Πρόγραμμα του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, προς ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς του. Είμαστε πεπεισμένοι ότι με τις συντονισμένες προσπάθειές μας θα καταφέρουμε να αυξήσουμε τις επιστροφές από την Ελλάδα και, συνεπώς, να αποσυμφορήσουμε τα κέντρα υποδοχής στα νησιά και την ηπειρωτική χώρα, βελτιώνοντας τελικά τη διαχείριση της μετανάστευσης και του ασύλου προς όφελος της Ένωσης» καταλήγουν στην απαντητική επιστολή τους προς τον Νότη Μηταράκη ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, ο Επίτροπος Γειτονίας και Διεύρυνσης, Όλιβερ Βάρχεϊ, και η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε., Ίλβα Γιόχανσον.
