Ο ποιητής και εκδότης Λόρενς Φερλινγκέτι, το βιβλιοπωλείο «City Lights» του οποίου, στο Σαν Φρανσίσκο, εξελίχθηκε στο λογοτεχνικό καταφύγιο των συγγραφέων της «Γενιάς Μπιτ», όπως του Τζακ Κέρουακ και του Άλεν Γκίνσμπεργκ, πέθανε σε ηλικία 101 ετών.

Ο Φερλινγκέτι, ο οποίος διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη μάχη για την ελευθερία του λόγου, αφού εξέδωσε το «Ουρλιαχτό» του Γκίσνμπεργκ, το 1956, άφησε την τελευταία του πνοή το βράδυ της Δευτέρας, όπως ανακοίνωσε το βιβλιοπωλείο του μέσω του Twitter.

Όταν ο ποιητής έκλεισε έναν αιώνα ζωής, στις 24 Μαρτίου 2019, ο δήμος του Σαν Φρανσίσκο ανακήρυξε την ημέρα εκείνη «Ημέρα του Λόρενς Φερλινγκέτι». Το City Lights οργάνωσε ένα πάρτι, αλλά το τιμώμενο πρόσωπο δεν παρέστη επειδή αντιμετώπιζε προβλήματα όρασης και δεν μπορούσε να μετακινηθεί πλέον εύκολα. Με την ευκαιρία των γενεθλίων του, ο εκδοτικός οίκος Doubleday εξέδωσε το βιβλίο «Little Boy», ένα «πειραματικό» μυθιστόρημα με αυτοβιογραφικές πινελιές.

Ο πυρήνας της «Γενιάς Μπιτ» δημιουργήθηκε στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του 1950 όμως ο Κέρουακ, ο Γκίνσμπεργκ, ο Ουίλιαμ Μπάροους και άλλοι συγγραφείς, καλλιτέχνες, χίπστερ, ακτιβιστές κατέληξαν να περιφέρονται στη Λεωφόρο Κολόμπους του Σαν Φρανσίσκο, για να αράξουν στο βιβλιοπωλείο «City Lights».

«Λέω συνέχεια ότι δεν ήμουν μέλος της αρχικής ''Γενιάς Μπιτ''. Ήμουν απλώς ο τύπος που κράταγε το μαγαζί», είπε ο Φερλινγκέτι σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στους Los Angeles Times το 2005.

Το 1957 ο Φερλινγκέτι βρέθηκε στην πρώτη γραμμή μιας συνταγματικής μάχης, όταν συνελήφθη επειδή εξέδωσε το πρωτοποριακό «Ουρλιαχτό και άλλα ποιήματα» του Γκίνσμπεργκ. Μολονότι οι Μπιτ συγγραφείς το θεωρούσαν επικό επίτευγμα, το ποίημα σόκαρε μεγάλο μέρος του κοινού, με τις αναφορές του στα ναρκωτικά, την ομοφυλοφιλία και την απόρριψη των κυρίαρχων κοινωνικών συμβάσεων.

Ο Φερλινγκέτι απαλλάχθηκε από την κατηγορία όταν ένας δικαστής έκρινε ότι το «Ουρλιαχτό» δεν ήταν άσεμνο επειδή είχε κοινωνική αξία. «Μας έβαλε στον χάρτη, με την ευγενική χορηγία του Αστυνομικού Τμήματος του Σαν Φρανσίσκο. Είναι δύσκολο να βρεις τέτοιου είδους διαφήμιση», σχολίασε εκείνος.

Ο Φερλινγκέτι και ο Πίτερ Ντ. Μάρτιν, που τότε ήταν ακόμη φοιτητής κοινωνιολογίας, ίδρυσαν το «City Lights» και έναν μικρό εκδοτικό οίκο το 1953. Το όνομα του βιβλιοπωλείου προερχόταν από την ταινία «Τα φώτα της πόλης» του Τσάρλι Τσάπλιν. Μέσα σε λίγα χρόνια, μετατράπηκε στη Μέκκα των μποέμ, των διανοούμενων, των ακτιβιστών, των μουσικών και των ακτιβιστών της Δυτικής Ακτής.

«Το ''City Lights'' έγινε το μοναδικό μέρος όπου μπορούσες να πας, να καθίσεις και να διαβάσεις βιβλία χωρίς να σε πιέζουν να αγοράσεις κάτι… Επίσης, ήμουν την άποψης ότι ένα βιβλιοπωλείο θα έπρεπε να είναι το επίκεντρο της διανόησης», είχε δηλώσει σε μια συνέντευξή του στο Hartford Courant το 2006.

Ο Φερλινγκέτι ήθελε τα ποιήματά του να είναι «προσβάσιμα» σε όλους και σε μια συνέντευξή του στο Writer’s Digest το 2010 είχε πει ότι «το ποίημα πρέπει να έχει μια δημόσια επιφάνεια, που σημαίνει ότι θα πρέπει να μπορούν να τα καταλάβουν ακόμη και αυτοί που δεν είχαν καμία εκπαίδευση». «Κατόπιν, από κάτω, θα πρέπει να υπάρχει ένα υποκειμενικό ή ανατρεπτικό επίπεδο, που θα καθιστά το ποίημα πιο σημαντικό από ένα απλό επιφανειακό στίχο που σου δίνει μόνο μια ωραία εικόνα».

Το πιο επιτυχημένο από τα βιβλία του Φερλινγκέτι ήταν η ποιητική συλλογή «A Coney Island of the Mind» (1958) που πούλησε περισσότερα από 1 εκατομμύριο αντίτυπα.

Ο Φερλινγκέτι γεννήθηκε στο Γιόνκερς της Νέας Υόρκης, λίγους μήνες μετά τον θάνατο του πατέρα του. Η μητέρα του έπασχε από ψυχική νόσο και για αυτό πήγε να ζήσει με έναν συγγενή στη Γαλλία και αργότερα με μια άλλη οικογένεια στη Νέα Υόρκη. Σπούδασε δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας και υπηρέτησε στο Ναυτικό κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη συνέχεια έλαβε διδακτορικό στη λογοτεχνία από το Πανεπιστήμιο της Σορβόνης.

Ενώ υπηρετούσε στο Ναυτικό, ο Φερλινγκέτι βρέθηκε στο Ναγκασάκι, έξι εβδομάδες μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας. Είχε πει στην εφημερίδα San Francisco Chronicle ότι στα συντρίμμια βρήκε ένα φλιτζάνι τσαγιού που έμοιαζε σαν να είχε επάνω του λιωμένη ανθρώπινη σάρκα. «Εκείνη τη στιγμή, έγινα ειρηνιστής», είπε.

Εκτός από έργα των Γκίνσμπεργκ, Κέρουακ και Μπάροους, ο Φερλινγκέτι εξέδωσε επίσης έργα των Νιλ Κάσαντι, Γκάρι Σνάιντερ, Γκρέγκορι Κόρσο, Σαμ Σέπαρντ και Τσαρλς Μπουκόφσκι.

Όταν ρωτήθηκε πώς κατάφερε να παραμένει πολυγραφότατος και να φτάσει μέχρι τα 100, είπε στο NPR: «Να γελάς πολύ και θα ζήσεις περισσότερο».