Ένα βήμα πιο μακριά από την εκδημοκρατισμό της Μιανμάρ έγινε σήμερα στην χώρα με τον στρατό να αναλαμβάνει την εξουσία συλλαμβάνοντας την de-facto ηγέτη Αούνγκ Σαν Σου Κι και άλλα ηγετικά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος έπειτα από αρκετές ημέρες τεταμένου κλίματος  με αφορμή τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών.

Η 75χρονη Αούνγκ Σαν Σου Κι,ο πρόεδρος Ουίν Μιντ και άλλοι αξιωματούχοι του Εθνικού Συνδέσμου για τη Δημοκρατία (NLD) συνελήφθησαν στις κατοικίες τους στην πρωτεύουσα της Μιανμάρ, Νέπιντο, νωρίς τη Δευτέρα.

Η 75χρονη πολιτικός κάλεσε από την πλευρά της τους πολίτες «να μην αποδεχθούν» το στρατιωτικό πραξικόπημα και να διαδηλώσουν εναντίον της κατάληψης της εξουσίας από τους στρατηγούς. «Οι ενέργειες του στρατού έχουν σκοπό η χώρα να τεθεί ξανά υπό δικτατορία», ανέφερε σε δήλωση της Αούνγκ Σαν Σου Κι που έδωσε στη δημοσιότητα το κόμμα της, που όπως διευκρινίστηκε έγινε από την Αούνγκ Σαν Σου Κι προτού εκδηλωθεί το στρατιωτικό πραξικόπημα και συλληφθούν η ίδια και άλλοι πολιτικοί. «Καλώ τον λαό να μην το αποδεχθεί αυτό, να αντιδράσει, να διαδηλώσει εναντίον του στρατιωτικού πραξικοπήματος», πρόσθεσε.

Όπως αναφέρουν οι κάτοικοι της εμπορικής πρωτεύουσας Γιανγκόν και άλλων πόλεων,οι τηλεπικοινωνίες έχουν διακοπεί στη χώρα, ορισμένοι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου είναι επίσης εκτός λειτουργίας και οι τηλεοπτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν στο τηλεοπτικό κανάλι Myawaddy του στρατού.

REUTERS/STRINGER

Επιπλέον, οι τράπεζες ανέστειλαν προσωρινά τη λειτουργία τους. Κλείνουν προσωρινά «από 1ης Φεβρουαρίου» εξαιτίας των δυσχερειών ως προς τη σύνδεση στο διαδίκτυο, εξηγείται σε ανακοίνωση Τύπου της ένωσης. Αρκετοί πολίτες είχαν σχηματίσει ουρές μπροστά σε αυτόματα μηχανήματα τραπεζικών συναλλαγών για να σηκώσουν χρήματα από τις πρώτες πρωινές ώρες, διαπίστωσαν δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου.

REUTERS/SOE ZEYA TUN

Η Αούνγκ Σαν Σου Κι με τον Μιν Αούνγκ Χλάινγκ

Αργότερα το πρωί, ο στρατός της Μιανμάρ ανακοίνωσε ότι έχει πάρει τον έλεγχο της χώρας και κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για ένα χρόνο, παραδίδοντας την εξουσία στον επικεφαλής των ένοπλων δυνάμεων Μιν Αούνγκ Χλάινγκ.

Ο στρατός της Μιανμάρ υποσχέθηκε ότι θα οργανώσει νέες εκλογές μετά το τέλος της κατάστασης έκτακτης που επέβαλε για έναν χρόνο και ότι θα παραδώσει την εξουσία στην κυβέρνηση που θα προκύψει από αυτές.

Το επιτελείο ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η εκλογική επιτροπή θα αναμορφωθεί και θα επανεξετάσει τα αποτελέσματα των εκλογών της 8ης Νοεμβρίου 2020.

Οι ένοπλες δυνάμεις ερίζουν ότι στις εκλογές του Νοεμβρίου έγινε μαζική νοθεία και είχαν απαιτήσει να αναβληθεί η σύγκληση σε σώμα και η έναρξη των εργασιών του νέου κοινοβουλίου. Η εκλογική επιτροπή της Μιανμάρ απέρριψε την περασμένη εβδομάδα την καταγγελία του επιτελείου ότι έγινε νοθεία στις εκλογές.

Οι πραξικοπηματίες κατηγόρησαν την εκλογική επιτροπή ότι δεν φρόντισε να διορθωθούν οι «τεράστιες παρατυπίες» που κατ’ αυτούς αμαύρωσαν τις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου, στις οποίες το κόμμα της Αούνγκ Σαν Σου Κι υποστήριξε πως κατήγαγε συντριπτική νίκη. Το πραξικόπημα έγινε τα ξημερώματα της ημέρας που θα συνερχόταν σε σώμα και θα συνεδρίαζε το νέο κοινοβούλιο, που αναδείχθηκε στις εκλογές του Νοεμβρίου.

Να σημειωθεί ότι η Μιανμάρ, επίσης γνωστή ως Βιρμανία, βρισκόταν υπό τον έλεγχο του στρατού σχεδόν πέντε δεκαετίες και μόνο το 2011 ξεκίνησαν οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις το 2011. Η 75χρονη Αούνγκ Σαν Σου Κι, η οποία είχε λάβει το Νόμπελ Ειρήνης το 1991, πέρασε 15 χρόνια σε κατ’ οίκον κράτηση και ήταν ανάμεσα στους αντιφρονούντες που αφέθηκαν ελεύθεροι.  Ανέλαβε την εξουσία μετά τις εκλογές του 2015, που είχαν χαρακτηριστεί οι πιο ελεύθερες που διεξήχθησαν ποτέ στη χώρα, εν μέσω ατμόσφαιρας αισιοδοξίας για τον εκδημοκρατισμό της Μιανμάρ. 

REUTERS/STRINGER

Το NLD κέρδισε το 83% των διαθέσιμων εδρών στις εκλογές της 8ης Νοεμβρίου σε κάτι πολλοί θεωρούσαν ως δημοψήφισμα για την πολιτική κυβέρνηση της Σου Κι.

Ήταν οι δεύτερες εκλογές μετά το τέλος της στρατιωτικής κυριαρχίας το 2011.

Ο στρατός αμφισβήτησε το αποτέλεσμα, καταθέτοντας καταγγελίες στο Ανώτατο Δικαστήριο κατά του προέδρου και του προέδρου της εκλογικής επιτροπής.

Οι φόβοι για πραξικόπημα αυξήθηκαν όταν ο στρατός απείλησε πρόσφατα να «αναλάβει δράση» για φερόμενη απάτη. Η εκλογική επιτροπή απέρριψε τους ισχυρισμούς.

Την Τετάρτη, ο επικεφαλής του στρατού Μιν Αούνγκ Χλάινγκ είχε απειλήσει πως το Σύνταγμα της χώρας θα μπορούσε να τεθεί «σε αναστολή» ή ακόμη και να «ανακληθεί» εάν δεν τηρείτο.

Την Πέμπτη κυκλοφόρησαν σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφικά στιγμιότυπα που απαθανάτιζαν τεθωρακισμένα και άλλα στρατιωτικά οχήματα να κινούνται στη Γιανγκόν και σε άλλες πόλεις.

Το σύνταγμα του 2008 επιτρέπει στον στρατό να πάρει την εξουσία σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης που θα μπορούσε να προκαλέσει αποσύνθεση της ένωσης ή «εθνική αλληλεγγύη», επιτρέποντας αποτελεσματικά στους στρατιώτες να πάρουν την εξουσία για αόριστους λόγους.

Διεθνείς αντιδράσεις

Έντοντα καταδικάζουν την ανάληψη της εξουσίας στη χώρα η μία μετά την άλλη οι χώρες με ανακοινώσεις τους. 

«Εκφράζουμε τη βαθιά μας ανησυχία για τις εξελίξεις στη Μιανμάρ, μετά τα νέα σχετικά με τη σύλληψη και την κράτηση της βραβευμένης με Νόμπελ Αούνγκ Σαν Σου Τσι (Aung San Suu Kyi), καθώς και άλλων πολιτικών προσώπων», ανέφερε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανάρτησή του στο twitter και πρόσθεσε: «Ζητούμε την άμεση απελευθέρωσή τους, καθώς και τον σεβασμό στη δημοκρατική βούληση του λαού, όπως εκφράστηκε στις εκλογές της 8ης Νοεμβρίου 2020».

Σε δήλωσή του, ο Λευκός Οίκος σημειωσε ότι οι ΗΠΑ «αντιτίθενται σε οποιαδήποτε απόπειρα αλλαγής του αποτελέσματος των πρόσφατων εκλογών ή παρεμποδίζουν τη δημοκρατική μετάβαση της Μιανμάρ, και θα αναλάβουν δράση εναντίον των υπευθύνων εάν αυτά τα βήματα δεν αντιστραφούν».

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ καταδίκασε «έντονα» με ανάρτησή του στο Twitter το πραξικόπημα στην Μιανμάρ. «Καταδικάζω έντονα το πραξικόπημα στη Μιανμάρ και καλώ τους στρατιωτικούς να απελευθερώσουν όλους όσοι συνελήφθησαν παρανόμως σε επιδρομές σε όλη τη χώρα. Το αποτέλεσμα των εκλογών πρέπει να γίνει σεβαστό και η δημοκρατική διαδικασία να αποκατασταθεί», τόνισε ο Μισέλ.

«Ο λαός της Μιανμάρ θέλει δημοκρατία. Η ΕΕ στέκεται στο πλευρό του», υπογράμμισε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ επίσης στο Twitter.

Από την πλευρά του ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ότι καταδικάζει το πραξικόπημα στη Μιανμάρ και πρόσθεσε ότι πρέπει να αφεθούν ελεύθεροι η Αούνγκ Σαν Σου Κι και άλλοι πολιτικοί ηγέτες που συνελήφθησαν.«Καταδικάζω το πραξικόπημα και την παράνομη σύλληψη πολιτών, περιλαμβανομένης της Αούνγκ Σαν Σου Κι, στη Μιανμάρ», έγραψε ο Τζόνσον στο Twitter. «Η ψήφος του λαού πρέπει να γίνει σεβαστή και οι πολιτικοί ηγέτες να αφεθούν ελεύθεροι», πρόσθεσε.

«Οι δημοκρατικές επιθυμίες του λαού της Μιανμάρ πρέπει να γίνουν σεβαστές και να συγκληθεί εκ νέου ειρηνικά η Εθνοσυνέλευση» επεσήμανε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ.

Στο ίδιο μήκος κύματος και η κυβέρνηση της Ιαπωνίας η οποία κάλεσε σήμερα τους στρατιωτικούς στη Μιανμάρ να αφήσουν ελεύθερη τη Σου Κι και να αποκαταστήσουν τη δημοκρατία στη χώρα. «Ζητάμε την απελευθέρωση των συλληφθέντων, περιλαμβανομένης της συμβούλου του κράτους Αούνγκ Σαν Σου Κι η οποία συνελήφθη σήμερα».  ανακοίνωσε το ιαπωνικό υπουργείο Εξωτερικών. Στην ανακοίνωσή του το υπουργείο κάλεσε «τον εθνικό στρατό να αποκαταστήσει άμεσα το δημοκρατικό, πολιτικό σύστημα» στη Μιανμάρ.

Στο πλευρό της δημοκρατίας και η Ινδονησία με την διπλωματία της χώρας να απευθύνει  έκκληση σήμερα προς όλα τα μέρη στη Μιανμάρ να εμμείνουν στην τήρηση των δημοκρατικών αρχών και του Συντάγματος.  «Η Ινδονησία υπογραμμίζει επίσης ότι όλες οι διαφωνίες για τα εκλογικά αποτελέσματα πρέπει να επιλύονται στο πλαίσιο των υπαρχόντων νομικών μηχανισμών», αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΥΠΕΞ της Ινδονησίας. Ακόμη, το υπουργείο Εξωτερικών απηύθυνε έκκληση να επιδειχθεί αυτοσυγκράτηση και να τηρηθούν οι αρχές του καταστατικού χάρτη του Συνδέσμου των Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).

Την ανησυχία του για το  στρατιωτικό πραξικόπημα που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Μιανμάρ εξέφρασε και το υπουργείο Εξωτερικών της Σιγκαπούρης παροτρύνοντας όλα τα μέρη να δείξουν αυτοσυγκράτηση και να εργαστούν προκειμένου να υπάρξει ειρηνική επίλυση της κρίσης. «Η Σιγκαπούρη εκφράζει μεγάλη ανησυχία για τη νέα κρίση στη Μιανμάρ. Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και ελπίζουμε πως όλα τα μέρη θα ασκήσουν αυτοσυγκράτηση, θα συνεχίσουν τον διάλογο και θα εργαστούν για να υπάρξει θετική και ειρηνική έκβαση», αναφέρει δελτίο Τύπου του ΥΠΕΞ της χώρας.

Νωρίτερα η επικεφαλής της διπλωματίας της Αυστραλίας ζήτησε από την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων της Μιανμάρ να αφήσει ελεύθερη τη de facto επικεφαλής της κυβέρνησης και άλλους πολιτικούς ηγέτες που τέθηκαν υπό κράτηση, κατηγορώντας τους στρατηγούς πως «επιδιώκουν για άλλη μια φορά να αρπάξουν τον έλεγχο», να επιβάλλουν τον δικό τους νόμο. Η Αυστραλία είναι «βαθιά ανήσυχη» για τις εξελίξεις στη Μιανμάρ, καλεί «τον στρατό να σεβαστεί το κράτος δικαίου», να επιτρέψει οι πολιτικές διαφορές «να επιλυθούν μέσω των νόμιμων μηχανισμών» και «να απελευθερώσει αμέσως όλους τους πολιτικούς ηγέτες και τους άλλους πολίτες που συνελήφθησαν παρανόμως», υπογράμμισε η υπουργός Εξωτερικών Μαρίζ Πέιν σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε.